Trzecia Era: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ZéroBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot dodał la:Tertia Aetas
- npa, definicja
Linia 1:
'''Trzecia Era''' – fikcyjny okres w dziełachstworzonej przez [[John Ronald Reuel Tolkien|J. R. R. Tolkiena]], dokładniej w dziejach[[mitologia|mitologii]] [[Śródziemie|Śródziemia]].
 
Trzecia Era rozpoczęłaRozpoczęła się po pierwszym upadku [[Sauron]]a, gdy został pokonany przez [[Ostatni Sojusz|Ostatni Sojusz ludzi i elfów]] po zatopieniu [[Númenor]]u. Koniec Trzeciej Ery to ponowne pokonanie Saurona, tym razem na zawsze, podczasw trakcie [[Wojna o Pierścień|Wojny o Pierścień]].
 
W Trzeciej Erze rozgrywa się akcja powieści ''[[Hobbit, czyli tam i z powrotem|Hobbit]]'', ''[[Władca Pierścieni|Władca pierścieni]]'' oraz ostatni tekst ''[[Silmarillion]]u'' pt. ''Pierścienie Władzy i Trzecia Era''.
 
== Kalendarium Trzeciej Ery<ref>Kalendarium to oparte jest na tekście ''Kroniki Lat'', ''Dodatku B'' do trzeciego tomu ''[[Władca Pierścieni|Władcy pierścieni]]''. Ewentualne zmiany na podstawie odnotowane w przypisach.</ref> ==
'''2 rok''' [[Isildur]], syn [[Elendil]]a, umieszcza sadzonkę [[Rośliny Śródziemia#Białe Drzewo|Białego Drzewa]] w [[Minas Tirith (Gondor)|Minas Anor]]; władzę nad [[Gondor|Południowym Królestwem]] przekazuje bratankowi [[Królowie Gondoru#Meneldil|Meneldilowi]]. [[Bitwa na polach Gladden]] – śmierć Isildura i zaginięcie [[Jedyny Pierścień|Jedynego Pierścienia]] w wodach [[Anduina|Anduiny]].
 
'''3 rok''' [[Lista Dúnedainów#Ohtar|Ohtar]] przynosi resztki miecza [[Narsil]]a do [[Rivendell|Imladris]](później nazwane Rivendell).
 
'''10 rok''' [[Królowie Arnoru#Valandil|Valandil]], syn Isildura, zostaje [[Królowie Arnoru|królem Arnoru]].
 
'''109 rok''' [[Elrond]] poślubia [[Celebríana|Celebrianę]], córkę [[Celeborn]]a i [[Galadriela|Galadrieli]].
 
'''130 rok''' Narodziny synów Elronda, [[Elladan i Elrohir|Elladana]] i [[Elladan i Elrohir|Elrohira]].
 
'''241 rok''' Narodziny [[Arwena|Arweny Undómiel]].
 
'''420 rok''' [[Królowie Gondoru|Król]] [[Gondor]]u [[Królowie Gondoru#Ostoher|Ostoher]] odbudowuje [[Minas Tirith (Gondor)|Minas Anor]].
 
'''490 rok''' Pierwszy najazd [[Easterlingowie|Easterlingów]] na Gondor.
 
'''500 rok''' Easterlingowie pokonani przez [[Królowie Gondoru#Rómendacil I|Rómendacila]], syna i następcę Ostohera.
 
'''541 rok''' Rómendacil I ginie w bitwie z Easterlingami.
 
'''830 rok''' Od [[Królowie Gondoru#Falastur|Falastura]] rozpoczyna się w Gondorze ciąg [[Królowie Gondoru|Królów Żeglarzy]]. Początek ekspansji Południowego Królestwa na południe.
 
'''861 rok''' Śmierć króla Arnoru [[Królowie Arnoru#Eärendur|Eärendura]] i podział królestwa między jego synów na trzy państwa – [[Arthedain]], [[Cardolan]] i [[Rhudaur]].
 
'''933 rok''' Król [[Królowie Gondoru#Eärnil I|Eärnil I]], bratanek Falastura, zdobywa [[Umbar]] i czyni go warownią Gondoru.
 
'''936 rok''' Eärnil I ginie na morzu podczas sztormu.
 
'''1015 rok''' Król Gondoru [[Królowie Gondoru#Ciryandil|Ciryandil]], syn Eärnila, ginie podczas oblężenia Umbaru, zabity przez najeźdźców z [[Haradwaith|Haradu]].
 
