Burza magnetyczna: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian |
mNie podano opisu zmian |
||
Linia 1:
[[Plik:Magnetosphere rendition.jpg|thumb|400px|Oddziaływanie [[wiatr słoneczny|wiatru słonecznego]] na ziemskie pole magnetyczne]]
'''Burza magnetyczna''' – nagłe i intensywne zmiany [[pole magnetyczne|pola magnetycznego]] [[Ziemia|Ziemi]] ([[Magnetosfera|magnetosfery]]). Zaburzenia te powodowane przez [[Koronalny wyrzut masy|koronalne wyrzuty masy]] ze Słońca, powstające w czasie trwania rozbłysków ([[Burza słoneczna|burz słonecznych]]), wywołują gwałtowne zmiany parametrów fizycznych [[Wiatr słoneczny|wiatru słonecznego]]. Te z obłoków cząstek naładowanych, które przemieszczają sie w kierunku Ziemi, docierają tam przeważnie po 20-70 godzinach i natrafiają na ziemską magnetosferę. Powodują także istotne zmiany w [[jonosfera|jonosferze]] w czasie burzy magnetycznej, która może trwać około dwóch dni. Rozróżnia się początkową fazę dodatnią i następującą potem bardziej długotrwałą ujemną.
== Największe odnotowane burze ==
Między [[28 sierpnia]] a [[2 września]] [[1859]] obserwowano na Słońcu liczne plamy, zaś 1 września - rozbłysk, który potem, jako pierwszą taką obserwację, opisano w czasopiśmie naukowym. Olbrzymi [[Koronalny wyrzut masy|koronalny wyrzut masy (CME)]] skierowany w stronę Ziemi dotarł wtedy do naszej planety po zaledwie 18 godzinach, podczas gdy zwykle pojawia się w tej okolicy po 3 lub 4 dniach. 1 i 2 września zarejestrowano burzę magnetyczną, w czasie której zmiana [[Pole magnetyczne Ziemi#Opis pola magnetycznego|składowej poziomej
Zmiany pola magnetycznego w czasie tej burzy [[Indukcja elektryczna|indukowały napięcie elektryczne]] w liniach telegraficznych w Ameryce i Europie
Wydarzenie to przeszło do historii jako [[Burza magnetyczna roku 1859|burza magnetyczna roku 1859]], zaś na podstawie badań zmian obfitości związków chemicznych w [[Rdzeń lodowy|rdzeniach lodowych]] wydobywanych w obszarach polarnych wiadomo także, że takie burze mogły zdarzać się również wcześniej.
Po roku 1859
[[13 marca]] [[1989]] burza magnetyczna spowodowała wyłączenie [[sieć energetyczna|sieci energetycznej]] w [[Quebec]] w Kanadzie w efekcie kaskadowego zadziałania zabezpieczeń. Awaria ta przez 9 godzin uniemożlwiała korzystanie z energii elektrycznej 6 milionom mieszkańców regionu i miała poważne skutki ekonomiczne. Burzy tej towarzyszyły zorze widoczne daleko na południu, na przykład w
W sierpniu 1989 inna burza zakłóciła działanie komputerów, powodując wstrzymanie handlu na giełdzie w [[Toronto]]<ref>[http://www.newscientist.com/article/mg12316812.400-solar-storms-halt-stock-market-as-computers-crash.html Solar storms halt stock market as computers crash]</ref>.
== Potencjalne zagrożenie ==
W raporcie National Research Council of the National Academies of Sciences (Amerykańska Akademia Nauk) naukowcy ostrzegają, iż podobna burza, jak ta z roku [[Burza magnetyczna roku 1859|1859]], dzisiaj mogłaby spowodować globalną katastrofę. W marcu 1989 roku wytworzony w początkowej fazie burzy impuls w sieci energetycznej spowodował np. zniszczenie [[transformator]]a wysokiego napięcia i jak do tej pory było to
Według
[[Sieć energetyczna|Sieci energetyczne]] w Europie są ze sobą mocno powiązane, a mimo to podobne awarie w tej części świata się nie zdarzają. Obawy przed przeciążeniem jakiegoś "oczka" sieci powodującego kolejne usterki są jednak wciąż duże. Koszty związane z brakiem reakcji operatorów systemu energetycznego mogłyby być ogromne, ponieważ jeden spalony transformator powoduje przerwę w funkcjonowaniu systemu, zaś czas produkcji nowego (na zamówienie) wynosi ok. 12 miesięcy. Pisanie w podobnym kontekście o burzy o tak dużym natężeniu, jak tej z 1859 roku, która mogłaby zniszczyć cały system energetyczny krajów uprzemysłowionych, jest kwestią kontrowersyjną, jakkolwiek funkcjonowanie systemu nie powinno być beztrosko pozostawiane działaniu promieni kosmicznych.
Obecnie istnieje globalny system wczesnego ostrzegania przed rozbłyskami słonecznymi (np.
== Zobacz też ==
|