Feliks Janiewicz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków, WP:SK |
uzupełnienie, źródło |
||
Linia 1:
'''Feliks Janiewicz''',
Wysoki poziom gry na skrzypcach osiągnął Janiewicz już we wczesnej młodości. W latach [[1777]]-[[1784]] był członkiem kapeli królewskiej w [[Warszawa|Warszawie]]; brał tu udział w koncertach, przedstawieniach operowych i baletach, balach i przyjęciach. W [[1784]] uzyskał prawdopodobnie stypendium królewskie i udał się do Europy Zachodniej. Domniemany jest jego pobyt [[1784]] w [[Nancy]]. W [[1785]] przebywał w [[Wiedeń|Wiedniu]], gdzie kontaktował się z [[Joseph Haydn|Josephem Haydnem]] i [[Wolfgang Amadeusz Mozart|Mozartem]]. U pierwszego z nich przypuszczalnie pobierał lekcje kompozycji, drugi zadedykował mu swoje ''Andante'' na skrzypce i orkiestrę (KV 470, druga wersja część II ''Koncertu skrzypcowego D-dur'' KV 218). Otrzymawszy stypendium od bliżej nie określonej osoby arystokratycznego pochodzenia, Janiewicz przebywał we [[Włochy|Włoszech]] w latach [[1785]]-1786(?)-1787. We [[Florencja|Florencji]] poznał P. Nardiniego, w Turynie [[Gaetano Puganani|Gaetano Pugnaniego]]. We Włoszech miały miejsce pierwsze estradowe występy Janiewicza i tu powstały jego pierwsze kompozycje (koncerty). W dniach 23 i 25 grudnia [[1787]] oraz 9, 21, 24 i 28 marca [[1788]] występował w [[Paryż]]u w Concert Spirituel. Do [[1790]] był członkiem orkiestry księcia orleańskiego w Paryżu. Być może w [[1791]] Janiewicz przebywał w [[Mediolan]]ie, a przed [[1792]] także w Polsce. W [[1792]] prawdopodobnie na zaproszenie [[Johann Peter Salomon|Johanna Petera Salomona]] Janiewicz przybył do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Po raz pierwszy publicznie wystąpił w Londynie 9 lutego 1792 na benefisie V. Jíroveca pod dyrekcją Salomona. W sezonie 1792 występował jako główny skrzypek-solista na koncertach subskrypcyjnych Salomona w Hanover Square Room; w następnym sezonie, kiedy jego miejsce zajął G. B. Viotti, Janiewicz występował na koncertach oratoryjnych w King’s Theatre Haymarket; na koncertach Salomona pojawił się ponownie 1796. Oprócz występów na regularnych koncertach brał udział w wielu benefisach czołowych muzyków (m.in. J. Haydna 3 maja 1792). Od początku swego pobytu w Anglii Janiewicz odbywał wiele podróży jako koncertujący skrzypek i kierownik orkiestry, m.in. 1792-1793 występował w Bath, 1796, 1797 i 1799 w Irlandii, od około 1788 regularnie występował w Manchesterze i Liverpoolu, a w 1803 po raz pierwszy w Edynburgu. 12 października 1799 ożenił się z Elizą Breeze (zm. 27 maja 1862) i zamieszkał w Liverpoolu, gdzie około 1803 założył sklep z nutami i instrumentami muzycznymi, prowadząc również w niewielkim zakresie działalność wydawniczą. Ok. 1810-1813 jego wspólnikiem był J. Green, a od około 1816 W.D.G. Weiss, który przejął interes po rezygnacji Janiewicza około roku 1829. W Liverpoolu Janiewicz prowadził aktywną działalność muzyczną, m.in. w 1799, 1808 i 1813 był kierownikiem orkiestry na festiwalach, przez wiele sezonów do około 1814 był kierownikiem orkiestry koncertów subskrypcyjnych, a 1819, 1820 i 1822 organizował własne cykle koncertów muzyki instrumentalnej. W 1813 był jednym z trzydziestu współzałożycieli Philharmonic Society w Londynie, z którym współpracował do 1815 jako jeden z kierowników orkiestry. W 1815 przeniósł się do Edynburga, gdzie rozwinął działalność koncertową, m.in. brał udział w festiwalach (1815, 1819 i 1824), prowadził orkiestry koncertów subskrypcyjnych oraz organizował (od 1816) własne cykle koncertowe. W tym czasie występował też w innych miastach Szkocji (m.in. Glasgow, Aberdeen, Dundee) i Irlandii. 1831 Janiewicz wycofał się z działalności koncertowej. Na temat ostatniego okresu jego życia brak informacji. Pochowany został na Warriston Cemetery w Edynburgu. Janiewicz miał dwie córki — starsza, Felicja, była pianistką i śpiewaczką, młodsza, Paulina — harfistką; syn Janiewicza, Felix, był znanym dentystą chirurgiem.
== Dzieła ==
Linia 14:
* Sześć [[divertimento|divertimenti]] na dwoje skrzypiec
* inne utwory kameralne, utwory [[fortepian]]owe i [[Pieśń (forma muzyczna)|pieśni]]
== Źródła ==
* {{cytuj książkę | nazwisko = Dziębowska | imię = Elżbieta | autor = Elżbieta Dziębowska | autor link = Elżbieta Dziębowska | tytuł = Encyklopedia muzyczna PWM | url = | wydanie = | wydawca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne | miejsce = Kraków | data = | rok = 1993 | miesiąc = | strony = 421-422 | rozdział = Janiewicz, Yaniewicz, Feliks | adres rozdziału = | nazwisko r = Sitarz | imię r = Andrzej | autor r = Andrzej Sitarz | autor r link = | tom = 4 | tytuł tomu = hij część biograficzna | isbn = 83-224-0453-0 | oclc = 180641615 | język = pl }}
{{Klasycystyczna muzyka polska}}
| |||