Organicyzm: Różnice pomiędzy wersjami

'''Organicyzm''' - [[filozofia|pogląd filozoficzny]] zakładający, iż [[społeczeństwo]] funkcjonuje i rozwija się jak żywy organizm, a instytucje społeczne są ze sobą powiązane tak, jak części organizmu (od ich wzajemnej współpracy zależy sprawne funkcjonowanie społeczeństwa). Był to jeden z pierwszych nurtów w [[socjologia|socjologii]], zastosowany najpierw przez [[Herbert Spencer|Herberta Spencera]] w tomie ''Indukcje socjologii''<ref>{{cytuj stronę|url=http://socrel.edu.pl/?menu=IS|tytuł=Indukcje socjologii|nazwisko=Spencer|imię=Herbert|data dostępu=2012-03-06}}</ref>. Jednych z pierwszych zastosowań metafory społeczeństwa jako organizmu dokonali [[Platon]] oraz [[Arystoteles]]. Odwoływały się do niej także idee wczesnochrześcijańskie, np. [[Paweł z Tarsu|święty Paweł]]: ''Podobnie jak jedno jest ciało, choć składa się z wielu członków, a wszystkie członki ciała, mimo iż są liczne, stanowią jedno ciało, tak też jest i z Chrystusem. Wszyscyśmy bowiem w jednym Duchu zostali ochrzczeni, [aby stanowić] jedno Ciało (...)'' (1 Kor 12:12-18)<ref>Jerzy Szacki, Historia myśli socjologicznej, PWN, Warszawa 2006, s. 40, ISBN 83-01-13844-0.</ref>. Organicyzm wywarł znaczny wpływ na język socjologii i w ogólności nauk społecznych. W szczególności widoczny był w [[socjologia miasta|socjologii miasta]], gdzie używano takich pojęć jak ''serce miasta'', ''tkanka miejska'', ale także w socjologii ogólnej - ''komórka społeczna'', ''[[solidarność organiczna]]'', ''system'', ''funkcja''. Może być stosowany jako [[analogia]], czyli do objaśniania rzeczywistości mniej znanej przez bardziej znaną (tak u [[Paweł z Tarsu|św. Pawła]]), ale może też opierać się na faktycznej homologii czy uchwytywaniu [[Izomorfizm|izomorfizmu]], faktycznej tożsamości procesów przy odmiennych elementach. W tym drugim ujęciu (tak u [[Herbert Spencer|Spencera]]) organicyzm stanowi pierwsze sformułowanie [[Teoria_systemów|teorii systemów]].<br />

W'''Organicyzm biologiiw organicyzmbiologii''' jest kierunkiem przeciwstawiającym się redukcjonizmowi fizykalnemu (głoszącemu możliwość wytłumaczenie zjawisk organicznych poprzez redukcję ich do zjawisk fizycznych) oraz genowemu (przypisującemu genom dominującą czy nawet wyłączną rolę determinującą kształt fenotypu). organicyzmOrganicyzm zakłada, że sens każdej części określony jest przez kontekst, a dotyczy to również genów, które mogą być odczytywane wyłącznie przy udziale wewnątrzkomórkowej maszynerii, mogą być wyciszane bądź aktywowane w zależności od umiejscowienia komórki w organizmie. Podstawą organicyzmu jest zjawisko [[Emergencja|emergencji]]<ref>{{cytuj pismo|nazwisko=Gilbert|imię=Scott F.|nazwisko2=Sarkar|imię2=Sahotra|tytuł=Embracing Complexity: Organicism for the 21st Century|czasopismo=Developmental Dynamics|wolumin=219(2000)|strony=1–9 }}</ref>.