Abwehra: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
KamikazeBot (dyskusja | edycje)
→‎Bibliografia: standaryzacja tytułów sekcji bibliografii
Paterm (dyskusja | edycje)
Linia 8:
Oprócz działającego wywiadu armii w owym czasie utworzono odrębne wywiady marynarki wojennej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych [[Republika Weimarska|Rzeszy]] oraz kontrwywiad Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
 
W Abwehrze powstała także silna opozycja przeciw Hitlerowi, stanowili ją min. Wilhelm Canaris a także szef sztabu gen. [[Hans Oster]].
Przekazywali oni m.in. wywiadowi brytyjskiemu informacje o przygotowaniach do wojny. To dzięki nim doszło do pokrzyżowania planów zajęcia Gibraltaru, także oni wprowadzili Hitlera w błąd w sprawie kapitulacji Włoch. Sabotowali także akcje wywiadowcze przeciwko Wielkiej Brytanii. Po lutym 1944 r. na rozkaz Hitlera większość aparatu Abwehry wcielono do Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy ([[Reichssicherheitshauptamt|RSHA]]).
 
Linia 95:
* dezorganizowanie oporu
* wywoływanie walk wewnętrznych i powstań
* tworzenie i wspieranie działań [[VPiąta kolumna|V kolumny]]
* zamachy na przywódców politycznych
* wojna psychologiczna
Linia 112:
* III Kgf (Kriegsgefangenen) – działała w obozach jenieckich
 
Wydziałem III dowodził do 1939 mjr [[Rudolf Bamler]]<ref>Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] [[generał#Stopnie generalskie w innych armiach|generał-major]] armii [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]]</ref>, w latach 1939–1944 płk [[Franz Eccard von Bentivegni]]<ref>awansowany do stopnia [[Generał-majorgenerał#Stopnie generalskie w innych armiach|generała majora]], od 1944 dowódca liniowej dywizji [[Wehrmacht]]u.</ref>.
 
== [[Abteilung Fremde Heere]] ==
Linia 118:
* Wydział Obce Armie Zachód – [[język niemiecki|niem.]] ''Fremde Heere West'' – wywiad na [[Stany Zjednoczone]] i [[Wielka Brytania|Wlk. Brytanię]] ([[Język niemiecki|niem.]] ''3. Abteilung des Wehrmachtführungsstabs des Oberkommandos der Wehrmacht'') – III Wydział Dowództwa Wehrmachtu OKW; Szefami FHW byli kolejno: [[Ulrich Liss]] (1938 – 1 marca 1943), płk [[Alexis Freiherr von Roenne]] (1 marca 1943 – lipiec 1944<ref>Aresztowany po [[Zamach 20 lipca|zamachu na Hitlera 20 lipca 1944]] i powieszony 12 października 1944 w [[Więzienie Plötzensee|więzieniu Plötzensee]].</ref>, [[Willi Bürklein]] (lipiec 1944 – maj 1945);
* Wydział [[Obce Armie Wschód]] – [[język niemiecki|niem.]] ''[[Fremde Heere Ost]]'' (FHO) ([[język niemiecki|niem.]]''12. Abteilung des Generalstabs'') – XII Wydział Sztabu Generalnego przy [[Oberkommando des Heeres|OKH]] – wywiad na [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. Po [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku III Rzeszy na ZSRR]] wydział ten miał siedzibę w pobliżu [[Wilczy Szaniec|kwatery głównej Adolfa Hitlera – "Wolfsschanze"]] w [[Gierłoż (powiat kętrzyński)|Gierłoży]] – w [[Kwatera Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych (OKH) w Mamerkach|kwaterze OKH]] w [[Mamerki|Mamerkach]], a jego szefem był w latach 1938 – 20 marca 1942 płk [[Eberhard Kinzel]], a następnie od 1 kwietnia 1942 do 10 kwietnia 1945 płk [[Reinhard Gehlen]]<ref>awansowany w grudniu 1944 do stopnia [[Generał-majorgenerał#Stopnie generalskie w innych armiach|generała majora]]</ref>.
 
