Jamestown (Wirginia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmausBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.2+) (Robot poprawił sv:Jamestown, Virginia
półpauza zamiast dywizy
Linia 1:
[[Plik:John Smith 1616 New England map.PNG|thumb|right|350px|Mapa z roku 1619]]
'''Jamestown''' - pierwsza stała osada [[Anglia|angielskich]] kolonistów w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]], na terenie dzisiejszego stanu [[Wirginia]], założona 14 maja [[1607]]. Historycznie była to druga trwała osada na obszarze dzisiejszych [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] po założonym w [[1565]] przez [[Hiszpania|Hiszpanów]] mieście [[St. Augustine (Floryda)|St. Augustine]] na [[Floryda|Florydzie]]. Poprzednie 17 prób osadnictwa anglosaskiego (w tym tzw. "[[Roanoke (kolonia)|Zaginiona Kolonia]]" na wyspie [[Roanoke (kolonia)|Roanoke]] w [[Karolina Północna|Karolinie Północnej]]) zakończyło się niepowodzeniem.
 
== Założenie osady ==
Powstała ona po wylądowaniu w Ameryce trzech angielskich niewielkich statków "Susan Constant", "Godspeed" i "Discovery", należących do Wirginijskiej Kompanii Londyńskiej ([[język angielski|ang.]] ''The Virginia Company of London''), która powstała w celu założenia pierwszej angielskiej kolonii na wybrzeżu amerykańskim<ref>Kolonii z góry nadano nazwę Wirginia z [[Łacina|łac.]] ''Virginalis'', dziewicza</ref>, z grupą 39 marynarzy i 104 przyszłych osadników na pokładzie, pod dowództwem kapitanów Christophera Newporta, [[Bartholomew Gosnold|Bartholomewa Gosnolda]] i Johna Ratcliffe'a.
 
[[26 kwietnia]] [[1607]] r.roku statki dotarły do obszernej zatoki [[Zatoka Chesapeake|Chesapeake]], wpłynęły w nią i żeglowały w górę rzeki [[James (rzeka)|James]] przez 17 dni, dopóki nie znaleziono właściwego miejsca pod założenie osady (ponad 70 km od ujścia). Ku czci ówczesnego króla Anglii [[Jakub I Stuart|Jakuba I]] nazwano ją Jamestown.
 
Od września [[1608]] roku pierwszym przywódcą ("[[admirał]]em") osady został kapitan [[John Smith (żołnierz)|John Smith]], pokonując w wyborach kontrkandydata Ratcliffe'a. W październiku tego samego roku dotarł do osady statek z zaopatrzeniem - "Mary and Margaret" - na pokładzie którego znajdowało się 17 dalszych osadników (w jęz. oryginału ''"seaventie"''), głównie "Holendrów, Niemców i Polaków"<ref>W: J. Wiewiora, Jamestown, Pioneers from Poland, Chicago 1976, s.21, wymienia nazwiska Robert a Polonian, Matthew the Polander</ref>, wyspecjalizowanych w produkcji szkła, smoły, potażu. Już po miesiącu uruchomiono takie manufaktury, a w grudniu wysłano do [[Wielka Brytania|Anglii]] próbki produktów: ''"tryals of Pitch, Tarre, Glasse, Frankincense, Sope Ashes with Clapboard and Waynscot"''<ref>Robotników nazywano "Polackers", ibidem</ref>.
 
Osada od początku miała kłopoty z powodu konfliktów z miejscowymi plemionami [[Indianie|indiańskimi]] z federacji [[Powatanowie (federacja plemion indiańskich)|Powatanów]] (po raz pierwszy - już w dwa tygodnie po przybyciu, gdy Smith poprowadził grupę osadników w górę rzeki Chickahominy celem zdobycia pożywienia; w pewnym momencie oddziałek został otoczony przez Powatanów i wybity niemal do nogi, a sam Smith - schwytany i skazany na śmierć - został w ostatniej chwili uratowany za wstawiennictwem córki wodza o imieniu Motaoaka, ale w dziejach wczesnego osadnictwa lepiej znanej pod imieniem [[Pokahontas]]). W roku [[1609]] Smith zraniony przypadkowo<ref>Wybuchł samoczynnie jeden z ładunków prochowych w jego pasie</ref>, wyjechał do Anglii, po czym nastąpił okres rozprzężenia (zwłaszcza po śmierci jego następcy - Ratcliffe'a - zamęczonego na śmierć przez Powatanów) i głodu, który przetrwało zaledwie 65 kolonistów.