Wikipedia

Grupa aldehydowa: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
infobox, drobne redakcyjne, drobne techniczne, WP:SK
Linia 1:
{{ZwiązekGrupa chemicznychemiczna infobox
|nazwa = Grupa aldehydowa
|1. grafika = Aldehyd - Aldehyde.svg
|opis 1. grafiki = Grupagrupa aldehydowa przyłączona do reszty R
|rozmiar 1. grafiki = 120
|2. grafika =
|opis 2. grafiki =
Linia 10:
|nazwa systematyczna = formylo
|inne nazwy = formyl, grupa formylowa
|wzór sumarycznychemiczny = -CHO−CHO
|inne wzory =
|masa molowa = 29,02
|wygląd =
|SMILES =
|numer CAS =
|PubChem =
|DrugBankSMILES =
|gęstość =
|gęstość źródło =
|stan skupienia w podanej g =
|g warunki niestandardowe =
|rozpuszczalność w wodzie =
|rww warunki niestandardowe =
|inne rozpuszczalniki =
|temperatura topnienia =
|tt źródło =
|tt warunki niestandardowe =
|temperatura wrzenia =
|tw źródło =
|tw warunki niestandardowe =
|temperatura krytyczna =
|tk źródło =
|ciśnienie krytyczne =
|ck źródło =
|kwasowość =
|zasadowość =
|aktywność optyczna =
|lepkość =
|l warunki niestandardowe =
|napięcie powierzchniowe =
|np warunki niestandardowe =
|punkt izoelektryczny =
|typ hybrydyzacji i VSEPR = sp<sup>2</sup>
|podobne związki = [[grupa karbonylowa]]<br, />[[grupa karboksylowa]]▼
|układ krystalograficzny =
|nazwa grupy podobnych = [[grupa funkcyjna|grupy funkcyjne]]
|moment dipolowy =
|pochodne ? = [[Aldehydaldehyd mrówkowy|metanal]]<br, />[[Aldehyd octowy|etanal]]<br, />[[propanal]]▼
|moment dipolowy źródło =
|zewnętrznenazwa danegrupy MSDSpochodnych = =[[aldehydy]]
|zagrożenia GHS źródło =
|piktogram GHS =
|hasło GHS =
|zwroty H =
|zwroty EUH =
|zwroty P =
|zagrożenia UE źródło =
|piktogram UE =
|zwroty R =
|zwroty S =
|NFPA 704 =
|NFPA 704 źródło =
|temperatura zapłonu =
|tz źródło =
|tz warunki niestandardowe =
|temperatura samozapłonu =
|ts źródło =
|ts warunki niestandardowe =
|numer RTECS =
|dawka śmiertelna =
|inne aniony =
|inne kationy =
▲ |pochodne ? = [[Aldehyd mrówkowy|metanal]]<br />[[Aldehyd octowy|etanal]]<br />[[propanal]]
|? = [[aldehydy]]
▲ |podobne związki = [[grupa karbonylowa]]<br />[[grupa karboksylowa]]
|commons =
}}
'''Grupa aldehydowa''' – jednowartościowa [[grupa funkcyjna]] o wzorze '''-CHO−CHO'''{{r|psc}}, zbudowana z [[grupa karbonylowa|grupy karbonylowej]], której [[atom]] [[Węgiel (pierwiastek)|węgla]] jest bezpośrednio związany z atomem [[wodór|wodoru]]. Grupa ta jest charakterystyczną grupą [[Aldehydy|aldehydów]] i [[aldozy|aldoz]].
 
Jest to grupa silnie polarna, przy czym częściowy ładunek ujemny znajduje się na atomie [[tlen]]u, zaś dodatni na [[Węgiel (pierwiastek)|węglu]]. Powoduje to dużą reaktywność aldehydów w reakcji [[addycja nukleofilowa|addycji nukleofilowej]]. Grupa aldehydowa jest płaska (trygonalna), co zwiększa podatność na atak [[Nukleofil|nukleofilanukleofil]]a. Przyłączenie [[Nukleofil|nukleofilanukleofil]]a do karbonylowego atomu węgla powoduje przejście z płaskiego układu trygonalnego do układu tetraedrycznego. Aldehydy są bardziej reaktywne od ketonów w analogicznej reakcji ze względu na mniejszą zawadę przestrzenną reaktywnego węgla.
 
Najbardziej reaktywny jest [[Aldehyd mrówkowy|formaldehyd]], który zawiera dwa atomy wodoru przy atomie węgla. Wygodniejszymi w syntezie analogami formaldehydu są paraform i [[1,3,5-Trioksan|trioksan]]. Dużą reaktywnością odznaczają się również bardziej złożone związki, w których efekt elektronowy sumuje się, jak np. w cząsteczkach acetylooctanu etylu lub diacetonu. Tu jednak wykorzystuje się częściej w syntezie organicznej fakt, iż związki te mają mocno kwaśne protony przy węglach alfa.
Linia 85 ⟶ 34:
}}
 
[[Kategoria:Grupy funkcyjne|Aldehydowa, grupa]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Grupa_aldehydowa”