Wikipedia

Biecz: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m drobne techniczne
→‎Toponimia: źródła/przypisy, drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
Linia 398:
[[Plik:Tygodnik Ilustrowany Biecz kamienica Barianów Rokickich.jpg|thumb|220px|renesansowy dom Barianów-Rokickich wg [[Tygodnik Ilustrowany|Tygodnika Ilustrowanego]] z 25 lipca 1868 r.]]
[[Plik:Biecz. Napoleon Orda. Maksymilian Fajans. Zakład Narodowy im Ossolińskich.jpg|thumb|250px|[[Maksymilian Fajans]], ''Biecz nad rzeką Ropą'', 1875–1883]]
Utrwalone w historycznych notatkach próby zapisu nazwy miasta to: ''Beze, Beyech, Begech, Begecz, Begesz, Beyecz, Beecz, Beycz, Byecz, Beiech,''.
 
Utrwalone w historycznych notatkach próby zapisu nazwy miasta to: ''Beyech, Begech, Begecz, Begesz, Beyecz, Beecz, Beycz, Byecz'' oraz ''Beiech''<ref name="s7">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 7</ref>. Pojawiają się one najwcześniej w XI wieku w dokumentach zakonu tynieckiego<ref name="s105">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 105</ref>. Te z wieków od XII do XIV świadczą o tym, że pierwotna nazwa brzmiała ''Biejecz''. W dokumencie Konrada Mazowieckiego z 1228r1228 przypuszczalniedotyczącym sprowadzenia Krzyżaków do Polski<ref name="s105"/> spisanym na bieckim zamku nazwa Biecz występuje w formie "''Beze"''. W [[XIII wiek]]u powstała forma ''Biejcz'', którą można było spotkać jeszcze w XVII wieku. Dalsze uproszczenie nazwy doprowadziło do powstania współczesnej formy ''Biecz''.
W [[XIII wiek]]u powstała forma ''Biejcz'', którą można było spotkać jeszcze w XVII wieku. Dalsze uproszczenie nazwy doprowadziło do powstania współczesnej formy ''Biecz''. W [[gwara|gwarze]] można się spotkać z formą ''Bic''. [[Kazimierz Rymut]] wywodzi tę nazwę od niepoświadczonej historycznie [[Nazwa własna|nazwy osobowej]] ''Biejek'', której istnienie jednak ma potwierdzać także nazwa wsi [[Biejków]]. Ponieważ nazwa tyczy się starej miejscowości, nie można jej wiązać z chrześcijańskim imieniem [[Benedykt]]. Nazwa osobowa ''Biejek'' pochodziła prawdopodobnie od słowiańskich imion złożonych na ''Bie-'', typu [[Biezdziad]]. Natomiast sama nazwa ''Biejecz'' stanowi formę [[przymiotnik dzierżawczy|przymiotnika dzierżawczego]] powstałą poprzez dodanie przyrostka ''-jь''<ref name=Rymut>{{cytuj książkę | nazwisko = Rymut | imię = Kazimierz | tytuł = Nazwy miast Polski | rok = 1987 | wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich | isbn = 83-04-02436-5 | strony = 32}}</ref>.▼
 
▲W [[XIIIKazimierz wiekRymut]]u powstałai formainni ''Biejcz'', którą można było spotkać jeszcze w XVII wieku. Dalsze uproszczenie nazwy doprowadziło do powstania współczesnej formy ''Biecz''. W [[gwara|gwarze]] można się spotkać z formą ''Bic''. [[Kazimierz Rymut]]językoznawcy wywodziwywodzą tę nazwę od niepoświadczonej historycznie [[Nazwa własna|nazwy osobowej]] ''Biejek'', której istnienie jednak ma potwierdzać także nazwa wsi [[Biejków]]. Ponieważ nazwa tyczy się starej miejscowości, nie można jej wiązać z chrześcijańskim imieniem [[Benedykt]]. Nazwa osobowa ''Biejek'' pochodziła prawdopodobnie od słowiańskich imion złożonych na ''Bie-'', typu [[Biezdziad]]. Natomiast sama nazwa ''Biejecz'' stanowi formę [[przymiotnik dzierżawczy|przymiotnika dzierżawczego]] powstałą poprzez dodanie przyrostka ''-jь''<ref name=Rymut>{{cytuj książkę | nazwisko = Rymut | imię = Kazimierz | tytuł = Nazwy miast Polski | rok = 1987 | wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich | isbn = 83-04-02436-5 | strony = 32}}</ref>.
Inne próby wyjaśnienia pochodzenia nazwy to:
 
* nazwa pochodzić może także od [[Beskidy|Beskidów]],
Mniej prawdopodobne jest, że nazwa pochodzi od [[Beskidy|Beskidów]], jednak takie teorie też istnieją. Według nowej hipotezy nazwa ''Biejecz'' łączona jest z pospolitym wyrazem, oznaczającym w dialektach zachodniosłowiańskich stary gród<ref name="s7"/>.
* nazwa może pochodzić od poświadczonego przez Ptolemeusza plemienia o nazwie "Biessi" (l.poj. Biessus) zamieszkujących nieokreślone bliżej tereny w okolicy Karpat,
 
* wg kolejnej legendy nazwa pochodzi od zbója Becza.
Pochodzenia nazwy miasta szuka się też w legendach. Jedna z nich mówi o legendarnym plemieniu Biesów zamieszkującym Beskidy<ref name="s7"/>. Druga z legend za źródło nazwy wskazuje zbója Becza, który miał grasować na tych terenach<ref group="uwaga">patrz: sekcja [[Biecz#Legenda o Beczu|Legenda o Beczu]]</ref>.
* istnieje też teoria łącząca nazwę własną "Biecz" z pospolitym wyrazem, oznaczającym w dialektach zachodniosłowiańskich/serbskich "gród, zamek". Może wydać się interesujące, że ten sam rdzeń etymologiczny zawierają południowosłowiańskie, rumuńskie i węgierskie egzonimy określające miasto Wiedeń (Beč – Беч po serbo-chorwacku, Bech (Romani czyli cygański), Bécs (węgierski). Wydaje się stąd prawdopodobna (nieudowodniona nadal naukowo) hipoteza, że plemiona mieszane sarmacko-słowiańskie zwane "Serbami" lub "Chorwatami" ("[[Biała Chorwacja|Biali Chorwaci]]") przebywali jakiś czas na południe od Wisły w końcu pierwszego tysiąclecia n.e., zanim wywędrowały nad Nysę Łużycką i w Góry Dynarskie.
 
== Historia ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Biecz”