Wikipedia

Jezioro Zachodniosyberyjskie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
DragonBot (dyskusja | edycje)
22 834 edycje
Xqbot (dyskusja | edycje)
Boty
327 475 edycji
m r2.7.3) (Robot poprawił uk:Західно-Сибірське льодовикове озеро; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
'''Jezioro Zachodniosyberyjskie''' (Jezioro Mansyjskie) – wielkie jezioro peryglacjalne istniejące podczas dwóch faz [[zlodowacenie północnopolskie|zlodowacenia północnopolskiego]] na części [[Nizina Zachodniosyberyjska|Niziny Zachodniosyberyjskiej]].
 
Jezioro Zachodniosyberyjskie powstawało, gdy lodowiec na morzach [[Morze Barentsa|Barentsa]] i [[Morze Karskie|Karskim]] zamykał ujścia [[Ob|Obu]]u i [[Jenisej|Jeniseju]]u do [[Ocean Arktyczny|Morza Arktycznego]]. Stało się tak dwukrotnie – pierwszy raz podczas wczesnego [[zlodowacenie północnopolskie|vistulianu]], 90-80 tys. lat temu i ponownie w okresie pierwszego pleniglacjału, 60-50 tys. lat temu. Za pierwszym razem powierzchnia jeziora wynosiła około 0,6 mln km², za drugim – 0,8 mln km². W okresie drugiego pleniglacjału (20-18 tys. lat temu) do powstania jeziora nie doszło, ponieważ lodowiec skandynawski nie sięgnął dość daleko na wschód, by zatamować ujścia wielkich rzek syberyjskich.
 
Przez [[Brama Turgajska|Bramę Turgajską]] Jezioro Zachodniosyberyjskie miało połączenie ze [[Azja Środkowa|środkowoazjatyckimi]] jeziorami [[Morze Kaspijskie|Kaspijskim]] i [[Jezioro Aralskie|Aralskim]]. Przypuszcza się, że wody z [[Syberia|Syberii]], nawet z [[Bajkał|Bajkału]]u, mogły wtedy spływać przez Jezioro Zachodniosyberyjskie, Bramę Turgajską, [[Jezioro Aralskie]], [[Uzboj (dolina)|dolinę Uzboj]], [[Morze Kaspijskie]], [[Obniżenie Kumsko-Manyckie]], [[Morze Azowskie]] i [[Morze Czarne]] do [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]]. Byłby to system wodny większy od któregokolwiek ze współcześnie istniejących - szlak wodny mógłby mieć niemal 10 tys. km długości.
 
Jeziora Zachodniosyberyjskiego nie należy mylić z istniejącym znacznie wcześniej na tym samym obszarze [[Morze Zachodniosyberyjskie|Morzem Zachodniosyberyjskim]].
Linia 10:
* [http://www.esd.ornl.gov/projects/qen/lake.html Ogólnie (ang.)]
* [http://www.uwgb.edu/dutchs/EarthSC202Notes/GLACgeog.HTM Hipoteza o odpływie z Syberii do Morza Śródziemnego]
* [http://www.geol.lu.se/personal/PRM/PDF_papers%20full%20text/QSR_2004_QUEEN_mangerud.pdf Szczegóły (ang.)]
 
[[Kategoria:Jeziora Azji|Zachodniosyberyjskie]]
Linia 16:
 
[[en:West Siberian Glacial Lake]]
[[uk:Західно-Сибірське Льодовиковельодовикове озеро]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Jezioro_Zachodniosyberyjskie”