Pstry piaskowiec: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
poprawa linków |
||
Linia 1:
'''Pstry piaskowiec''' – [[facja]], nieformalna jednostka [[stratygrafia|stratygraficzna]] [[trias]]u wydzielona na terenie Polski pozakarpackiej i Niemiec (poza [[Alpy|Alpami]]) w oparciu o kryteria [[litostratygrafia|litostratygraficzne]]. Leży poniżej [[wapień muszlowy|wapienia muszlowego]].
Pstry piaskowiec reprezentuje najniższą część profilu skalnego triasu. Przeważnie jest ona trójdzielna. Dolną i środkową część budują głównie czerwonawe piaskowce, rzadziej [[mułowiec|mułowce]] i [[iłowiec (skała osadowa)|iłowce]] z rzadkimi przewarstwieniami [[wapień|wapieni]]. Górny pstry piaskowiec powszechnie zwany [[ret (geologia)|retem]]) różni się znacznie większym udziałem wapieni i [[dolomit|dolomitów]], których udział ku górze staje się dominujący. W całym pstrym piaskowcu liczne są soczewki, a nawet złoża (w Niemczech) [[gips|gipsów]] i [[anhydryt]]ów. Dolny, a zwłaszcza środkowy pstry piaskowiec powstawał w warunkach lądowych, w klimacie suchym i gorącym. Powszechne są tam osady rzek i jezior okresowych, a także [[osady eoliczne]]. Opisano też liczne tropy [[skamieniałość|wymarłych]] [[labiryntodonty|płazów]] i [[gady|gadów]]. Górny pstry piaskowiec powstawał w czasie stopniowej [[transgresja|transgresji]] morza, w środowisku równiny nadbrzeżnej, przejściowo zalewanej przez drobne podniesienia poziomu morza, a w pewnych okresach odsłanianej. Jest to środowisko [[sebha|sebhy]]. W utworach tych występuje dość liczna, choć mało zróżnicowana fauna morska, głównie [[ślimak]]i, [[małż]]e i rzadkie [[
W Polsce najlepsze odsłonięcia pstrego piaskowca znajdują się w [[Góry Świętokrzyskie|Górach Świętokrzyskich]], gdzie czerwone piaskowce są często eksploatowane w [[kamieniołom]]ach głównie do produkcji płyt okładzinowych na budynki. Liczne odsłonięcia, obecnie nie eksploatowane, znajdują się też na [[Śląsk]]u.
| |||