Kraj Zacisański: Różnice pomiędzy wersjami

'''Kraj Zacisański''' ([[język węgierski|węg.]] ''Tiszántul'') -– region geograficzny zajmujący część [[Wielka Nizina Węgierska|Wielkiej Niziny Węgierskiej]] leżącą na wschód od doliny [[Cisa|Cisy]].

Zachodnią granicę Kraju Zacisańskiego tworzy w zasadzie dolina Cisy, tylko na jej północnym odcinku stanowią ją wschodnie zbocza [[Góry Tokajsko-Slańskie|Gór Tokajsko-Slańskich]]. Na północy Kraj Zacisański opiera się o [[Pogórze Ondawskie]] i pasma górskie [[Łańcuch Wyhorlacko-Gutyński|Łańcucha Wyhorlacko-Gutyńskiego]] ([[Wyhorlat (góry)|Wyhorlat]], [[Makowica (góry)|Makowica]], [[Bużora (pasmo górskie)|Bużora]], [[Tupy]], [[Góry Oaş|Oaş]] i [[Góry Gutyńskie]]). Na wschodzie Kraj Zacisański graniczy z [[Karpaty Wschodnie|Karpatami Wschodnimi]], [[Góry Zachodniorumuńskie|Górami Zachodniorumuńskimi]] i [[Karpaty Południowe|Karpatami Południowymi]]. Na tym odcinku Kraj Zacisański głęboko wcina się między góry dolinami [[Samosz]]u, [[Keresz|Kereszów]]ów, [[Marusza|Maruszy]] i [[Temesz]]u oraz wielu mniejszych rzek. Na południu granicę Kraju Zacisańskiego stanowi dolina [[Dunaj]]u.

Kraj Zacisański w przeważającej części leży na terytorium [[Węgry|Węgier]]. Nazwy tej używa tylko geografia węgierska, jednakże określana nią jednostka rozciąga się także poza dzisiejszymi granicami Węgier -– wna [[Słowacja|Słowacji]], na [[Ukraina|Ukrainie]], w [[Rumunia|Rumunii]] i [[Serbia|Serbii]]. Jej część słowacka jest określana jako [[Nizina Wschodniosłowacka]], część ukraińska -– jako [[Nizina Zakarpacka]], część rumuńska -– jako [[Nizina Cisańska|Nizina Cisy]], część serbska -– jako [[Równina Wojwodiny]].

Kraj Zacisański dzieli się na:

# górny ''Tiszántul'':

# dolny ''Tiszántul'' -– [[międzyrzecze Kereszu i Maruszy]] (''Maros Körös köze'')

Kraj Zacisański stanowi słabo zróżnicowaną [[równina|równinę]], płasko opadającą z północy na południe (od wysokości 120 m n.p.m. do 80 m n.p.m.), zbudowaną głównie z osadów rzecznych, przy pewnym udziale utworów eolicznych. Naturalną formacją roślinną Kraju Zacisańskiego był [[step]] i [[lasostep]], spora część była również podmokła lub wręcz zabagniona. Obecnie przeważająca większość regionu jest zajęta pod intensywne uprawy rolne, ze względu na bardzo urodzajne gleby -– mady, czarnoziemy i lessy. Na południu Kraju Zacisańskiego zdarzały się również wychodnie piasków (największa -– [[Deliblatska peščara]] w [[Wojwodina|Wojwodinie]]).

* [[Józef Szaflarski]] ''Rumunia'', w: [[Antoni Wrzosek]] (red.) ''Geografia Powszechna. Tom III. Europa (bez ZSRR)'', PWN Warszawa 1965 .

* [[Józef Szaflarski]] ''Węgry'', w: [[Antoni Wrzosek]] (red.) ''Geografia Powszechna. Tom III. Europa (bez ZSRR)'', PWN Warszawa 1965 .

* Márton Pécsi, Béla Sárfalvi ''Węgry'', PWN 1971 .

* Krystyna Jawecka (red.) ''Mapa przeglądowa Europy. Czechosłowacja. Skala 1:1 000 000'', PPWK Warszawa-Wrocław 1983 .

* Krystyna Jawecka (red.) ''Mapa przeglądowa Europy. Rumunia. Skala 1:1 000 000'', PPWK Warszawa-Wrocław 1983/84 .

* Krystyna Jawecka, Teresa Zakrzewska (red.) ''Mapa przeglądowa Europy. Jugosławia. Skala 1:1 000 000'', PPWK Warszawa-Wrocław 1984/85 .

* Krystyna Jawecka (red.) ''Mapa przeglądowa Europy. Węgry. Skala 1:1 000 000'', PPWK Warszawa-Wrocław 1985 .

* [[Przemysław Burchard]] ''Węgry'', PW "Wiedza„Wiedza Powszechna"Powszechna”, Warszawa 1988, ISBN 83-214-0554-1.

* [[Jerzy Midzio]] ''Krajobrazy węgierskie'', WSiP, Warszawa 1988, ISBN 83-02-03732-X.

* Wiesława Rusin ''Węgry'', Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2005, ISBN 83-7304-416-7.