Anatolian: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kerim44 (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, kat.
Ark (dyskusja | edycje)
red.
Linia 1:
{{Pies infobox
| rasa_psa=Anatolian
| grafika = Varish,_Berger_d'anatolie,_KangalAnatolian shepherd dog.jpegjpg
| opis = Anatolian, odmiana ''Kangal''
| inne_nazwy = [[język turecki|tur.]] ''anadolu çoban köpeği'',<br />[[język angielski|ang.]] ''anatolian shepherd dog'', ''anatolian karabash'', ''karabash'', ''kangal dog'', ''turkish mountain dog'', <br />anatolijski pies pasterski, owczarek anatolijski
| inne_nazwy = Owczarek anatolijski, Anatolian Shepherd Dog, Coban Köpegi
| kraj_patronacki=[[Turcja]]/[[Anatolia]]
| kraj_pochodzenia=[[Anatolia]]
| wzrost= psy: 74-81 [[metr|cm]], suki: 71-79 cm
| masawzrost= psy: 50-6574–81 [[Kilogrammetr|kgcm]], suki: 40-5571–79 [[Kilogram|kg]]cm
| masa= psy: 50–65 [[Kilogram|kg]], suki: 40–55 [[Kilogram|kg]]
| FCI= Grupa II, Sekcjasekcja 2.2, nrwzorzec wzorca:nr 331{{r|Wz331}}
| www_FCI=www.fci.be/uploaded_files/331gb2002_en.doc
| AKC=Working
Linia 19 ⟶ 20:
| NZKC=Working
| www_NZKC=www.nzkc.org.nz/br603.html
| UKC=Grupa 1 - Guardian Dog
| www_UKC=
| galeria_commons=Category:Anatolian Shepherdshepherd Dogdog
}}
[[Plik:Turkish akbash.jpg|thumb|250px|[[Akbash dog|Akbaş]] uznawany jest za odmianę anatoliana lub za odrębną rasę]]
[[Plik:Turkish_akbash.jpg|250px|right|thumb||Anatolian, odmiana ''Akbaş'']]
 
'''Anatolian''' (oryginalna nazwa ''anadolu çoban köpeği'') – [[rasa psa]] zaliczana do grupy [[molosy (psy)|molosów]] w typie górskim, wyhodowana w [[Anatolia|Anatolii]] ([[Turcja]]) jako [[pies pasterski]] do pilnowania [[owca domowa|owiec]]. W języku polskim używane są jeszcze nazwy '''anatolijski pies pasterski''' i '''owczarek anatolijski'''.
'''Anatolian''' – jedna z [[rasy psów|ras psów]], wg [[FCI]] (wzorzec 331) zaklasyfikowana do grupy II: "Sznaucery, pinczery, [[molosy (psy)|molosy]], szwajcarskie psy pasterskie i rasy pokrewne", a w niej do sekcji 2.2 (molosy w typie górskim).
Według [[klasyfikacja FCI|klasyfikacji FCI]] nie podlega próbom pracy<ref>[http://www.zkwp.pl/zg/regulaminy/Systematyka_ras_FCI.pdf Systematyka ras wg FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras. Ostatni dostęp: 2012-01]</ref>.
 
== Rys historyczny ==
Według niektórych autorów (m.in. Hansa Räbera) nazwa owczarka anatolijskiego odnosi się do grupy tureckich psów pasterskich, zbliżonych do siebie wyglądem i użytkowością. [[FCI]] uznało jeden wzorzec dla owczarka anatolijskiego. Psy takie jak: Sivas-Kangal, Karabasz czy [[Akbash dog|Akbash]] ujęte są jako odmiany jednej rasy, co u niektórych kynologów i hodowców tureckich wywołało głosy sprzeciwu. Działania klubów zarówno w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] (Akbash Dog Association International - prowadzący księgę hodowlaną Akbashów) czy w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] (Anatolian (Karabash) Dog Klub - posiada ustalony wzorzec Karabasza) zmierzają do traktowania tych odmian jako ras i zachowania ich odrębnych hodowli.
Duże tureckie psy pasterskie (w języku tureckim ''çoban köpeği'' oznacza „pies pasterski”) wywodzą się prawdopodobnie od molosów, które zostały sprowadzone przez plemiona przybyłe około 1000 lat temu na tereny obecnej Turcji{{r|Fogle}}. Ich wcześniejsze pochodzenie nie jest jasne.
 