Fremde Heere West i Fremde Heere Ost nie wchodziły formalnie w skład struktury Abwehry, lecz bezpośrednio w skład [[Oberkommando der Wehrmacht|OKW]] i [[Oberkommando des Heeres|OKH]] jako wydziały sztabów tych dowództw. Nie zostały w związku z tym rozwiązane w lutym 1944 wraz ze strukturą Abwehry wcieloną wówczas do [[Sicherheitsdienst]].
Linia 133:
Uzupełniająco (stosując regułę "wrogowie wrogów") współpracowano z ruchami [[Separatyzm|separatystycznymi]] i nacjonalistycznymi np. ukraińskim [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]], emigracyjnymi organizacjami spośród narodowości ówczesnego ZSRR, emigrantami rosyjskimi (np. białogwardzistami, organizacją "Zielony Dąb"), podsycano separatyzm walijski i irlandzki.
 
W świecie muzułmańskim i arabskim podjęto współpracę z Iranem, przywódcami irackich nacjonalistów ([[Raszid Ali al-Gailani]] i [[Operacja Sabine|wojna brytyjsko-iracka 1941]]) i muftim Jerozolimy [[Mohammad Amin al-Husajni|Aminem al-Husajnim]] (ogólnie antybrytyjskie i antyfrancuskie ruchy na Bliskim Wschodzie). Planowano wywołanie ogólnoarabskiego powstania i organizowano [[Legion Arabski]].
 
Planowano zamach stanu w Afganistanie, nawiązano kontakt z antyradzieckimi emigrantami i potomkami emira [[Chanat Chiwy|Chiwy]]. Współpracowano z nacjonalistami hinduskimi ([[Subhas Czandra Bose]]) i organizowano [[Legion Indyjski]].
Linia 140:
 
== Likwidacja Abwehry – wcielenie do Sicherheitsdienst (1944) ==
18 lutego 1944 roku [[Adolf Hitler]] podpisał dekret powołujący do życia jednolitą niemiecką służbę wywiadowczą, podporządkowaną [[Reichsführer-SS|Reichsführerowi-SS]], [[Heinrich Himmler|Heinrichowi Himmlerowi]]. Wywiad wojskowy został wcielony do [[Sicherheitsdienst]] jako Amt Mil, zaś Canaris został zdymisjonowany. Funkcję szefa Amt Mil objął [[Brigadeführer|SS-Brigadeführer]] [[Walter Schellenberg]]. Po [[Zamach 20 lipca|zamachu na Hitlera 20 lipca 1944]] wielu oficerów Abwehry zostało aresztowanych pod zarzutem udziału w spisku antyhitlerowskim.
 
== Szefowie Abwehry ==
* 1920–1927 [[Podpułkownik|Oberstleutnant]] [[Friedrich Gempp]]
* 1927–1929 Oberstleutnant [[Günter Schwantes]]
* 1930 – połowa 1932 Oberstleutnant [[Ferdinand von Bredow]]
* 6 czerwca 1932 – 2 stycznia 1935 [[Kapitan (ranga)|Kapitan]]/ [[Komandor]] [[Conrad Patzig]]
* 2 stycznia 1935 – 25 kwietnia 1935 [[Komandor]] [[Wilhelm Canaris]] (jako pełniący obowiązki)
* 26 kwietnia 1935 – 11 lutego 1944 [[Komandor]]/ [[Kontradmirał]]/ [[Wiceadmirał]]/ [[Admirał]] Wilhelm Canaris
* luty 1944 – 22 lipca 1944 [[pułkownik|Oberst]] [[Georg Hansen]]
* lipiec 1944 – koniec kwietnia 1945 [[Brigadeführer|SS-Brigadeführer]] [[Walter Schellenberg]] (jako szef Amtes Mil [[Reichssicherheitshauptamt|RSHA]])
 
== Zobacz też ==