Polski Związek Zachodni: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mix321 (dyskusja | edycje)
→‎Od roku 1944: drobne redakcyjne
uzup. merytoryczne
Linia 5:
 
== Lata II wojny światowej ==
Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w [[1939]] r. związek zawiesił działalność, lecz od [[1942]] r. wznowił ją w konspiracji, opiekując się [[Polacy|Polakami]] wywiezionymi do przymusowej pracy w [[III Rzesza|Niemczech]]. Prowadził także działalność wywiadowczo-sabotażową.

Działaczy PZZ podczas okupacji dotknęły szczególne prześladowania i akty eksterminacji, których pierwsza fala miała miejsce już w pażdzierniku i listopadzie 1939 r., podczas ogólopolskiej akcji gestapo przeciwko inteligencji polskiej (por. [[Intelligenzaktion Litzmannstadt]], [[akcja AB]], [[Sonderfahndungsbuch Polen]]). Najczęściej przynależność do Związku równała się wyrokowi śmierci (por. [[Radogoszcz (obóz przejściowy)]]).
 
== Od roku 1944 ==
Związek został reaktywowany w listopadzie [[1944]] r. w [[Lublin]]ie. Jego siedziba od [[1945]] r. mieściła się w [[Poznań|Poznaniu]]. Związek propagował granicę na [[Odra|Odrze]] i [[Nysa Łużycka|Nysie Łużyckiej]], a także przyłączenie [[Zaolzie|Zaolzia]] do [[Polska|Polski]] i suwerenność [[Serbołużyczanie|Serbołużyczan]]. Od ok. końca 1945 r. został włączony w ogólnopolską akcję wynajdywania i weryfikacji polskich [[Volksdeutsche|"volksdeutschów"]]<ref>"Gazeta Ludowa" [Warszawa], 7 VIII 1946, nr 184, s. 4 (''Dostarczanie informacji o "volkdsdeutschach" obowiązkiem każdego Polaka''). Z tego artykułu: "''W związku z podjęciem akcji, mającej na celu wyeliminowanie spośród społeczeństwa polskiego elementów niemieckich – Polski Związek Zachodni w Łodzi przypomina i i wyjaśnia, że wszelkie informacje dotyczące „Niemców – volksdeutschów” mogą być dostarczone na piśmie lub ustnie w lokalu PZZ przy ul. H. Sienkiewicza 20, w godz. od 9-ej do 16-ej albo wrzucane do skrzynki pocztowej, wiszącej na drzwiach wejściowych lokalu PZZ. Informacje winny zawierać możliwie wyczerpujące dowody, a co najmniej muszą być podane dokładne personalia i adresy „volksdeutschów”, uwzględniające: 1) nazwisko i imię „volksdeutscha”, 2) rok urodzenia lub z braku tego imiona rodziców, 2) miejsce zamieszkania w czasie okupacji, 3) obecne miejsce zamieszkania, 4) gdzie zatrudniony obecnie i w jakim charakterze. Informacje nieścisłe i niewyczerpujące (jak np. nazwisko bez imienia lub podanie przez informatora niedokładnego miejsca zamieszkania „volksdautscha” w okresie okupacji i obecnie) hamują w znacznym stopniu przebieg sprawy i opóźniają w ten sposób usunięcie ze społeczeństwa polskiego wrogiego elementu niemieckiego. Czujne śledzenie ukrywających się „volksdeutschów” i informowanie o tym PZZ jest obowiązkiem każdego Polaka, który posiada zrozumienie dobra narodu i własnego''.”</ref>.
Związek został reaktywowany oficjalnie w listopadzie [[1944]] r. w [[Lublin]]ie. Jego siedziba od [[1945]] r. mieściła się w [[Poznań|Poznaniu]]. Związek propagował granicę na [[Odra|Odrze]] i [[Nysa Łużycka|Nysie Łużyckiej]], a także przyłączenie [[Zaolzie|Zaolzia]] do [[Polska|Polski]] i suwerenność [[Serbołużyczanie|Serbołużyczan]]. Współorganizował osadnictwo polskie na ziemiach odzyskanych i północnych. W [[1947]] r. miał ponad 100 tys. członków. W kwietniu [[1950]] r. został zlikwidowany poprzez włączenie do [[Liga Morska i Rzeczna|Ligi Morskiej]], potem cele PZZ realizowało [[Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich]].
 
ZwiązekW reaktywowano[[1947]] r. miał ponad 100 tys. członków. W kwietniu [[1950]] r. został zlikwidowany poprzez włączenie do [[Liga Morska i Rzeczna|Ligi Morskiej]], potem cele PZZ realizowało [[Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich]]. Ponownie reaktywowany w [[1989]] r. W wyborach parlamentarnych w [[1991]] r. wprowadził do sejmu RP 4 posłów dzięki zblokowaniu list m.in. z [[Konfederacja Polski Niepodległej|KPN]].
 
== Działacze PZZ ==
Linia 55 ⟶ 57:
* [[Edward Poppek]]
* [[Edmund Rezler]]
* [[Jan Ring]], dyr. tramwjów miejskich w Łodzi (Kolej Elektryczna Łódzka)
* [[Józef Schulz]]
* [[Edward Sieradzki]]
Linia 69 ⟶ 72:
* [[Łucja Zawada]]
{{col-end}}
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
=== publikacje ===
* "Związek Obrony Kresów Zachodnich 1921-1934. Powstanie i działalność" [[Marian Mroczko]]
=== prasa ===
* "Gazeta Ludowa" [Warszawa], 7 VIII 1946, nr 184, s. 4 (art. "''Dostarczanie informacji w "volksdeutschach" obowiązkiem każdego Polaka''".).
 
 
== Zobacz też ==
* [[Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich]]
* [[Kurier Bydgoski]]
 
== Bibliografia ==
* "Związek Obrony Kresów Zachodnich 1921-1934. Powstanie i działalność" [[Marian Mroczko]]
 
[[Kategoria:Polski Związek Zachodni|*]]