Pax Britannica: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
juz=>już lub inne poprawki tech. |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 7:
Dopiero pokonanie Napoleona w [[1815]] oznaczało zaistnienie na nowo brytyjskiej hegemonii, tym razem na dłuższy już okres. Wielka Brytania po 1815 bywa określana jako "pierwsze supermocarstwo"<ref>zob: ''The world's first superpower : the rise of the British Empire from 1497 to 1901''</ref><ref>''"Wielka Brytania wyłoniła się jako światowe supermocarstwo po ostatecznym pokonaniu Napoleona 18 VI 1815 pod Waterloo"'' zob: http://www.international-issues.org/wp/?p=214</ref> lub "pierwszy globalny hegemon"<ref>http://www.europaeum.org/index.php?option=com_content&task=view&id=617&Itemid=71 American hegemony and the war against Saddam</ref>. Mimo to potencjalnym przeciwnikiem nadal pozostawała Francja (rywalizacja w Afryce), a także Rosja (wielka gra w Azji Centralnej). Jednakże [[Epoka wiktoriańska|epoka wiktoriańska]] stanowiła szczyt brytyjskiej potęgi w historii - w porównaniu do innych mocarstw świata - co uwidaczniało się szczególnie w dominacji floty. U jej schyłku - pocz. XX w., pojawili się nowi rywale - przede wszystkim [[Niemcy]] i [[Stany Zjednoczone|USA]] na polu militarnym i gospodarczym. Za koniec brytyjskiej hegemonii uznaje się najczęściej wybuch [[I wojna światowa|I wojny światowej]] w [[1914]].
Po I wojnie światowej, kiedy główny rywal Wielkiej Brytanii - Niemcy – zostały pokonane, USA - potencjalny następca Wielkiej Brytanii w roli hegemona -
Na przełomie lat 20 i 30 XX wieku kształtowała się również koncepcja ''Pax anglosaxonica'', w myśl której oba globalne mocarstwa - [[Wielka Brytania]] i [[Stany Zjednoczone|USA]] - sprawowałyby wspólnie hegemonię<ref>"Pax anglosaxonica" Gazeta Lwowska 218/1929, s. 2.</ref><ref>http://bev.berkeley.edu/ipe/readings/WorldinDepression.txt Charles Kindleberger: ''The World in Depression, 1929-39,'' Chapter 14, ''"An Explanation of the 1929 Depression,"'' (Berkeley: University of California Press, 1973), pp. 291-308</ref>.
|