Pętla (transport publiczny): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Bumbum1893 (dyskusja | edycje) Trójkąt torowy, tekst o Gdańsku |
m WP:SK, poprawa linków, int. |
||
Linia 3:
[[Plik:PetlaGrabiszynek.jpg|thumb|Pojedyncza pętla [[tramwaj]]owa na [[Grabiszyn-Grabiszynek|wrocławskim Grabiszynku]]; na ekspozytorach tablic liniowych nazwana "Hallera"]]
'''Pętla''' ('''pętlica'''<ref>Jacek Sawicki, Jacek Janiak, Dariusz Walczak, Tomasz Igielski "Warszawskie tramwaje elektryczne 1908-1998", tom 2</ref><ref>Fraza wygrawerowana na krzyżownicy jednej z łódzkich pętli tramwajowych (pętli Zdrowie)</ref>) – element [[infrastruktura|infrastruktury]] służący do zmiany kierunku ruchu [[pojazd]]u, w postaci odcinka trasy ([[Tor (kolejnictwo)|toru]], [[jezdnia|jezdni]]), zakrzywionego w planie o 180°.
Pętle występują przede wszystkim w sieciach [[tramwaj]]owych, w przypadku, jeśli stosowane są [[wagon]]y jednokierunkowe, a na trasie stosowane są dwa tory jazdy. Pojazdy dwustronne dwukierunkowe na szlakach jednotorowych w celu zmiany kierunku ruchu nie wymagają dodatkowych elementów [[infrastruktura|infrastruktury]]. Przystanek końcowy znajduje się przy samej pętli lub na odcinku szlaku bezpośrednio przed pętlą. Analogicznych urządzeń w postaci placów lub zawracającej jezdni używa się dla [[autobus]]ów i [[trolejbus]]ów. Rzadziej spotyka się pętle na liniach [[metro|metra]], np. linia tramwaju numer 13 w [[Oslo]], niektóre linie w [[Paryż]]u, a wyjątkowo na szlakach pełnej kolei, np. [[S-Bahn]] w [[Stuttgart|Stuttgarcie]], czy pętla nawrotna na [[Kolej obwodowa w Krakowie#Duża obwodnica|dużej obwodnicy kolejowej Krakowa]].
Linia 13:
Wariantem tego rozwiązania jest układ pętli powiązanej z [[rozwiązanie hiszpańskie|rozwiązaniem hiszpańskim]], w którym pojazd każdej linii ma własny przystanek ([[peron]]) zarówno dla wsiadających, jak i wysiadających (jak na schemacie stacji kolejowej Olympic Park w [[Sydney]] obok na rysunku oraz jak na zdjęciu z [[wrocław]]skiego [[Oporów (Wrocław)|Oporowa]] pod rysunkiem).
; Trójkąt nawrotny:{{main|Trójkąt torowy}}W przypadku krótszych pojazdów praktyczniejszym od pętli rozwiązaniem jest plac do zawracania wymagający przebycia krótkiego odcinka na biegu wstecznym. W przypadku tramwajów spotyka się trójkąty torów, funkcjonujące w podobny sposób. Mogą na nim zawracać pojazdy jedno i dwukierunkowe. W Polsce trójkątów nawrotnych liniowo używa się obecnie w [[Grudziądz]]u (linia 1, końcówka Dworzec PKP), [[Konstantynów Łódzki|Konstantynowie Łódzkim]] (linia 43bis, fragment sieci łódzkiej) i [[Górnośląski Okręg Przemysłowy|GOP]]-ie (linia 24, końcówka Okrzei) oraz okresowo we [[Wrocław
; Weksel:Przy remontach torowisk oraz w celu zmniejszenia utrudnień związanych z zablokowaniem toru przez awarię pojazdu (tramwaju) stosuje się łączniki międzytorowe zwane ''wekslami'' na których oprócz zmiany toru i ominięcia pojazdu zdefektowanego można dokonać zmiany kierunku pojazdu dwukierunkowego dwustronnego (w przypadku pociągu wyposażonego w wagon doczepny konieczne jest objechanie go przez wagon z kabinami motorniczego). Na liniach jednotorowych podobną funkcję może spełniać mijanka, normalnie wykorzystywana do wymijania się pojazdów jadących w przeciwnych kierunkach.
[[Plik:Austria 521198 selzthal.jpg|thumb|left|[[Parowóz]] na obrotnicy]]
[[Plik:PetlaPoswietne.jpg|thumb|Pętla [[Tramwaje we Wrocławiu|wrocławskich tramwajów]] na [[Poświętne (Wrocław)|Poświętnem]] (dawniej "Poświętne" lub "Żmigrodzka", obecnie "Marino") z potrójnym ukrotnieniem (rozwidleniem; trzema torami postojowymi); od lewej: tramwaj linii "1", "7" i dwie "15" czekające na odjazd; po prawej tramwaj "1" w trakcie wysiadania pasażerów]]
[[Plik:Lublin wrotkow ul zeglarska autobusy.jpg|thumb||Pętla [[autobus]]owa w [[Lublin]]ie w [[Wrotków (Lublin)|dzielnicy Wrotków]] (ul. Żeglarska)]]
; Obrotnica:Niegdyś w kolejnictwie do zawracania pociągu w celu obrócenia lokomotywy stosowano [[obrotnica kolejowa|obrotnicę]], stosowano ją także do zmiany toru i „oblotu” wagonów przez lokomotywę zamiast rozjazdu na stacjach z małą ilością miejsca. Obecnie używa się niemal wyłącznie pojazdów dwukierunkowych.
=== Ciekawostki ===
W [[gwara łódzka|gwarze łódzkiej]] na określenie pętli (oraz trójkątów manewrowych) używa się powszechnie terminu ''krańcówka'' (od słowa ''kraniec'', czyli koniec, w tym przypadku trasy). Spowodowane jest to prawdopodobnie tym, że dawniej w Łodzi powszechnie były wykorzystywane pojazdy dwukierunkowe i torowiska nie były zakończone pętlami, a wekslami lub mijankami<ref>[http://pl.wiktionary.org/wiki/kra%C5%84c%C3%B3wka Wikisłownik]</ref>.
[[Plik:
{{Clear}}
{{Commonscat|Vehicle turning places|Pętla}}
| |||