Stal damasceńska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:DamaszenerKlinge.JPG|thumb|right|Wzór stali damasceńskiej na ostrzu noża kieszonkowego]]
{{wikisource|Encyklopedia staropolska/Demeszka|Hasło ''Demeszka'' w Encyklopedii staropolskiej}}
'''Stal damasceńska''' ([[Język staropolski|staropol.]] "demeszka", w Rosji znana jako ''bułat''<ref name = Wadsworth>{{cytuj pismo|autor=J Wadsworth, OD Sherby|tytuł=On the Bulat — Damascus steel revisited|czasopismo=Prog Mater Sci|wolumin=25 |strony=35–68|data=1980|doi=10.1016/0079-6425(80)90014-6}}</ref>) – [[stal]] posiadającamająca bardzo dobre własności mechaniczne, stosowana w [[średniowiecze|średniowieczu]] do produkcji [[broń biała|broni białej]]. W czasie badań w 2006 roku znaleziono w niej [[nanorurki]], co może tłumaczyć jej wytrzymałość i twardość<ref>[http://news.nationalgeographic.com/news/2006/11/061116-nanotech-swords.html Legendary Swords' Sharpness, Strength From Nanotubes, Study Says<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref>[http://www.newscientisttech.com/channel/tech/nanotechnology/mg19225780.151 Secret's out for Saracen sabres]</ref>.
Nazwa pochodzi od [[Damaszek|Damaszku]] w [[Syria|Syrii]], w którego okolicach istniały liczne warsztaty produkujące z tej stali [[miecz]]e i [[szabla|szable]] o unikatowej w średniowieczu jakości. Białą broń ze stali damasceńskiej produkowano w latach ok. [[900]]-[[1600]] w krajach [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]]. Powody całkowitego niemal zaniku jej produkcji w [[XVII wiek|XVII]] w. nie są do końca znane. Wiedza o stali damasceńskiej dotarła do [[Europa|Europy]] w czasie [[wyprawy krzyżowe|wypraw krzyżowych]]. Wśród rycerzy europejskich szybko rozpowszechniły się legendy o szablach z tej stali, którymi można było przecinać świece na pół bez ich przewrócenia oraz szczerbić kamienie i miecze europejskie. Większość z tych legend była przejaskrawiona, niemniej jednak stal damasceńska istotnie przewyższała jakością swoje ówczesne odpowiedniki europejskie.