Jan Szklarek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kerim44 (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, poprawa linków
Linia 2:
|imię i nazwisko = Jan Szklarek
|imię i nazwisko org =
|pseudonim = Roja„Roja”, Kotwicz„Kotwicz”, Lis„Lis”, Florian„Florian LewickiLewicki”
|rodzaj wojsk = lądowe
|zwycięstwa =
|grafika =
|opis grafiki =
|stopień grafika = Naramiennik_Major_landPL Epolet mjr.pngsvg
|stopień = [[major]] kawalerii
|data urodzenia = [[27 grudnia]] [[1897]]
|miejsce urodzenia = [[Kijów]] {{państwo|RUS|wariant=1721}}
Linia 14:
|miejsce śmierci = [[Warszawa]] {{Państwo|POL}}
|lata służby = od [[1916]]
|siły zbrojne = [[Armia Imperium Rosyjskiego]] [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]]
|jednostki = [[1 Pułk Ułanów Krechowieckich]]<br> [[7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich|7 Pułk Strzelców Konnych]]<br> [[Dowództwo Okręgu Korpusu nr III w Grodnie|DOK III]]<br>
|jednostki =
|stanowiska =
|wojny i bitwy = [[I wojna światowa]], <br> [[wojna polsko-bolszewicka]], <br> [[II wojna światowa]], <br>[[kampania wrześniowa]], <br>[[ZWZ]]-[[AK]], <br>[[NOW]], <br>[[NZW]]
|późniejsza praca =
|odznaczenia = [[Plik:POL Krzyż Walecznych BAR.svg{{order|40pxKW|Krzyż Walecznych]]1}}
|commons =
}}
'''Jan Szklarek''' [[pseudonim|ps.]] ''"Roja"„Roja”, "Kotwicz"„Kotwicz”, "Lis"„Lis”, "Florian„Florian Lewicki"''Lewicki” (ur. [[27 grudnia]] [[1897]] w [[Kijów|Kijowie]], zm. [[18 lutego]] [[1947]] w [[Więzienie mokotowskie|więzieniu mokotowskim]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[major]] [[kawaleria II RP|kawalerii]] [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]], żołnierz [[ZWZ]]-[[AK]], [[Narodowa Organizacja Wojskowa|NOW]] i [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|NZW]], dowódca oddziału partyzanckiego, komendant Okręgu III Białostockiego NZW.
 
'''Jan Szklarek''' [[pseudonim|ps.]] ''"Roja", "Kotwicz", "Lis", "Florian Lewicki"'' (ur. [[27 grudnia]] [[1897]] w [[Kijów|Kijowie]], zm. [[18 lutego]] [[1947]] w [[Więzienie mokotowskie|więzieniu mokotowskim]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[major]] [[kawaleria II RP|kawalerii]] [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]], żołnierz [[ZWZ]]-[[AK]], [[Narodowa Organizacja Wojskowa|NOW]] i [[Narodowe Zjednoczenie Wojskowe|NZW]], dowódca oddziału partyzanckiego, komendant Okręgu III Białostockiego NZW.
 
== Okres przedwojenny ==
Był synem Jana Szklarka, właściciela majątku ziemskiego i Heleny z domu Płońskiej. Uczęszczał do szkoły miejskiej i gimnazjum państwowego w Kijowie. W [[1913]] podjął studia na Wydziale Medycznym [[Uniwersytet Kijowski|Uniwersytetu Kijowskiego]]. W maju [[1915]] musiał je przerwać, gdyż został powołany do [[Armia Imperium Rosyjskiego|armii rosyjskiej]]. Skierowano go do Szkoły Oficerów Kawalerii w [[Kirowohrad|Jelizawietgradzie]], którą ukończył w październiku [[1916]] r. Walczył w szeregach 1 Pułku Kozackiego w rejonie [[Baranowicze|Baranowicz]].
 
W [[1917]] r. wstąpił do formowanego na [[Ukraina|Ukrainie]] [[I Korpus Polski w Rosji|I Korpusu Polskiego]] gen. [[Józef Dowbor-Muśnicki|Józefa Dowbora-Muśnickiego]], w którym awansował do stopnia podporucznika. Po rozwiązaniu Korpusu przez Niemców został osadzony w obozie dla internowanych w [[Kowno|Kownie]], z którego zwolniono go w czerwcu [[1918]] r. W sierpniu tego roku wstąpił na ochotnika do [[1 Pułk Ułanów Krechowieckich|1 Pułku Ułanów Krechowieckich]]. Brał udział w [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920]]. Walczył pod [[Lwów|Lwowem]], [[Zamość|Zamościem]], [[Łuck]]iem, [[Ostróg (miasto)|Ostrogiem]].
 
Pełnił służbę w [[7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich|7 Pułku Strzelców Konnych]] w [[Poznań|Poznaniu]] <ref>Wykazywany, jako oficer 7 Pułku Strzelców Konnych w "Rocznikach Oficerskich" z 1924, 1928 i 1932 r.</ref>. W [[1926]] został urlopowany z wojska z powodu odmowy udziału w [[zamach majowy|zamachu majowym]] [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]]. Jednakże już w styczniu [[1927]] został przywrócony do czynnej służby wojskowej. Otrzymał przydział do [[Dowództwo Okręgu Korpusu nr III w Grodnie|Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III]] w Grodnie jako kierownik placówki wywiadowczej na obszar [[Litwa|Republiki Litewskiej]]. Od [[1937]] był kierownikiem transportu kolejowego DOK III.
 