'''1050 rok''' [[Królowie Gondoru#Hyarmendacil I|Hyarmendacil I]], syn Ciryandila, podbija Harad. Gondor osiąga szczyt swej potęgi. Mniej więcej w tym czasie cień pada na Wielką Zieloną Puszczę, która zaczyna być nazywana [[Lista lasów Śródziemia|Mroczną Puszczą]]. W związku z przybyciem [[Harfootowie|Harfootów]] do [[Eriador]]u po raz pierwszy w źródłach pojawia się wzmianka o [[Hobbit (rasa)|hobbitach]].
 
'''ok. 1100 roku''' [[Majar#Istari|Istari]] oraz najważniejsi [[Eldarowie]] odkrywają, ze jakaś zła siła zamieszkała w [[Lista zamków i twierdz Śródziemia#Dol Guldur|Dol Guldur]]. Przypuszczają że jest to jeden z [[Upiory Pierścienia|Nazgûli]].
 
'''1149 rok''' Początek panowania [[Królowie Gondoru#Atanatar II|Atanatara Alcarina]], syna Hyarmendacila.
 
'''ok. 1150 roku''' [[Fallohidzi]] pojawiają się w Eriadorze. [[Stoorowie]] przekraczają [[Przełęcz Czerwonego Rogu]] i osiedlają się na obszarze tzw. Klin (między rzekami [[Bruinen]] a [[Mitheithel]]) oraz w [[Dunland]]zie.
 
''' ok. 1300 roku''' Zaczynają się znowu mnożyć siły zła. [[Ork (Śródziemie)|Orkowie]] coraz liczniej panoszą się w [[Góry Mgliste|Górach Mglistych]] i atakują [[Krasnolud (Śródziemie)|krasnoludów]]. Ponownie pojawiają się w Środziemiu [[Upiory Pierścienia]]. Powstaje królestwo [[Angmar]]u, załozone przez [[Czarnoksiężnik z Angmaru|Wodza Nazgûli]] nazywanego Czarnoksiężnikiem. Hobbici wędrują dalej na zachód, wielu osiedla się w [[Bree]].
 
'''1356 rok''' [[Królowie Arthedainu|Król]] Arthedainu [[Królowie Arthedainu#Argeleb I|Argeleb I]], syn [[Królowie Arthedainu#Malvegil|Malvegila]], ginie w wojnie z Rhudaurem i Angmarem. W tym mniej więcej czasie Stoorowie opuszczają Klin, a część z nich powraca do [[Rhovanion|Dzikich Krajów]].
 
'''1409 rok''' Czarnoksiężnik Angmaru napada na Arthedain. Śmierć króla [[Królowie Arthedainu#Arveleg I|Arvalega I]], syna Argeleba, i zniszczenie wieża [[Amon Sûl]]. Obrona [[Fornost]]u i [[Kurhany (Śródziemie)|Tyrn Gortad]] przez [[Królowie Arthedainu#Araphor|Araphora]].
 
'''1432 rok''' Umiera król Gondoru, [[Królowie Gondoru#Valacar|Valacar]], rozpoczyna się wojna domowa, [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Waśń Rodzinna|Waśń Rodzinna]].
 
'''1437 rok''' [[Królowie Gondoru#Eldacar|Eldacar]], syn Valacara, zostaje pokonany przez buntowników, którzy zdobywają [[Osgiliath]]. Wtedy to ginie najważniejszy [[palantír]], [[Palantír|Kryształ Osgiliath]]. Eldacar ucieka do [[Rhovanion]]u, torm objemuje [[Królowie Gondoru#Castamir|Castamir Samozwaniec]].
 
'''1447 rok''' [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa u brodów na Erui|Bitwa]] u [[Brody na Erui|brodów]] na [[Erui]]. Eldacar powraca na tron, obalając Castamira Samozwańca. Oblężenie [[Pelargir]]u.
 
'''1448 rok'''. Buntownicy wymykają się z Pelargiru i zajmują Umbar, stając się [[Korsarze z Umbaru|Korsarzami]].
 
'''1540 rok''' Król Gondoru [[Królowie Gondoru#Aldamir|Aldamir]], syn Eldacara, ginie w wojnie z [[Haradrimowie|Haradrimami]] i Korsarzami z Umbaru.
 
'''1551 rok''' [[Królowie Gondoru#Hyarmendacil II|Hyarmendacil II]], syn Aldamira, gromi Haradrimów.
 
