Hiuma: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
drobne redakcyjne
Linia 19:
}}
 
'''Hiuma''' (inne nazwy [[język estoński|est]] ''Hiiumaa'', [[język szwedzki|szw]] ''Dagö'' – wyspa dnia, [[język fiński|fin]] ''Hiidenmaa'' – ziemia diabła) – jest to należąca do [[Estonia|Estonii]] wyspa, położona na [[Morze Bałtyckie|Bałtyku]] na południe od wejścia do [[Zatoka Fińska|Zatoki Fińskiej]], otwierająca [[zatoka Ryska|zatokę Ryską]], od [[Sarema|Saremy]] oddzielona cieśniną [[Soela väin]], od stałego lądu cieśniną [[Muhu Väin]]. Powierzchnia 989 km<sup>2</sup>; ludność 11 tysięcy, 96% to [[Estończycy]]. Administracyjnie wyspa dzieli się na miasto [[Kärdla]], 2 gminy ze stolicą w miastach [[Kõrgessaare]] i [[Käina]] oraz dwie gminy wiejskie [[Gmina Emmaste|Emmaste]] i [[Gmina Pühalepa|Pühalepa]]. Na Hiumie znajduje się około 180 osad.
 
=== Historia ===
Pierwsze ślady człowieka datuje się na IV wiek p.n.e. Pierwsza wzmianka pisemna pochodzi z roku [[1228]]. W [[1254]] wyspa została podzielona pomiędzy [[Zakon kawalerów mieczowych]] (część północna) a [[Biskupstwo Saare-Lääne]] (część południowa). W roku [[1563]] włączona do [[Szwecja|Szwecji]] pod nazwą ''Dagö''. Od roku [[1710]] do [[1914]] należała do [[Imperium Rosyjskie]]go. Przez ten okres część [[Szwedzi|Szwedów]] została "zestonizowana", a reszta (ponad 1000) na mocy [[ukaz]]u [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] w [[1781]] roku zesłana nad [[Dniepr]]. Przez część [[I wojna światowa|I wojny światowej]] okupowana przez [[Niemcy|Niemców]] ([[Operacja Albion]]). Od [[1918]] część niepodległej [[Estonia|Estonii]]. Po [[Niemcy|niemieckiej]] okupacji w latach [[1941]]-[[1944]]1941–1944 Hiuma, podobnie jak cała [[Estonia]] została włączona do [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]]. Powróciła do [[Estonia|Estonii]] wraz odzyskaniem przez nią niepodległości w [[1991]] roku.
 
Na Hiumie znajduje się [[Kõpu (latarnia morska)|latarnia morska Kõpu]] – jedna z najstarszych nad [[Morze Bałtyckie|Bałtykiem]].