Analiza kosztów i korzyści: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kroki, przykład na podstawie ksiązki Boardmana
m dr red
Linia 17:
# Określenie perspektywy analitycznej — to znaczy, z czyjego punktu widzenia poszczególne zjawiska będą definiowane jako koszty lub korzyści. Perspektywa ma kluczowy wpływ na końcowy wynik CBA, bo to samo zjawisko może być kosztem lub korzyścią w zależności od tego, czy jest ocenianie z punktu widzenia lokalnej gminy, województwa, ministra finansów, Unii Europejskiej czy organizacji chroniących środowisko.
# Sporządzenie katalogu kosztów i korzyści. Dla przykładowej autostrady po stronie korzysci zaliczone zostaną:
*::*wypadki, których uniknięto dzięki autostradzie,
*::*czas i zużycie pojazdów zaoszczędzone przez kierowców,
*::*wartość autostrady po 20 latach,
*::*zmniejszone obciążenie tras równoległych,
*::*przychody uzyskane z opłat za przejazd.
::Po stronie kosztów:
*::*koszt budowy,
*::*koszty utrzymania (remonty, odśnieżanie, instrastruktura poboru opłat itd),
*::*koszty środowiskowe (budowa, hałas, zanieczyszczenie).
# Oszacowanie wielkości poszczególnych kosztów i korzyści na przestrzeni czasu życia projektu. W kroku tym wszystkim opisanym wyżej zjawiskom przypisuje się wymierne wartości, zwykle o charakterze szacunkowym, liczone w całym czasie życia projektu. Dla przykładowej autostrady oszacować trzeba ilość pojazdów wybierających przejazd tą drogą, przejazd alternatywnymi trasami (w celu uniknięcia opłat). Następnie szacuje się wpływ na stopień zużycia pojazdów, zmniejszenie ilości wypadków i liczbę osób, które dzięki temu nie zostały ranne lub nie zginęły w wypadkach. W rezultacie tych wyliczeń uzyskuje się konkretną liczbę, na przykład 60 osób, które nie zginęły w skutek mniejszej liczby wypadków na autostradzie<ref>Analityk dysponuje dobrze udokumentowanymi danymi statystycznymi z innych dróg, wskazującymi na wyraźnie mniejszą liczbę wypadków na autostradach. Kierowcy i tak muszą jeździć na danej trasie i korzystają ze starej drogi. Stąd budowa autostrady spowoduje zmniejszenie liczby wypadków wśród tych kierowców, którzy przeniosą się na nową drogę.</ref>.
# Przypisanie konkretnych wielkości finansowych każdemu zjawisku. W kroku tym wykorzystuje się dostępne wskaźniki społeczne, ekonomiczne czy ubezpieczeniowe &mdash; np. koszt dniówki lub koszt społeczny ofiary wypadku samochodowego. W rezultacie można przeliczyć opisane wcześniej wartości na konkretne wartości finansowe<ref>Np. w Polsce koszt społeczny jednego wypadku (straty moralne, koszty leczenia, utrata produktywności) szacuje się na ponad 1 mln zł na osobę. Łączne roczne koszty wypadków szacuje się na 18-65 mld zł. Źródło: [http://www.pbd.org.pl/file/get/hash/7a4db Instytut Badawczy Dróg i Mostów]</ref>.