'''1601 rok''' Wielu hobbitów opuszcza Bree, zaś król [[Królowie Arthedainu#Argeleb II|Argeleb II]], syn Araphora, daje im ziemię za [[Baranduina|Brandywiną]], późniejszy [[Shire (Śródziemie)|Shire]].
 
'''ok. 1630 roku''' Stoorowie z Dunlandu dołączają do swoich pobratymców.
 
'''1634 rok''' Korsarze napadają i zdobywają Pelargir. W walce z nimi ginie król [[Królowie Gondoru#Minardil|Minardil]], syn Hyarmendacila.
 
'''1636 rok''' [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Wielki Mór|Wielki Mór]] spada na Gondor. Umierają król [[Królowie Gondoru#Telemnar|Telemnar]], syn Minardila i jego dzieci. W Minas Anor usycha Białe Drzewo. Zaraza rozprzestrzenia się na północ i zachód; duże obszary Eriadoru pustoszeją. Hobbitom za Brandywiną udaje się przetrwać chorobę, ale i pośród nich straty są wysokie.
 
'''1640 rok''' Król Gondoru [[Królowie Gondoru#Tarondor|Tarondor]], bratanek Telemnara, przenosi stolicę do Minas Arnor i zasadza tam nowy szczep Białego Drzewa. Osgiliath zaczyna popadać w ruinę. Gondor przestaje pilnować Mordoru.
 
'''1810 rok''' Król [[Królowie Gondoru#Telumehtar|Telumehtar Umbardacil]], syn Tarondora, podbija Umbar i pokonuje Korsarzy.
 
'''1851 rok''' Gondor zaczynają najeżdżać [[Woźnicy]].
 
'''1856 rok''' Utrata wschodnich prowincji Gondoru prócz [[Ithilien]]. Król [[Królowie Gondoru#Narmacil II|Narmacil II]], syn Telumehtara, ginie w [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa na Równinach|bitwie na Równinach]].
 
'''1899 rok''' W [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa na Dagorlad (1899)|bitwie]] na [[Dagorlad]] król [[Królowie Gondoru#Calimehtar|Calimehtar]], syn Narmacila, gromi Woźników.
 
'''1900 rok''' Calimehtar buduje w Mins Anor [[Biała Wieża|Białą Wieżę]].
 
'''1940 rok''' Ponowne nawiązanie kontaktów między Gondorem i Arthedainem oraz zawarcie sojuszu. [[Królowie Arthedainu#Arvedui|Arvedui]], syn [[Królowie Arthedainu#Araphant|Araphanta]] króla Arthedainu, poślubia [[Fíriel (córka Ondohera)|Fíriel]], córkę [[Królowie Gondoru#Ondoher|Ondohera]] z Gondoru.
 
'''1944 rok''' Ondoher wraz z synami ginie w [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa na Dagorlad (1944)|bitwie]] na Dagorlad z Woźnikami, ale [[Królowie Gondoru#Eärnil II|Eärnil]] zwycięża ostatecznie nieprzyjaciół w [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa o Obóz|Bitwie o Obóz]]. Arvedui domaga się dla siebie korony Gondoru. Jego pretensje zostają odrzucone przez [[Rada Gondoru|radę królestwa]].
 
'''1945 rok''' Na tronie Gondoru zasiada [[Królowie Gondoru#Eärnil II|Eärnil II]].
 
'''1974 rok''' Koniec [[Arthedain|Królestwa Północy]]. Czarnoksiężnik podbija Arthedain i zdobywa Fornost. Król Arvedui ucieka na północ.
 
'''1975 rok''' Arvedui tonie w [[Zatoka Forochel|Zatoce Forochel]]; przepadają [[Palantír|palantiry]] [[Palantír|Annúminas]] i [[Palantír|Amon Sûl]]. [[Królowie Gondoru#Eärnur|Eärnur]], syn Eärnila, przypływa z flotą Gondoru do [[Lindon]]u. Czarnoksiężnik przegrywa [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa pod Fornostem|bitwę o Fornost]], a osaczony na [[Wrzosowiska Etten|Ettenmoors]] umyka z północy. Upadek królestwa Angmaru.
 
'''1976 rok''' [[Wodzowie Dúnedainów#Aranarth|Aranarth]] zostaje [[Wodzowie Dúnedainów|Wodzem Dúnedainów Północy]]. Dziedziczne skarby królów Arnoru ([[Narsil]], [[Pierścień Barahira]], [[Berło Annúminas]]) oddane zostają na przechowanie Elrondowi.
 
