Małgorzata Tudor: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Margaret_TudorMargaret Tudor.jpg|thumb|right|140px|Małgorzata Tudor]]

'''Małgorzata Tudor''' (ur. [[28 listopada|28]]/[[29 listopada|29]]/[[30 listopada]] [[1489]] w [[Londyn]]ie, zm. [[15 października]] [[1541]] w [[Perth]]shire), [[Królowe Szkocji|królowa Szkocji]] w latach [[1503]]-[[1513]]1503–1513, później [[regent]]ka w imieniu swego małoletniego syna. Małgorzata była drugim dzieckiem i najstarszą córką [[Władcy brytyjscy|króla Anglii]] [[Henryk VII Tudor|Henryka VII Tudora]] i [[Elżbieta York|Elżbiety York]], córki [[król]]a [[Edward IV York|Edwarda IV]]; młodszą siostrą [[Artur Tudor|Artura]], [[Książę Walii|księcia Walii]] i starszą króla [[Henryk VIII Tudor|Henryka VIII]] i [[Maria Tudor (księżniczka)|Marii Tudor]], [[Francuskie królowe i cesarzowe|królowej Francji]].

Najstarsza córka króla Henryka od kołyski była ważnym ogniwem w polityce zagranicznej ojca. Od jej narodzin trwały poszukiwania kandydata do jej ręki. Ostatecznie w [[1495]] r. Małgorzata została zaręczona z [[Władcy Szkocji|królem Szkocji]] [[Jakub IV|Jakubem IV Stuartem]]. Umowę małżeńską podpisano we [[wrzesień|wrześniu]] [[1497]] r. Ślub miał się odbyć w najbliższym możliwym terminie.

[[24 stycznia]] [[1502]] r. [[Anglia]] i [[Szkocja]] podpisały "pokój wieczysty". Tam postanowione zostało małżeństwo Jakuba i Małgorzaty, będące gwarancją stabilności pokoju. Małgorzata przybyła do Szkocji w [[1503]] r. Jej ślub z Jakubem odbył się [[8 sierpnia]] w opactwie Holyrood w [[Edynburg]]u. W [[1512]] r. urodził się książę [[Jakub V|Jakub]] -– następca tronu.

W [[1514]] r. Małgorzata doprowadziła do podpisania pokoju z Anglią. Jej pozycja w Szkocji była jednak bardzo niepewna. Aby ją wzmocnić poślubiła w [[1514]] r. [[Archibald Douglas, 6. hrabia Angus|Archibalda Douglasa, 6. hrabiego Angus]], młodzieńca urodziwego, ale o miernej inteligencji ("młody, tępy głupek", jak nazywał Angusa jego wuj, [[Gavin Douglas]]). Małżeństwo to zaktywizowało partię profrancuską. Na mocy testamentu Jakuba IV, Małgorzata w wypadku kolejnego ślubu miała stracić tytuł regenta. We [[wrzesień|wrześniu]] [[1514]] r. Rada Królewska wezwała księcia Albany, który przebywał we Francji, aby wrócił i przejął regencję. Tymczasem Małgorzata udała się do Stirling biorąc ze sobą króla Jakuba i jego młodszego brata [[Aleksander Stewart, książę Ross|Aleksandra]].

Albany przybył do Szkocji w [[maj]]umaju [[1515]] r. W [[lipiec|lipcu]] został uznany za regenta Królestwa. Niedługo później ruszył na Stirling. Królowa-wdowa po krótkim oporze poddała się w sierpniu. Młodzi książęta znaleźli się pod kuratelą Albany'ego. Małgorzata (będą w ciąży z Angusem) udała się do [[Edynburg]]a. Niedługo później jej brat zaproponował jej powrót do Anglii, ale Małgorzata odmówiła obawiając się, że jej wyjazd ściągnie groźbę utraty życia na jej dzieci i objęcie tronu przez Albany'ego.

Po upływie roku wróciła na północ, korzystając z tego, że Albany przebywał we Francji, pracując nad odnowieniem Starego Sojuszu. Tymczasem podpisano pokój między Anglią i Francją, co skończyło się aresztowaniem Albany'ego. Tymczasem Małgorzata zorientowała się, że jej mąż ją zdradza ze służącą lady Jane Stewart. Zdenerwowało ją to tym bardziej, że Angus żył wyłącznie za pieniądze żony. W [[październik]]upaździerniku [[1518]] r. Małgorzata napisała do Henryka żądając rozwodu. Henryk się opierał, gdyż był przeciwny rozwodom (co wygląda na ironię patrząc na jego późniejsze życie).

