Reforma walutowa: Różnice pomiędzy wersjami

 

W roku [[1950]], [[30 października]], nastąpiła druga wymiana pieniędzy w Polsce powojennej. Pierwszą wymianę dokonano dekretem PKWN w 1944 roku. Wymiana z roku 1950 była równocześnie [[denominacja|denominacją]]. Będące w [[Banknoty polskie z lat 1948-1950|obiegu w latach 1948-1950]] złotówki wymieniono w ciągu kilku dni na [[Banknoty polskie z lat 1950-1978|nowe]], przy czym wymiany dokonano tak, że pieniądze zdeponowane w bankach wymieniano, tak jak równocześnie przeliczono wszystkie ceny i płace pracownicze, w proporcjach 100 zł starych na 3 [[zł]] nowe, a [[gotówka|gotówkę]] w stosunku 100 zł starych na 1 zł nowy. Ta trzykrotna dysproporcja skierowana była przeciw wszystkim, którzy (nie ufając bankom) obracali gotówką lub trzymali ją w domu. Technika wymiany - z zaskoczenia, w krótkim czasie - utwierdziła przedsiębiorczych obywateli w braku zaufania do gospodarczej rzetelności "[[władza ludowa|władzy ludowej]]". W 1950 roku osoby przedsiębiorcze, a także rolnicy indywidualni często nie przechowywali pieniędzy w bankach ale dokonywali wzajemnych rozliczeń w gotówce i w nich głównie godził mechanizm tej wymiany.

Należy zauważyć, że denominacja z 1950 roku miała również elementy pozytywne. Wprowadzono trudniejsze do sfałszowania banknoty i praktycznie niepodrabialne monety aluminiowe 1gr, 2gr i miedzianoniklowe 5gr, 10gr, 20gr, 50gr i 1zł. Bilon ułatwił drobne płatności i umożliwił powrót do stosowania automatów pieniężnych, głównie telefonów. Wprowadzenie równoczesne ostrej dyscypliny finansowej praktycznie zatrzymało inflację.

 

Z powodu wyścigu zbrojeń oraz doktrynalnej likwidacji prywatnej przedsiębiorczości w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych ujawniło się zaniedbanie produkcji artykułów konsumpcyjnych. Skłoniło to władze partyjno-państwowe do obniżania płac robotniczych metodą podnoszenia norm produkcyjnych. Wywoływało to protesty, z których najbardziej znanym był masowy strajk w Poznaniu w czerwcu 1956.

 

Wspomnienie tamtej wymiany pieniędzy pozostało wśród mieszkańców Polski na wiele lat i napawało ich strachem przed powtórzeniem się sytuacji w czasie, kiedy zdecydowano o [[denominacja|denominacji]] złotego w [[1995]].