'''1977 rok ''' [[Frumgar]] prowadzi [[Éothéodzi|Éothéodów]] na północ, ku źródłom Anduiny.
 
'''1979 rok''' [[Thanowie Shire'u#Bukka z Moczarów|Bukka z Moczarów]] zostaje pierwszym [[Thanowie Shire'u|thanem Shire'u]].
 
'''1980 rok''' Wódz Nazgûli dociera do Mordoru i gromadzi tu resztę Upiorów Pierścienia. W Morii ujawnia się [[Balrog]] i zabija [[Durin VI|Durina VI]], władcę [[Krasnolud (Śródziemie)|krasnoludów]].
 
'''1981 rok''' Ginie [[Náin I]], syn Durina. Krasnoludowie opuszczają Morię. Wielu [[Elfy Leśne|Elfów Leśnych]] uchodzi z [[Lothlórien]] na południe. zaginięcie [[Amroth]]a i [[Nimrodel]].
 
'''1999 rok''' [[Thráin I]], syn Náina, przybywa z [[Ród Durina|plemieniem]] do [[Samotna Góra|Ereboru]] i zakłada Królestwo pod Górą.
 
'''2000 rok''' Nazgûle opuszczają Mordor i oblegają [[Minas Morgul|Minas Ithil]].
 
'''2002 rok''' Upadek Minas Ithil, zwanej odtąd [[Minas Morgul]]. Nazgûle przechwytują [[palantír]].
 
'''2043 rok''' Eärnur zostaje królem Gondoru. Wódz Nazgûle wyzywa go na pojedynek.
 
'''2050 rok''' Wyzwanie ponowione. Eärnur jedzie pod bramy Minas Morgul, by już nie powrócić. [[Namiestnicy Gondoru#Mardil|Mardil]] staje się pierwszym [[Namiestnicy Gondoru|Namiestnikiem]] rządzącym królestwem „do powrotu króla”.
 
'''2060 rok''' Rośnie potęga Dol Guldur. Mędrcy obawiają się, że [[Sauron]] powrócił do Śródziemia
 
'''2063 rok''' [[Gandalf (czarodziej)|Gandalf]] udaje się do Dol Guldur. Sauron ucieka i chroni się na wschodzie. Rozpoczyna się [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Niespokojny Pokój|Niespokojny Pokój]]. Nazgûle zaszywają się w Minas Morgul.
 
'''2210 rok''' [[Thorin I]], syn Thráina, opuszcza Erebor i udaje się na północ w [[Ered Mithrin|Góry Szare]], gdzie gromadzą się najliczniej członkowie plemienia [[Durin]]a.
 
'''2340 rpk'''. [[Thanowie Shire'u#Isumbras I|Isumbras I]] zostaje trzynastym thanem Shire'u, a pierwszym z rodu [[Tukowie|Tuków]]. [[Brandybuckowie]] zajmują [[Buckland (Śródziemie)|Buckland]].
 
'''2460 rok''' Koniec Niespokojnego Pokoju. Potężniejszy niż przedtem Sauron powraca do Dol Guldur.
 
'''2463 rok''' Powstaje [[Biała Rada]]. Mniej więcej w tym czasie [[Déagol]] znajduje [[Jedyny Pierścień]] i zostaje zamordowany przez [[Gollum|Sméagola]], który zabiera Pierścień.
 
'''2470 rok''' W okolicach tego roku [[Gollum|Sméagol-Gollum]] chroni się we wnętrzu Gór Mglistych.
 
'''2475 rok'''. Po okresie spokoju kolejny najazd na Gondor. Ostateczne zniszczenie Osgiliath i kamiennego mostu. [[Uruk-hai]] zostają jedank pokonani przez [[Namiestnicy Gondoru#Boromir|Boromira]], syna [[Namiestnicy Gondoru#Denethor I|Denethora I]].
 
'''ok. 2480 roku''' Orkowie w tajemnicy zaczynają budować warownie w Górach Mglistych. Sauron zaludnia Morię swymi podwładnymi.
 
'''2509 rok''' Celebríana, jadąc do [[Rivendell]] z [[Lothlórien|Lórien]], zostaje schwytana przez [[Ork (Śródziemie)|orków]] na [[Przełęcz Czerwonego Rogu|Przełęczy Czerwonego Rogu]] i raniona zatrutym ostrzem. Jej synowie wkrótce ją uwalniają.
 
