Wojna prusko-austriacka: Różnice pomiędzy wersjami

|strona2 = {{flaga|Austria|1804}} [[Cesarstwo Austrii|Cesarstwo Austriackie]] <br /> [[Plik:Flagge Königreich Sachsen (1815-1918).svg|22px|border]] [[Królestwo Saksonii]] <br /> [[Plik:Flag of Hanover 1837-1866.svg|22px|border]] [[Hanower (państwo)|Królestwo Hanoweru]] <br /> [[Plik:Flag of Bavaria (striped).svg|22px|border]] [[Królestwo Bawarii]] <br /> oraz kilka innych państw-członków Związku Niemieckiego

'''Wojna prusko-austriacka''' ([[język niemiecki|niem.]] '''Deutscher Krieg''', '''Preußisch-Deutscher Krieg''', [[język czeski|czes.]] '''Prusko-rakouská válka''') − konflikt zbrojny pomiędzy [[Królestwo Prus|Królestwem Prus]], [[Zjednoczone Królestwo Włoch|Królestwem Włoch]] i kilkoma państwami-członkami [[Związek Niemiecki|Związku Niemieckiego]], a [[Cesarstwo AustriackieAustrii|Cesarstwem Austriackim]], [[Królestwo Saksonii|Saksonią]], [[Hanower (państwo)|Królestwem Hanoweru]], [[Królestwo Bawarii|Królestwem Bawarii]] oraz kilkoma państwami-członkami [[Związek Niemiecki|Związku Niemieckiego]], w dniach od [[16 czerwca]] do [[23 sierpnia]] [[1866]].

Między [[Królestwo Prus|Prusami]], a [[Cesarstwo AustriackieAustrii|Austrią]] od dawna trwała rywalizacja o przewodnictwo w [[Związek Niemiecki|Związku Niemieckim]]. Od władców obu państw oczekiwano, że przeprowadzą polityczną unifikację Niemiec i przekształcą Związek w [[Federacja|federacyjne]] państwo ogólnoniemieckie. O ile większość władców niemieckich i arystokracja feudalna tradycyjnie popierały [[Habsburgowie|Habsburgów]], depozytariuszy tradycji [[Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego|Świętego Cesarstwa Rzymskiego]], o tyle niemiecka [[burżuazja]] i wielu intelektualistów wiązała swe nadzieje z [[Hohenzollernowie|Hohenzollernami]] i rządem pruskim, bardziej dynamicznym od austriackiego. Od [[1834]] większość państw niemieckich łączył także [[Niemiecki Związek Celny]], zorganizowany przez Prusy, który zapewniał sprawniejszą współpracę gospodarczą i stanowił pruską przeciwwagę dla wpływów austriackich.

Od [[1862]] funkcję [[premier]]a [[Królestwo Prus|Królestwa Prus]] pełnił [[Otto von Bismarck]], otwarcie kontestujący dominację austriacką i konsekwentnie dążący do zjednoczenia [[Niemcy|Niemiec]], pod przewodnictwem pruskim. Po [[Wojna duńska 1864 roku|wojnie z Danią]] ([[1864]]), [[Cesarstwo AustriackieAustrii|Austria]] zyskała oddalone od jej granic Księstwo [[Holsztyn]]u, natomiast Prusy Księstwo [[Szlezwik]]u. Spowodowało to konflikt, który wykorzystał [[Otto von Bismarck]] i w [[1866]] rozpoczął działania wojenne (choć pierwszy krok należał do Austrii, bo na jej żądanie [[Bundestag]] - powołując się na artykuł 19. Aktu Związkowego Kongresu Wiedeńskiego o "ochronie wewnętrznego bezpieczeństwa Niemiec i zagrożonych praw jego członków" - uchwalił [[11 kwietnia]] [[1866]] [[Mobilizacja|mobilizację]] związkowych sił zbrojnych, oczywiście poza oddziałami pruskimi). Z uwagi na ten akt - formalnie i w znacznym stopniu faktycznie - była to wojna prusko-niemiecka, jednakże jej główną treścią była rywalizacja pomiędzy dwiema głównymi potęgami, stąd tradycyjna nazwa konfliktu w historiografii. Wcześniej, dzięki działaniom dyplomacji, Bismarck zapewnił sobie neutralność [[Imperium Rosyjskie|Rosji]] i [[II Cesarstwo Francuskie|Francji]] oraz wsparcie [[Zjednoczone Królestwo Włoch|Włoch]], którym obiecał pomoc w uzyskaniu należącej do Austriaków [[Wenecja|Wenecji]].

Wojnę rozpoczęły działania pruskie, przeciwko kontyngentom wojskowym kolejnych państw [[Związek Niemiecki|Związku Niemieckiego]]. Siły austriackie podzielone były na dwie armie - [[Armia Północna (Austria)|Północną]], dowodzoną przez [[generał dywizjiGenerał|generała dywizji]] [[Ludwig von Benedek|Ludwiga von Benedeka]] i [[Armia Południowa (Austria)|Południową]], dowodzoną przez [[marszałek (stopień wojskowy)|marszałka]] [[Albrecht Fryderyk Habsburg|Albrechta Habsburga]].

W dniach od 1 lipca do 26 lipca 1866 toczyła się także [[Kampania pruska nad Menem|kampania nad Menem]] pomiędzy Prusami a wspomaganymi przez Austrię księstwami południowo-niemieckimi jak: Bawaria, [[Wirtembergia]], [[Badenia]], [[Hesja]], [[Nassau (Niemcy)|Nassau]], [[Hesja-Kassel]], która była ostatnią kampanią toczoną w ramach wojny austriacko-pruskiej.

* [[Bitwa pod Czeską Skalicą|bitwa pod Skalicą]] ([[28 czerwca]] [[1866]])