Łupina nasienna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
rozszerzenie, źródła/przypisy, ilustracja
Kenraiz (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 1:
[[Plik:Vigna.radiata.seeds.jpg|thumb|Nasiona ''[[Vigna radiata]]'' w zielonkawej łupinie z białawym znaczkiem]]
'''Łupina nasienna''' (''testa'') – element budowy [[nasiono|nasion]] [[rośliny nasienne|roślin nasiennych]]. Powstaje w wyniku przekształcenia [[OsłonkaIntegument zalążka(botanika)|osłonek zalążka]] (''integumentum''), czasem także z zewnętrznych warstw [[Ośrodek zalążka|ośrodka zalążka]] (''nucellus''). Ponieważ powstaje z tkanek rośliny macierzystej łupina zawiera podwójny zestaw (2n) [[chromosom]]ów matecznych<ref>{{cytuj książkę|autor=Danuta Młodzianowska|tytuł=Nasionoznawstwo|wydawca=Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne|miejsce=Warszawa|data=1984|strony=13-14|isbn=83-09-00272-6}}</ref>.
 
Młoda łupina zbudowana jest z cienkościennych komórek z dużymi [[wakuola]]mi. W miarę dojrzewania nasiona w budowie łupiny zachodzą u różnych roślin różne zmiany. Niektóre warstwy integumentu mogą zanikać, zmienia się struktura [[ściana komórkowa|ścian komórkowych]] i zawartość komórek. Często komórki łupiny wypełniają się substancjami barwnymi, nadając łupinom charakterystyczne dla poszczególnych gatunków barwy nasion. Często ściany [[Drewnienie|drewnieją]] dzięki czemu łupina nabiera twardości. Nierzadko jednak komórki łupin są higroskopijne i po zwilżeniu [[Śluz roślinny|śluzowacieją]]. U niektórych roślin zewnętrzne komórki łupiny wytwarzają charakterystyczne wytwory – włoski, brodawki i haczyki (np. [[Bawełna (włókno)|włókna bawełniane]] są włoskami wyrastającymi z łupin nasiennych)<ref>{{cytuj książkę|autor=Katherine Esau|tytuł=Anatomia roślin|wydawca=Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne|miejsce=Warszawa|data=1973|strony=757-760}}</ref>.
Linia 6:
Twarda łupina chroni nasienie przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, np. infekcją bakteryjną, grzybową, wysychaniem oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Oprócz roli ochronnej łupina może ułatwiać rozsiewanie, dzięki wykształcanym dodatkowym strukturom lotnym lub czepnym.
 
Na łupinie widoczny jest ślad, tzw. '''znaczek''' (''hilum''), będący pozostałością po mocowaniu sznureczka [[zalążek|zalążka]] oraz [[okienko (botanika)|okienko]] przez które wyrasta [[korzeń|korzonek]] i [[hipokotyl]]<ref>{{cytuj książkę|autor=Strasburger E., Noll F., Schenck H., Schimper A.F.W.|tytuł=Botanika|wydawca=Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne|miejsce=Warszawa|data=1972|strony=823}}</ref>. Łupina może być zrośnięta z [[owocnia|owocnią]], jak to jest w przypadku nasion traw i zbóż (tzw. [[ziarniak]]).
 
{{Przypisy}}