'''2510 rok''' Celebríana odpływa za Morze. Orkowie wspomagani przez najeźdźców ze Wschodu, [[Balchothowie|Balchothów]] zdobywają [[Calenardhon]]. [[Królowie Rohanu#Eorl|Eorl Młody]] zwycięża w [[Bitwa na polach Celebrantu|bitwie]] na [[Pola Celebrantu|polach]] [[Celebrant]]u. [[Rohirrimowie]] osiedlają się w Calenardhonie, zakładając królestwo [[Rohan (Śródziemie)|Rohanu]].
 
'''2545 rok''' Eorl ginie w bitwie na Płaskowyżu, walcząc z Eastelingami.
 
'''2569 rok''' [[Królowie Rohanu|Król]] [[Królowie Rohanu#Brego|Brego]], syn Eorla, kończy budowę pałacu [[Meduseld]] w [[Edoras]].
 
'''2570 rok''' [[Baldor]], syn Brega, rusza na [[Ścieżka Umarłych|Ścieżkę Umarłych]] i już nie wraca. W tym czasie [[Lista zwierząt Śródziemia#Smoki|smoki]] znowu pojawiają się na Północy i zaczynają nękać krasnoludów.
 
'''2589 rok''' Król [[Dáin I]] zostaje zabity przez smoka.
 
'''2590 rok''' [[Thrór]], syna Dáina, powraca do Ereboru. Jego brat [[Grór]] osiedla się w [[Żelazne Wzgórza|Żelaznych Wzgórzach]].
 
'''ok. 2670 rok''' Hobbit [[Tobold Hornblower|Tobold]] sadzi [[Rośliny Śródziemia#Fajkowe ziele|ziele fajkowe]] w [[Shire (Śródziemie)#Podział administracyjny|Ćwiartce Południowej]] Shire'u.
 
'''2683 rok''' [[Thanowie Shire'u#Isengrim II|Isengrim II]] zostaje dziesiątym thanem i rozpoczyna kopanie [[Wielkie Smajale|Wielkich Smajali]].
 
'''2698 rok''' Namiestnik [[Namiestnicy Gondoru#Ecthelion I|Ecthelion I]] odbudowuje Białą Wieżę w [[Minas Tirith (Gondor)|Minas Tirith]].
 
'''2740 rok''' Orkowie znowu podejmują napaści na [[Eriador]].
 
'''2747 rok''' [[Bandobras "Bullroarer" Tuk|Bandobras Tuk]] pokonuje hordę orków w [[Shire (Śródziemie)#Podział administracyjny|Ćwiartce Północnej]], w [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa na Zielonych Polach|bitwie na Zielonych Polach]].
 
'''2758 rok''' Rohan, zaatakowany z zachodu i wschodu, zostaje zdobyty przez [[Dunland|Dunlendingów]] i Easterlingów. Król Rohanu [[Królowie Rohanu#Helm Żelaznoręki|Helm Żelaznoręki]] chroni się w [[Rohan (Śródziemie)#Podział ogólnogeograficzny|Helmowym Jarze]]. [[Wulf]] zdobywa Edoras. Flota [[Korsarze z Umbaru|korsarska]] napada na Gondor.
 
'''lata 2758-2759''' Przychodzi [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Długa Zima|Długa Zima]]. Wysoka śmiertelność wśród ludności Eriadoru i Rohanu. Gandalf spieszy z pomocą mieszkańcom Shire'u.
 
'''2759 rok''' Śmierć Helma. [[Królowie Rohanu#Fréaláf|Fréaláf]], jego siostrzeniec, pokonuje Wulfa i daje początek drugiej dynastii królów [[Rohan (Śródziemie)|Marchii]]. [[Saruman]] osiedla się w [[Lista zamków i twierdz Śródziemia#Isengard|Isengardzie]].
 
'''2770 rok''' Smok [[Smaug]] atakuje Erebor. [[Dale (Śródziemie)|Dale]] zostaje przez niego zniszczone. Thrór ucieka z synem [[Thráin II|Thráinem]] i garstką współplemieńców na południe.
 
'''2790 rok'''. Thrór zabity przez [[Azog]]a, wodza orków z Morii. Krasnoludowie szykują się do odwetu . Rodzi się [[Thanowie Shire'u#Gerontius „Stary Tuk”|Gerontius]], później znany jako Stary Tuk.
 
