Adam Czerniaków: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dr. meryt. |
drobne redakcyjne, lit. |
||
Linia 22:
[[Plik:POL Warsaw Kamienica pod Zegarem Chlodna Street.jpg|thumb|[[Kamienica pod Zegarem]], w której mieszkał Adam Czerniaków]]
[[Plik:Adam Czerniaow 9.JPG|thumb|Grobowiec rodziny Czerniakowów na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie]]
'''Adam Czerniaków''' (ur. [[30 listopada]] [[1880]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[23 lipca]] [[1942]]
Urodził się jako syn Arona (zm. 1927). Dyplom inżyniera chemii uzyskał na [[Politechnika Warszawska|Politechnice Warszawskiej]], drugi dyplom na Wydziale Przemysłowym Politechniki w [[Drezno|Dreźnie]]. W 1909 był więziony przez władze carskie za działalność niepodległościową. Był współorganizatorem Centralnego Związku Rzemieślników Żydów, a także [[radny]]m Warszawy. Przez wiele lat był radcą Gminy Żydowskiej w Warszawie. Autor licznych prac naukowych, m.in. nagrodzonej na konkursie w 1919 książki ''Silniki wybuchowe'', a także rozpraw o cukrownictwie, piekarnictwie i wielu innych prac z zakresu chemii przemysłowej i użytkowej. W maju [[1930]] zdobył mandat senatora z listy Bloku Mniejszości Narodowych w powtórzonych z powodu uznanego protestu wyborach w [[województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)|województwie wołyńskim]], jednak z powodu rozwiązania [[Parlament Rzeczypospolitej Polskiej|Parlamentu]] 30 sierpnia 1930 nie został zaprzysiężony i nigdy nie zasiadł w Senacie
[[23 września]] [[1939]] został mianowany przez prezydenta Warszawy [[Stefan Starzyński|Stefana Starzyńskiego]] komisarycznym prezesem Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Warszawie, pozostał nim także po zajęciu miasta przez Niemców. [[4 października]] [[1939]] stanął na czele [[Judenrat]]u w getcie warszawskim. Czerniaków współorganizował opór cywilny oraz opiekę społeczną, wspomagał tworzenie podziemnego archiwum getta, utrzymywał kontakty z działaczami konspiracji, przeciwstawiał się jednak dążeniom do zbrojnego wystąpienia. W gabinecie Czerniakowa w siedzibie Gminy Żydowskiej przez cały czas okupacji wisiał portret [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]].
Linia 30:
Do 11 listopada 1940 Czerniaków mieszkał przy ulicy [[Ulica Wspólna w Warszawie|Wspólnej 58]]. W getcie zamieszkał wraz z żoną przy ulicy [[Ulica Elektoralna w Warszawie|Elektoralnej 11]], a od 13 grudnia 1941 (przyczyną kolejnej przeprowadzki było wyłączenie Elektoralnej z getta) w [[Kamienica pod Zegarem w Warszawie|Kamienicy pod Zegarem]] przy [[Ulica Chłodna w Warszawie|ulicy Chłodnej 20]]<ref>''Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 IX 1939 – 23 VII 1942'', Opracowanie i przypisy Marian Fuks, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983, s. 153, 167, 223</ref>.
W lipcu 1942, po rozpoczęciu [[Einsatz Reinhardt]], odmówił żądaniu kierującego akcją zagłady w Warszawie [[Sturmbannführer|SS-Sturmbannführera]] [[Hermann Höfle|Hermanna Höfle]] podpisania obwieszczenia o przymusowym wysiedleniu Żydów, które oznaczało wywożenie ich do [[obóz zagłady|obozów zagłady]]. 23 lipca wieczorem, w dzień po rozpoczęciu przez Niemców masowych deportacji do obozu zagłady w [[Treblinka (KL)|Treblince]], popełnił samobójstwo zażywając [[cyjanek potasu]] w swoim gabinecie
Na stole znaleziono krótki list do żony:
| |||