Sarkoidoza: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Objawy i przebieg: drobne redakcyjne |
Vinne2.bot (dyskusja | edycje) |
||
Linia 27:
}}
'''Sarkoidoza''', '''choroba Besniera-Boecka-Schaumanna''' ([[łacina|łac.]] ''sarcoidosis'') – [[choroba]] [[układ odpornościowy|układu odpornościowego]] charakteryzująca się powstawaniem [[ziarniniak]]ów (małych grudek [[zapalenie|zapalnych]]), które nie podlegają [[martwica|martwicy]]. Praktycznie każdy [[Narząd|organ]] może być nią dotknięty, chociaż najczęściej pojawia się w [[węzeł chłonny|węzłach chłonnych]] i [[płuco|płucach]]. Objawy mogą się pojawić nagle, ale najczęściej postępują stopniowo. W obrazie rentgenowskim płuc sarkoidoza może przypominać [[gruźlica człowieka|gruźlicę]] lub [[Chłoniaki|chłoniaka]].
== Epidemiologia ==
Linia 35:
Sarkoidoza występuje na świecie u wszystkich ras z chorobowością wynoszącą 1-40 na 100 000 ludzi. Choroba jest najszerzej rozpowszechniona w krajach Europy Północnej, z najwyższą roczną [[chorobowość|chorobowością]] około 60 na 100 000 w Szwecji i Islandii. W Stanach Zjednoczonych sarkoidoza występuje częściej u ludzi rasy czarnej niż białej, z roczną chorobowością odpowiednio 35,5 i 10,9 na 100 000<ref name="Henke">Henke, C. E., G. Henke, L. R. Elveback, C. M. Beard, D. J. Ballard and L. T. Kurland. 1986. The epidemiology of sarcoidosis in Rochester, Minnesota: a population-based study of incidence and survival. Am J Epidemiol 123:840–845.</ref>. Sarkoidoza występuje rzadziej w Ameryce Południowej, Hiszpanii i Indiach.
Różnice w zapadalności na świecie mogą przynajmniej częściowo wynikać z braku programów przesiewowych w niektórych regionach świata, a także przykryciem objawów choroby przez inne choroby ziarniniakowe, jak np. [[gruźlica człowieka|gruźlicę]], które mogą interferować z rozpoznaniem sarkoidozy, jeśli ich obraz jest dominujący<ref name="Baughman">Baughman RP, Lower EE, du Bois RM. Sarcoidosis. [[The Lancet]] 2003/3/29;361(9363):1111-8.</ref>.
Mogą także występować różnice w stopniu zaawansowania choroby. Niektóre badania sugerują, że ludzie pochodzenia afrykańskiego mogą chorować na sarkoidozę o poważniejszym przebiegu względem ludzi białych, u których choroba może częściej występować pod postacią bezobjawową<ref name="Am Thor Soc">"American Thoracic Society: Statement on sarcoidosis. Am J Respir Crit Care Med 1999;160:736-755.</ref>.
Linia 47:
Sarkoidoza jest chorobą systemową i dlatego może dotknąć każdy narząd. Mało specyficzne są najczęstsze objawy choroby, takie jak: [[zmęczenie]], na które nie ma wpływu [[sen]], bóle o różnym natężeniu, suchość oczu, zamazane widzenie, skrócenie oddechu, suchy, ostry [[kaszel]], uszkodzenia skóry.
Objawy skórne są zmienne, mogą mieć charakter zmian [[guzek|guzkowych]], [[guz (medycyna)|guzowatych]] i naciekowych. Guzki dają dodatni [[diaskopia|objaw diaskopii]], tak jak guzki [[gruźlica człowieka|gruźlicze]] a ich zejście pozostawia powierzchowną [[blizna|bliznę]]. Owrzodzenia z reguły nie powstają. Ogniska zmian skórnych szerzą się pełzakowato, ze zmianami czynnymi umiejscowionymi obwodowo. Wyróżniamy kilka odmian sarkoidozy skórnej:
* sarkoid guzowaty, odmiana podskórna (Dariera-Roussy) – ma postać podskórnych guzów niezapalnych, umiejscowionych głównie na kończynach dolnych;
* odmiana naczyniowa (''angiolupoid'') – ma postać sinawobrunatnych lub czerwonobrunatnych nacieków, najczęściej na skórze nosa, zwłaszcza w miejscu przylegania oprawki okularów; odmiana częstsza u kobiet;
Linia 78:
[[Kortykosterydy|Kortykosteroidy]] były standardowym środkiem w leczeniu przez wiele lat. U niektórych pacjentów takie postępowanie może spowolnić lub odwrócić przebieg choroby. Reszta nie odpowiada zadowalająco na terapie steroidami. Użycie kortykosteroidów w łagodnej postaci choroby jest kontrowersyjne, gdyż nieraz dochodzi do samoistnego ustąpienia choroby bez leczenia. Dodatkowo, kortykosteroidy posiadają rozpoznane efekty uboczne związane zarówno z wielkością dawki jak również czasem trwania terapii, a ich odstawienie wiąże się czasem z nawrotem choroby i pogorszeniem stanu pacjenta<ref>Gottlieb JE, Israel HL, Steiner RM, Triolo J, Patrick H. ''Outcome in sarcoidosis. The relationship of relapse to corticosteroid therapy.'' Chest 1997;111:623-31. [http://www.chestjournal.org/cgi/reprint/111/3/623.pdf PDF]. PMID 9118698.</ref>.
Poważne objawy leczy się ogólnie steroidami, a później również lekami specyficznymi – lekami przeciwreumatycznymi. Jako że ziarniniaki są spowodowane gromadzeniem się komórek układu odpornościowego, szczególnie [[limfocyt T|limfocytów T]], były doniesienia o sukcesach przy leczeniu za pomocą leków immunosupresyjnych, inhibitorów [[interleukina 2|interleukiny 2]] lub anty-[[TNF]] (tzw. leki biologiczne). Żadne z tych postępowań nie przyniosło wiarygodnych wskazań co do sposobu leczenia i przy ich okazji może dojść do wystąpienia znaczących efektów ubocznych, takich jak zwiększenie ryzyka reaktywacji latentnej [[gruźlica człowieka|gruźlicy]].
Unikanie promieniowania słonecznego, a także żywności zawierającej witaminę D jest konieczne u pacjentów, którzy są podatni na rozwinięcie hiperkalcemii, gdyż pomoże to u nich złagodzić objawy.
| |||