'''2793 rok''' Początek [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Wojna krasnoludów z orkami|wojny]] między orkami i krasnoludami.
 
'''2799 rok''' [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa w dolinie Azanulbizar|Bitwa w Nanduhirion]] u wschodniej bramy Morii i zwycięstwo krasnoludów. [[Dáin II Żelazna Stopa|Dáin Żelazna Stopa]] zabija Azoga i powraca w Żelazne Wzgórza. [[Thráin II]] wraz z synem [[Thorin II Dębowa Tarcza|Throinem]] wędrują na zachód.
 
'''lata 2800-2864'''. Orkowie z Gór Mglistych nękają Rohan i Gondor. W starciu z nimi ginie król [[Królowie Rohanu#Walda|Walda]].
 
'''2802 rok''' Thráin II osiedla się w [[Góry Błękitne (Śródziemie)|Ered Luin]].
 
'''2841 rok''' Thráin II udaje się do Ereboru, ale przez cały czas prześladują go słudzy Saurona.
 
'''2845 rok''' Thráin uwięziony w Dol Guldur; zostaje mu odebrany ostatni z [[Pierścienie Władzy|Siedmiu Pierścieni]].
 
'''2850 rok''' Gandalf znowu dostaje się do Dol Guldur i stwierdza, że panem twierdzy jest w istocie Sauron, który gromadzi Pierścienie, usiłując zdobyć informacje o Jedynym Pierścieniu oraz o dziedzicu Isildura. Czarodziej odnajduje Thráina. Umierający krasnolud daje mu [[Mapa Thróra|mapę]] i klucz do tajnego wejścia w Ereborze.
 
'''2851 rok'''. Posiedzenie Białej Rady. Gandalf nalega, aby zaatakować Dol Guldur, ale Sarumanowi udaje się narzucić swój, przeciwny, pogląd. Saruman, pragnąc Pierścienia dla siebie, podejmuje poszukiwania w okolicach Pól Gladden.
 
'''2872 rok''' W Gondorze umiera namiestnik [[Namiestnicy Gondoru#Belecthor II|Belecthor II]]. Usycha Białe Drzewo i nie udaje się odnaleźć sadzonki, pozostawione więc zostaje [[Martwe Drzewo]]<ref>W ''Dodatkach'' do ''Władcy pierścieni'' (w dwóch różnych miejscach) podaje się odmienne daty śmierci: '''2872''' i '''2852''' rok (ta datę podaje ''Kronika Lat'') . Ostatecznie na korzyść drugiej z tych dat przemawia zapiska z tomu XII ''[[Historia Śródziemia|Historii Śródziemia]]''.</ref>.
 
'''2885 rok''' [[Haradrimowie]], podjudzani przez emisariuszy Saurona, przekraczają [[Poros (Śródziemie)|Poros]] i atakują Gondor. W zwycięskiej [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Bitwa u brodów na Porosie|bitwie]] z najeźdźcami giną synowie króla Rohanu [[Królowie Rohanu#Folcwine|Folcwine'a]].
 
''' 22 września 2890 rok''' W Shire przychodzi na świat [[Bilbo Baggins|Bilbo]], syn [[Bungo Baggins|Bunga Bagginsa]] i [[Belladonna Baggins|Belladonny Tuk]].
 
'''2901 rok''' Wypady Uruk-hai z Mordoru powodują, że większość mieszkańców opuszcza [[Ithilien]]. Powstaje sekretny schron [[Henneth Annûn]].
 
'''2907 rok''' Narodziny [[Gilraena|Gilraeny]], matki [[Aragorn|Aragorna II]].
 
'''2911 rok''' [[Wydarzenia z historii Śródziemia#Sroga Zima|Sroga Zima]]. Zamarza Brandywina i inne rzeki. Z północy atakują Eriador białe wilki.
 
'''2912 rok''' Wielka powódź pustoszy [[Enedwaith]] i [[Minhiriath]]. Zrujnowany [[Tharbad]] zostaje porzucony przez mieszkańców.
 
'''2920 rok''' Umiera than Gerontius zwany Starym Tukiem.
 
'''2929 rok''' [[Wodzowie Dúnedainów#Arathorn II|Arathorn]], syn [[Wodzowie Dúnedainów#Arador|Aradora]], Wodza Dúnedainów, poślubia Gilraenę.
 