== Okres wojny ==
Uczestniczył w [[kampania wrześniowa|wojnie obronnej 1939 r.]] jako dowódca Kompanii Karabinów Maszynowych Przeciwlotniczych typu B Nr 37, zmobilizowanej przez [[81 Pułk Strzelców Grodzieńskich]] w Grodnie. Walczył w rejonie miejscowości [[Mosty (Białoruś)|Mosty]], [[Grodno]], [[Sejny]], [[Suwałki]]. Został internowany wraz ze swoją kompanią na [[Łotwa|Łotwie]]. Po zajęciu tego państwa przez Sowietów przebywał w rejonie miejscowości [[Szawle]].
 
W czerwcu [[1941]], po inwazji niemieckiej na [[ZSRR]], zaangażował się w działalność konspiracyjną – początkowo w szeregach ZWZ-AK, a od kwietnia [[1943]] w Narodowej Organizacji Wojskowej. Został inspektorem Okręgu Białostockiego i komendantem szkoły podchorążych. W tym czasie otrzymał awans do stopnia majora. Jednocześnie już od września 1941 był dowódcą oddziału partyzanckiego działającego na Białostocczyźnie. Do najważniejszych jego akcji bojowych należało schwytanie w zasadzce 1 maja 1943 r. w majątku [[PorytyPoryte-Jabłoń]] koło [[Łomża|Łomży]] ministra [[III Rzesza|Rzeszy]] i generalnego gubernatora Ost [[Alfred Rosenberg|Alfreda Rosenberga]]. Wymieniono go na 402 aresztowanych Polaków z więzień w [[Białystok|Białymstoku]], [[Grajewo|Grajewie]], Łomży i [[Szczuczyn (województwo podlaskie)|Szczuczynie]]. Niemcy zobowiązali się także do nie podejmowania represji wobec miejscowej ludności. Ponadto oddział mjr. J. Szklarka m.in. w sierpniu 1943 rozbił obóz pracy w [[Knyszyn]]ie, uwalniając osadzonych tam Polaków, w czerwcu [[1944]] zwycięsko walczył z niemieckimi oddziałami pancernymi i 285 Batalionem [[Waffen-SS]], w lipcu i sierpniu tego roku podczas ofensywy sowieckiej prowadził liczne działania dywersyjne na tyłach frontu na obszarzew [[LasyPuszcza AugustowskieAugustowska|LasówPuszczy AugustowskichAugustowskiej]] i [[Puszcza Knyszyńska|Puszczy Knyszyńskiej]].
 
W sierpniu 1944 wobec zagrożenia sowieckiego mjr J. Szklarek rozwiązał swój oddział. W lutym [[1945]] po przejściu frontu wznowił działalność zbrojną, tym razem skierowaną przeciw polskim komunistom. Z ważniejszych akcji można wymienić ataki na posterunki [[Milicja Obywatelska|MO]] w [[Zawady|Zawadach]] w marcu 1945 i [[Kobylin]]ie pod koniec listopada tego roku. Jednocześnie od sierpnia pełnił funkcję komendanta Okręgu III Białostockiego NZW. Organizował na swoim obszarze [[Pogotowie Akcji Specjalnej]]. We wrześniu 1945 r. wydał rozkaz przeprowadzenia pacyfikacji kilku białoruskich wsi, którą przeprowadziła [[3 Wileńska Brygada AK|3 Wileńska Brygada NZW]] [[Romuald Rajs|Romualda Rajsa]] ps. "Bury".
 
== Okres powojenny, aresztowanie, stracenie ==
28 marca [[1946]] został aresztowany przez [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]]. [[Wojskowy Sąd Rejonowy]] w Warszawie skazał go 10 grudnia tego roku na karę śmierci. Został stracony 18 lutego 1947 w [[więzienie mokotowskie|więzieniu mokotowskim]].
 
== Awanse, Ordery, Odznaczenia ==
* [[porucznik]] - ze starszeństwem z 1 grudnia 1922 r. w korpusie oficerów jazdy
* [[rotmistrz]] - 22 lutego 1934 r. ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 r. i 10 lokatą w korpusie oficerów kawalerii
* odznaczony [[Krzyż Walecznych|Krzyżem Walecznych]]
 
Linia 59 ⟶ 58:
[[Kategoria:Oficerowie Armii Krajowej]]
[[Kategoria:Oficerowie kawalerii II RP]]
[[Kategoria:Oficerowie I Korpusu Polskiego w Rosji]]
[[Kategoria:Oficerowie Narodowego Zjednoczenia Wojskowego]]
[[Kategoria:Oficerowie Narodowej Organizacji Wojskowej]]
Linia 67:
[[Kategoria:Urodzeni w 1897]]
[[Kategoria:Zmarli w 1947]]
[[Kategoria:Żołnierze korpusów polskich w Rosji 1917-1918]]