== Klasyfikacja ==
Według niektórych autorów (m.in. Hansa Räbera) nazwa owczarka anatolijskiego odnosi się do grupy tureckich psów pasterskich, zbliżonych do siebie wyglądem i użytkowością. [[FCIMiędzynarodowa Federacja Kynologiczna]] uznało(FCI) uznała jeden wzorzec dla owczarka anatolijskiego. Psy takie jak: Sivassivas-Kangalkangal, Karabaszkarabasz czy [[Akbashakbash dog|Akbashakbash]] ujęte są jako odmiany jednej rasy, co u niektórych kynologów i hodowców tureckich wywołało głosy sprzeciwu. Działania klubów zarówno w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] (Akbash Dog Association International - prowadzący księgę hodowlaną Akbashówakbashów) czy w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] (Anatolian (Karabash) Dog Klub - posiada ustalony wzorzec Karabaszakarabasza) zmierzają do traktowania tych odmian jako ras i zachowania ich odrębnych hodowli. Rasa akbash dog został w 1998 zarejestrowana przez [[United Kennel Club]].
 
W [[grupy FCI|klasyfikacji FCI]] rasa „anatolian” (''Coban Köpegi'') została zaliczona do grupy II – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcja 2.1 – Molosy typu górskiego{{r|ZKwP}}. W polskim tłumaczeniu [[wzorzec rasy psa|wzorca]] rasa nazwana została „anatolijski pies pasterski”{{r|Wz331}}. Nie podlega próbom pracy.
 
== Występowanie i użytkowość ==
Hodowana w okolicach [[Sivas]] odmiana ''Kangalkangal'' jest wykorzystywana przez chłopów i wojsko wykorzystywana jest do stróżowania i obrony.
 
CobanPsy köphegipasterskie określane jako ''çoban köpeği'', o silnym instynkcie [[terytorializm|terytorialnym]], broniły stad zwierząt hodowlanych i domostw przed wilkami oraz złodziejami.
 
Zasięg występowania ''Akbashaakbasha'' obejmuje tereny na zachód od [[Ankara|Ankary]]. iPies ten jest tam wykorzystywany jako typowy [[pies pasterski]]. Obecnie cieszy się największą popularnością w Stanach Zjednoczonych.
 
== Zachowanie i charakter ==
Tureckie psy pasterskie cechuje lojalność wobec przewodnika. W większości są nieufne w stosunku do obcych i wymagają szkolenia w zakresie posłuszeństwa. Odporne odporne na surowe warunki klimatyczne.
 
== Szata i umaszczenie ==
* ''Akbash'' posiadama umaszczenie jednolicie białe, włos przeważnie długi włos.
* ''Kangal'' (Kangalkangal i Karabaszkarabasz według jednych autorów (Hans Räber) są traktowane jako jedna rasa w dwóch odmianach, według innych (Anna-Maria Krämer) to ten sam pies) ma włos krótki lub średni, bardzo gęsty, umaszczenie płowe z czarną [[maska (umaszczenie)|maską]], rzadziej występujące pręgowane, białe lub czarne.
* ''Coban köphegiAnatolian'' (owczarek anatolijski) według wzorca FCI spotykane jest różne umaszczenie.
 
== Prawo ==
W Polsce anatolian karabash oraz akbash dog zostały ujęte w [[Wykaz ras psów agresywnych|wykazie ras psów uznawanych za agresywne]]{{r|r2003}}.
 
== Ciekawostki ==
Oczekiwana długość życia owczarków anatolijskich to 10–11 lat{{r|Fogle}}.
 
Psy tej rasy żyją średnio 10-11 lat. W Polsce istnieje tylko kilka hodowli tej rasy.
 
{{Przypisy}}|przypisy=
<ref name="Fogle">{{Cytuj książkę | nazwisko= Fogle| imię=Bruce | tytuł= Wielka encyklopedia : Psy [Encyclopedia of the dog]| data=1996 | wydawca=MUZA SA | miejsce=Warszawa | isbn=83-7079-672-0 | inni = (tłum.) Marcin Gorazdowski | strony = 263}}</ref>
<ref name="Wz331">Wzorzec rasy nr 331 (FCI Standard N° 331) [http://www.zkwp.pl/zg/wzorce/331.pdf (pdf)], Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny</ref>
<ref name="r2003">''Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne'' ({{Dziennik Ustaw|rok=2003|numer=77 |pozycja=687}})</ref>
<ref name="ZKwP">Systematyka ras wg FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras [http://www.zkwp.pl/zg/regulaminy/Systematyka_ras_FCI.pdf (pdf)], Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny</ref>
}}
 
Psy tej rasy żyją średnio 10-11 lat. W Polsce istnieje tylko kilka hodowli.
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
{{Bibliografia start}}
* [http://www.zkwp.pl/zg/wzorce/331.pdf wzorzec rasy w języku polskim]
* Wzorzec rasy nr 331 (FCI Standard N° 331) [http://www.zkwp.pl/zg/wzorce/331.pdf (pdf)] {{lang|pl}}, Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
* Hans Räber ''"Encyklopedia psów rasowych"'' tom I, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa 1999
{{Bibliografia stop}}
 
{{molosy}}