Wszechrosyjski Centralny Komitet Wykonawczy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków
m poprawa linków, drobne merytoryczne
Linia 1:
'''Ogólnorosyjski Centralny Komitet Wykonawczy, WCIK, WCIK RFSRR''' ([[język rosyjski|ros.]] ''Всероссийский Центральный Исполнительный Комитет, ВЦИК, ВЦИК РСФСР'') - w czasie [[Rewolucja lutowa (Rosja)|rewolucji rosyjskiej 1917]] organ dwuwładzy w Rosji, po [[Rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] i przejęciu władzy przez [[RKP(b)|bolszewików]], w latach [[1917]]-[[1937]] najwyższy organ władzy zwierzchniej w [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]].
 
Odpowiednik parlamentu (najwyższy organ ustawodawczy między Zjazdami Delegatów Rad, {{fakt|liczył ok. 100 osób|data=2012-01}} wybieranych przez Zjazd spośród delegatów): wydawał ustawy, od 9 listopada 1917 do 30 grudnia 1922 zatwierdzał dekrety [[Rada Komisarzy Ludowych|Rady Komisarzy Ludowych RFSRR]] i sprawował władzę pomiędzy [[Wszechrosyjski Zjazd Rad|Wszechrosyjskimi Zjazdami Rad]].
 
Wywodził się z Komitetu Wykonawczego ([[język rosyjski|ros.]] ''ispołkomu'') [[Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich|Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich]] sformowanego w marcu 1917, w czasie [[Rewolucja lutowa (Rosja)|rewolucji lutowej]]<ref>[[Richard Pipes]] ''Rewolucja Rosyjska'' Warszawa [[1994]]; Wyd. [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]]; ISBN 83-01-11521-1 s.232-236.</ref>. W kwietniu 1917 zwołana do [[Petersburg|Piotrogrodu]] Wszechrosyjska Narada Rad (11-16 kwietnia 1917) przyjęła uchwałę polecającą Komitetowi Wykonawczemu włączenie do swego składu przedstawicieli miast [[gubernia]]lnych i wojskowych jednostek frontowych. W ten sposób Rada Piotrogrodzka przekształciła się w Wszechrosyjską Radę Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. Do Komitetu Wykonawczego Rady Piotrogrodzkiej [[kooptacja|dokooptowano]] 18 delegatów z innych części Rosji. Komitet Wykonawczy przyjął wówczas nazwę Wszechrosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego (WCIK). Składał się wówczas z 72 członków, w tym 23 [[mienszewicy|mienszewików]], 22 [[eserowcy|eserowców]] i 12 [[bolszewicy|bolszewików]]<ref>[[Richard Pipes]] ''Rewolucja Rosyjska'' Warszawa [[1994]]; Wyd. [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]]; ISBN 83-01-11521-1 s.258</ref>. Narada Rad uchwaliła jednocześnie zwołanie Wszechrosyjskiego Zjazdu Rad i [[Ordynacja wyborcza|ordynację wyboru]] delegatów na zjazd.
Linia 7:
I Wszechrosyjski Zjazd Rad Delegatów Robotniczych i Żołnierskich odbył się w dniach 16 czerwca - 7 lipca 1917 (3.06-24.06 1917 [[Stary styl|s.s.]]) w Piotrogrodzie. W zjeździe uczestniczyło 1090 delegatów, z których 777 zadeklarowało przynależność partyjną (285 [[eserowcy|eserowców]], 248 [[mienszewicy|mienszewików]] i 105 [[bolszewicy|bolszewików]])<ref>[[Richard Pipes]], ''Rewolucja Rosyjska'' Warszawa [[1994]]; Wyd. [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]]; ISBN 83-01-11521-1 s. 325, [[William Henry Chamberlin]], ''The Russian Revolution'', t.I, New York 1935, s. 159.</ref>. Zjazd powołał pierwszy Wszechrosyjski Komitet Wykonawczy Rad (WCIK), pochodzący z wyboru i złożony z 320 członków. Większość jego składu stanowili mienszewicy (123), a także 119 eserowców, 58 bolszewików, 13 zjednoczonych socjaldemokratów. Na przewodniczącego WCIK został wybrany mienszewik [[Nikola Czcheidze]].
 
Drugi WCIK powołano po [[rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] i znajdował się pod kontrolą [[bolszewicy|bolszewików]] i lewicowych [[eserowcy|eserowców]]. Od [[10 lipca]] [[1918]] po V Wszechrosyjskim Zjeździe Rad i [[Powstanie lewicowych eserowców|powstaniu lewicowych eserowców]] do WCIK wchodzili już tylko bolszewicy. Po utworzeniu [[ZSRR]] w30 grudnia [[1922]] stracił większość formalnych [[Kompetencja (prawo)|kompetencji]] na rzecz [[Centralny Komitet Wykonawczy ZSRR|Centralnego Komitetu Wykonawczego ZSRR]]. W konstytucji [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]] z 21 stycznia 1937 został zastąpiony przez [[Rada Najwyższa RFSRR|Radę Najwyższą RFSRR]].
{{Przypisy}}
== Przewodniczący ==