Albany próbował rządzić twardą ręką. Małgorzata ponownie musiała udać się na wygnanie, zaś czołowi jej stronnicy zostali ścięci. Taka polityka nie wzbudzała entuzjazmu wśród szkockich wielmożów. Pozbawiony większego poparcia Albany w [[maj]]umaju [[1524]] r. opuścił Szkocję, by już nigdy do niej nie wrócić.

Małgorzata triumfowała. Jakub V ponownie trafił pod jej opiekę i został umieszczony w Edynburgu. Oficjalnie został uznany za pełnoprawnego władcę Szkocji, ale realną władzę uchwyciła jego matka razem z mężem i [[James Hamilton, 1. hrabia Arran|hrabią Arran]]. Rozpoczęło się budowanie pro-angielskiego stronnictwa w Szkocji. Działania te przerwał rozwód Małgorzaty i Angusa w [[1526]] r., co nastawiło wrogo do Małgorzaty klan Douglasów, którzy porwali Jakuba i umieścili go w pałacu [[Falkland]].

Małgorzata postarała się o potwierdzenie rozwodu w [[Rzym]]ie i poślubiła znacznie młodszego od siebie [[Henryk Stewart, 1. lord Methven|Henryka Stewarta]]. W [[1528]] r. jej syn uciekł z Falklandu i objął rządy samodzielne, ale matka i [[Przybrana rodzina|ojczym]] pozostali w jego łaskach. Henryk uzyskał nawet tytuł lorda Methven. W [[1534]] r. przyczyniła się do podpisania pokoju z Anglią, żyła również w dobrych relacjach z żonami syna - [[Magdalena de Valois|Magdaleną de Valois]] i [[Maria de Guise|Marią de Guise]].

[[8 sierpnia]] [[1503]] r. w Holyrood Abbey w [[Edynburg]]u Małgorzata poślubiła [[Jakub IV|Jakuba IV Stuarta]] ([[17 marca]] [[1473]] -– [[9 września]] [[1513]]), [[Władcy Szkocji|króla Szkocji]], syna króla [[Jakub III|Jakuba III]] i [[Małgorzata Duńska|Małgorzaty]], córki [[Władcy Danii|króla Danii]] [[Chrystian I Oldenburg|Chrystiana I]]. Mieli razem czterech synów:

* Jakub ([[21 lutego]] [[1507]] w Holyrood Palace -– [[27 lutego]] [[1508]] w Stirling), książę Rothesay

* [[Jakub V]] ([[10 kwietnia]] [[1512]] -– [[14 grudnia]] [[1542]]), [[Władcy Szkocji|król Szkocji]]

* Aleksander ([[30 kwietnia]] [[1514]] w Stirling -– [[18 grudnia]] [[1515]] tamże), książę Ross

[[6 sierpnia]] [[1514]] r. poślubiła [[Archibald Douglas, 6. hrabia Angus|Archibalda Douglasa, 6. hrabiego Angus]] ([[1490]] -– [[styczeń]] [[1557]]), syna [[George Douglas, lord Douglas|George'a Douglasa, pana Angus]] i lady Elisabeth Drummond. Małżeństwo zakończyło się rozwodem [[1526]] r. Małgorzata i Archibald mieli razem jedną córkę:

* [[Małgorzata Douglas]] ([[8 października]] [[1515]] -– [[7 marca]] [[1578]]), żona [[Mateusz Stewart, 4. hrabia Lennox|Mateusza Stewarta, 4. hrabiego Lennox]]. Ich syn [[Henryk Stuart, lord Darnley]] poślubił [[Maria I Stuart|Marię I Stuart]], córkę Jakuba V i był ojcem [[Jakub I Stuart|Jakuba I, króla Anglii i Szkocji]].

[[3 marca]] [[1528]] r. Małgorzata poślubiła [[Henry Stewart, 1. lord Methven|Henry'ego Stewarta, 1. lorda Methven]] (ok. [[1495]] - –[[1552]]), syna [[Andrew Stewart, 2 lord Avondale|Andrew Stewarta, 2. lorda Avondale]] i Margaret Kennedy. Henryk i Małgorzata mieli razem jedną córkę:

{{Linklink FA|sv}}