Szyszka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
źródła/przypisy
Kenraiz (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, ilustracja
Linia 1:
{{disambigR|botaniki|[[Szyszka (województwo pomorskie)|miejscowość Szyszka w woj. pomorskim]]}}
{{wikisłownik|szyszka}}
{{commons|Category:Conifer cones}}
'''Szyszka''' – [[kłos zarodnionośny]] u roślin [[nagonasienne|nagonasiennych]], zwany też [[kwiat]]em lub kwiatostanem, utworzony z osi i liści zarodnionośnych ([[sporofil]]i). Gdy oś szyszki jest nierozgałęziona – szyszka określana jest mianem prostej, gdy sporofile wyrastają na osi rozgałęzionej – szyszkę nazywa się złożoną{{r|slownik}}.
'''Szyszka''' – [[kłos zarodnionośny]] u roślin [[iglaste|iglastych]] utworzony z osi i liści zarodnionośnych ([[sporofil]]i). W piśmiennictwie polskojęzycznym narządy te określane są mianem [[kwiat]]ów lub [[kwiatostan]]ów{{r|slownik}}{{r|encyk}}, czasem na wzór terminologii anglosaskiej preferowane jest określenie „strobil”{{r|szweyk}}<ref group=notatka>W terminologii anglosaskiej terminy „kwiat” (''flower'') i „kwiatostan” (''inflorescence'') stosowane są w zasadzie tylko w odniesieniu do [[okrytonasienne|okrytonasiennych]]. Szyszka w szerokim znaczeniu to ''cone'' (''pollen cone'' – strobil męski, ''seed cone'' – strobil żeński) – {{cytuj książkę|autor=Michael G. Simpson|tytuł=Plant Systematics|wydawca=Elsevier|miejsce=Amsterdam, Boston, Heidelberg i in.|data=2010|strony=357|isbn=9780123743800}}, {{cytuj książkę|autor=Michael Allaby|tytuł=Dictionary of Plant Sciences|wydawca=Oxford University Press|miejsce=New York|data=2006|strony=179|isbn=9780198608912}}.</ref>. Szyszka w zależności od ujęcia opisywana jest jako organ skupiający narządy rozrodcze [[nagonasienne|nagonasiennych]]{{r|slownik}} lub w węższym ujęciu tylko iglastych{{r|szweyk}}, ewentualnie nawet tylko [[sosnowate|sosnowatym]]{{r|encyk}}. Szyszkami bywają określane zarówno strobile (kwiaty lub kwiatostany) męskie (mikrostrobile) jak i żeńskie (makrostrobile){{r|slownik}}. W niektórych źródłach termin „szyszka” odnoszony jest tylko do drewniejących strobili żeńskich zawierających [[zalążek|zalążki]]{{r|encyk}}{{r|szweyk}}.
 
'''Szyszka''' – [[kłos zarodnionośny]] u roślin [[nagonasienne|nagonasiennych]], zwany też [[kwiat]]em lub kwiatostanem, utworzony z osi i liści zarodnionośnych ([[sporofil]]i). Gdy oś szyszki jest nierozgałęziona – szyszka określana jest mianem prostej, gdy sporofile wyrastają na osi rozgałęzionej – szyszkę nazywa się złożoną{{r|slownik}}.
 
Na szyszki męskie składają się osadzone na osi [[mikrosporofil]]e, bez żadnych dodatkowych struktur podporowych, są to zatem szyszki proste. Można szyszkę męską określić mianem kwiatu, jako że mikrosporofile to właściwie [[Pręcik (botanika)|pręcikowie]] ułożone spiralnie wokół osi szyszki.
Linia 10 ⟶ 13:
 
<gallery>
Pinus cone001xxsylvestris open cones.jpg|<center>SzyszkaDojrzała szyszka żeńska [[sosna zwyczajna|sosny zwyczajnej]]
Pinus_bungeana_pollen_conesPinus sylvestris flos pollen bialowieza forest beentree.jpg|<center>SzyszkiPylące szyszki męskie [[sosna plamistokora|sosny plamistokorej]]zwyczajnej
Abies cone & bits.jpg|Rozsypująca się po dojrzeniu szyszka jodły ''Abies borisii-regis''
Szyszka limby.jpg|<center>Szyszka żeńska [[sosna limba|limby]]
Sequoiadendron giganteum MHNT.BOT.2004.0.191.jpg|<center>Szyszka żeńska [[Mamutowiec olbrzymi|mamutowca]]
Halep.jpg|<center>Szyszki [[Sosna alepska|sosny alepskiej]]
Abies koreana (poprawione).jpg|Szyszki jodły koreańskiej
Pseudotsuga menziesii glauca cone.JPG|Szyszka [[daglezja sina|daglezji sinej]]
Pinus coulteri MHNT Cone.jpg|''Pinus coulteri''
</gallery>
<br clear=all>
 
{{Przypisy|przypisy=
* <ref name=encyk>{{cytuj książkę|autor=Roman Andrzejewski i in. |tytuł=Mała encyklopedia leśna|wydawca=Państwowe Wydawnictwo Naukowe|miejsce=Warszawa|data=1991|strony=517|isbn=8301089385}}</ref>
* <ref name=slownik>{{cytuj książkę|autor=Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.) |tytuł=Słownik botaniczny |edycja=wydanie II, zmienione i uzupełnione |miejsce=Warszawa |rok=2003 |wydawca=Wiedza Powszechna |isbn = 83-214-1305-6}}</ref>
* <ref name=szweyk>{{cytuj książkę|imię=Alicja |nazwisko=Szweykowska |imię2=Jerzy |nazwisko2=Szweykowski |tytuł=Botanika Systematyka |edycja=t. 2, wydanie 10 |miejsce=Warszawa |rok=2007 |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN|strony=341 |isbn = 83-01-13945-2}}</ref>
}}
 
== Uwagi ==
<references group=notatka/>
 
[[Kategoria:Morfologia roślin]]