'''2930 rok''' Arador zabity przez [[troll]]e. W Minas Tirith rodzi się [[Denethor II]], syn namiestnika [[Namiestnicy Gondoru#Ecthelion II|Ectheliona II]].
 
''' 1 marca 2931 roku''' Przychodzi na świat [[Aragorn]], syn Arathorna II i Gilraeny.
 
'''2933 rok''' Śmierć Arathorna II. Gilraena wyjeżdża z Aragornem do Imladris. Elrond przyjmuje go jak przybranego syna i nadaje imię Estel, a prawdziwe pochodzenie Aragorna zostaje ukryte.
 
'''2939 rok''' Saruman dowiaduje się, że wysłannicy Saurona przeszukują okolice Anduiny w pobliżu Pól Gladden, a na tej podstawie zgaduje, iż [[Sauron|Władca Ciemności]] poznał już okolicznośći śmierci Isildura. Jest zaniepokojony, ale całą sprawę ukrywa przed [[Biała Rada|Radą]].
 
'''2941 rok''' [[Thorin II Dębowa Tarcza]] wraz ze swymi kompanami i Gandalfem odwiedzają Bilba w Shire. Razem ruszają na wyprawę do Ereboru. Bilbo spotyka Golluma i znajduje Pierścień. Zbiera się Biała Rada – Saruman zgadza się na zaatakowanie Dol Guldur, albowiem teraz boi się już, że Sauron może odzyskać Pierścień. Sauron, poczyniwszy odpowiednie przygotowania, opuszcza Dol Guldur. [[Bard I Łucznik|Bard]] z [[Esgaroth]] zabija Smauga. [[Bitwa Pięciu Armii]] i śmierć Thorina II. Dáin z Gór Żelaznych Wzgórz zostaje władcą odnowionego Królestwa Pod Górą.
 
'''2942 rok''' Bilbo powraca z Pierścieniem do Shire'u. Sauron potajemnie zakrada się do Mordoru.
 
'''2944 rok''' Bard odbudowuje Dale i zostaje królem. Gollum porzuca Góry Mgliste i zaczyna szukać "złodzieja" Pierścienia.
 
'''2948 rok''' Na świat przychodzi [[Théoden]], syn [[Królowie Rohanu#Thengel|Thengla]], późniejszy król Rohanu.
 
'''2949 rok''' Gandalf i [[Balin (Śródziemie)|Balin]] odwiedzają Bilba w Shire.
 
'''2950 rok''' Rodzi się [[Finduilas z Dol Amrothu|Finduilas]], córka [[Książęta Dol Amrothu|księcia]] [[Książęta Dol Amrothu|Adrahila]] z [[Dol Amroth]].
 
'''2951 rok''' Sauron ujawnia się i zaczyna wzmacniać Mordor. Rozpoczyna odbudowę [[Barad-dûr]]. Gollum zmierza do Mordoru. Elrond wyjawia Estelowi jego prawdziwe imię i pochodzenie, a także wręcza mu złomki Narsila. Arwena wkrótce po swym powrocie z Lothlórien spotyka Aragorna w lesie Imladris. Aragorn zakochuje się w niej. wyrusza w swe podróże po Śródziemiu.
 
'''2953 rok''' Ostatnie zebranie Białej Rady, które dotyczy Pierścienia. Saruman utrzymuje, ze udało mu się ustalić, iż Jedyny został poniesiony przez Anduinę do [[Arda (Śródziemie)#Belegaer|Morza]]. Saruman uznaje się za jedynego władcę Isengardu i zaczyna go fortyfikować. Zazdrosny i podejrzliwy
wobec Gandalfa, każe śledzić każde jego poruszenie i odkrywa zainteresowanie czarodzieja Shirem. Wkrótce słudzy Sarumana pojawiają się w Bree oraz w Ćwiartce Południowej.
 
'''2954 rok''' [[Góra Przeznaczenia|Orodruina]] znowu zaczyna płonąć. Ostatni mieszkańcy Ithilien uciekają na drugi brzeg Anduiny.
 
''' lata 2957-2980'''. Aragorn w nieustannych podróżach i sekretnych misjach przeciw Sauronowi. Incognito służy w Rohanie Thenglowi, a w Gondorze Ecthelionowi II.
 
''' 22 września 2968 roku''' Przychodzi na świat [[Frodo Baggins|Frodo]], syn [[Drogo Baggins|Droga Bagginsa]] i [[Primula Brandybuck|Primuli Brandybuck]].
 
