Gwara podhalańska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Gramatyka i słowotwórstwo: Osobliwości czasownika być |
m →Gramatyka i słowotwórstwo: drobne merytoryczne/ Patrz: następny punkt po edytowanym przeze mnie |
||
Linia 26:
* Niekiedy następuje wydłużenie formy czasownika, np. ''odkurzować'', ''uwazować'' (1 os. lp: ''odkurzujem, uwazujem'') (lit. ''odkurzać, uważać''), końcówka -ować używana jest też do tworzenia form wielokrotnych np. ''chodzowoł'' (=zwykł chodzić, często chodził), ''śpiywowoł'' (=często śpiewał).
* Szczątkowe występowanie czasownika ''być'' w czasie teraźniejszym. Czasownik ten jest zazwyczaj opuszczany, bądź zastępowany przez zaimek zwrotny ''se'': ''Teroz jo juz w doma'' (= Jestem już w domu), ''Dyć jo nie taki głupi'' (= nie jestem taki głupi), ''<sup>u</sup>Ón stars-i'' (= on jest starszy), ''jo se chłopiec młody'' (= jestem młodym chłopcem), ''jo hudobno'' (= jestem biedna), ''my se starościny'' (= jesteśmy starościnami). Interesujące jest, że podobna sytuacja występuje w [[języki wschodniosłowiańskie|językach wschodniosłowiańskich]]. O ile czasownik ''być'' musi być z jakichś powodów użyty, przyjmuje formę ''je'' w l. poj. oraz ''som'' w l. mn., np. ''jo je młody'' =(jestem młody), ''my som na dole'' (= jesteśmy na dole). W czasach przeszłym i przyszłym czasownik ''być'' występuje regularnie, np. ''jo béł w Mieścié na jarmaku'' (= byłem w Nowym Targu na jarmarku), ''bedziéme robić kié sié cas zwyrtnié'' (= będziemy pracować, kiedy poprawi się pogoda).
* Spotyka się formę ''jest'' ale tylko w znaczeniu ''istnieje, istnieją'' podobnie jak w [[język rosyjski|języku rosyjskim]], np. ''Jest hań kolibecka wyrombano w skale''; ''(Jest)Som ta jakie grzyby w lesié? - Jest'' (tu odpowiedź ''jest'' oznacza ''są'').
* Niekiedy forma ''jest'' jest używana dla podkreślenia rzadko stosowanego czasownika ''być'', np. ''Stasek jest je mądry chłop'' (= Staszek naprawdę jest mądrym człowiekiem), ''Som jest skarby sowane w holak'' (= Są skarby schowane w górach).
* Zaimek ''ty'' przyjmuje dopełniacz i biernik ''tobié'' np. ''jo tobié nie widzem'' (= ja ciebie nie widzę).
| |||