'''2976 rok''' Denethor II poślubia Finduilas z Dol Amrothu.
 
'''2977 rok''' [[Dale (Śródziemie)|Bain]], syn Barda, zostaje królem Dale.
 
'''2978 rok''' Narodziny [[Boromir]]a, starszego syna Denethora II.
 
'''2980 rok''' Aragorn odwiedza Lothlórien i spotyka się z Arweną, której daje pierścień Barahira, po czym oboje na wzgórzu [[Cerin Amroth]] przysięgają sobie wierność. W okolicach tego roku Gollum dociera do granic Mordoru i zawiera znajomość z [[Szeloba|Szelobą]]. Théoden zostaje królem Rohanu.
 
'''2983 rok''' Przychodzi na świat młodszy syn Denethora II, [[Faramir]]. Narodziny [[Samwise Gamgee|Samwise'a]], jednego z synów [[Hamfast Gamgee|Hamfasta Gamgee]] i [[Lista hobbitów#B|Belli Goodchild]].
 
'''2984 rok''' Śmierć Ectheliona II. Namiestnikiem Gondoru zostaje Denethor II.
 
'''2988 rok''' W młodym wieku umiera Finduilas, żona Denethora.
 
'''2989 rok''' Balin porzuca Erebor i powraca do Morii.
 
'''2991 rok'''. W Rohanie przychodzi na świat syn [[Éomund ze Wschodniej Bruzdy|Éomunda]] i [[Théodwina|Théodwiny]], [[Éomer]].
 
'''2994 rok''' Śmierć Balina i zagłada kolonii krasnoludów, wybitej przez orków.
 
'''2995 rok''' Narodziny [[Éowina|Éowiny]], Pani Rohanu.
 
'''ok. 3000 roku''' Wydłuża się cień Mordoru. Saruman ośmiela się skorzystać z [[palantír]]u [[Orthank]]u, ale zostaje zniewolony przez Saurona, który włada [[Palantír|Kryształem Ithilu]]. Ostatecznie zdradza Białą Radę. Szpiedzy donoszą Sarumanowi, że Shire jest pilnie strzeżony przez [[Strażnicy Północy|Strażników Północy]].
 
'''3001 rok''' Pożegnalne przyjęcie Bilba. Gandalf podejrzewa, iż jego Pierścień jest Jedynym Pierścieniem. Frodo panem [[Bag End]]. Wzmocnione zostają straże wokół Shire'u. Gandalf zaczyna poszukiwać Golluma, prosząc o pomoc Aragorna.
 
'''3002 rok''' Bilbo przybywa w gościnę do Elronda i osiada w Rivendell.
 
'''3004 rok''' Gandalf odwiedza Froda w Shire, przez następne cztery lata składając mu nieregularne wizyty.
 
'''3007 rok''' [[Brand (Śródziemie)|Brand]], syn Baina, zostaje królem Dale. Umiera Gilraena.
 
'''3008 rok''' Jesienią ostatnie odwiedziny Gandalfa u Froda.
 
'''lata 3009-3017''' Gandalf i Aragorn poszukują Golluma w dolinie [[Anduina|Anduiny]], Mrocznej Puszczy i Rhovanionie, aż po granice Mordoru. W tym czasie Gollum zostaje schwytany przez Saurona. Elrond wzywa Arwenę, która powraca do Imladris. Wszystkie tereny na wschód od Gór Mglistych zagrożone.
 
'''3017 rok''' Gollum, wypuszczony z Mordoru, zostaje schwytany przez Aragorna na [[Martwe Bagna|Martwych Bagnach]] i przekazany [[Thranduil]]owi w Mrocznej Puszczy. Gandalf odwiedza Minas Tirth i odczytuje manuskrypt Isildura.
 
'''lata 3018-3019''' Gandalf przekonuje się iż Frodo posiada Jedyny Pierścień. [[Wojna o Pierścień]]. Misja [[Drużyna Pierścienia|Drużyny Pierścienia]]. Zniszczenie klejnotu i pokonanie Saurona. Śmierć Upiorów Pierścienia, Golluma, króla Théodena, Boromira, namiestnika Denethora, Sarumana. Aragorn królem Gondoru jako Elessar. Poślubia Arwenę.
 
'''3021 rok''' Powiernicy Trzech Pierścieni odpływają za morze. Koniec Trzeciej Ery.
 
{{Przypisy}}