Stal damasceńska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 15:
 
== Zanik technologii i próby jej odtworzenia ==
Z powodów, które nie są dokładnie znane, technologia produkcji stali damasceńskiej została zapomniana na Bliskim Wschodzie ok. 1600 r. Technologię tę próbowano odtwarzać w różnych miejscach, jednak bez pełnego powodzenia. W Rosji w pierwszej połowie XIX w. intensywne prace nad odtworzeniem metody produkcji stali damasceńskiej (zwanej tam ''bułat'') prowadził [[Paweł Anosow]]<ref name = Wadsworth/><ref>{{cytuj pismo|autor=P. Anossoff|tytuł=On the Bulat|czasopismo=Annuaire du Journal des Mines de Russie|strony=192–236|data=1843}} (przedruk z Gornyj Żurnał, ss. 157-318, 1841)</ref>. Jego stal, otrzymywana prawdopodobnie innymi metodami, posiadama szereg właściwości dość zbliżonych do oryginału. W latach 80. [[XX wiek|XX]] w. i na początku [[XXI w.]] pojawiło się kilka doniesień o eksperymentach, które doprowadziły do otrzymania stali o niemal identycznych właściwościach i strukturze jak stal damasceńska. M.in. [[Verhoeven]] i współpracownicy opublikowali w [[1998]] r. opis technologii polegającej na 10-20 precyzyjnych cyklach wygrzewania do temperatury ok 100&nbsp;°C poniżej temperatury krytycznej A<sub>cm</sub> i chłodzenia do temperatury pokojowej zwykłej stali niskowęglowej, które doprowadziły do spontanicznego powstania mikrostruktury do złudzenia przypominającej stal damasceńską. Zbliżony opis technologii został też opublikowany przez Wadswortha i Sherby'ego w [[1980]] r. i później w [[2001]] r.
 
Przez jakiś czas wierzono, że stal damasceńska była produkowana w podobny sposób, w jaki czyniono to przy produkcji [[miecz]]y wysokiej jakości w Europie i [[Japonia|Japonii]]. Proces ten polegał na skuwaniu na gorąco i zawijaniu wokół ostrza kilkudziesięciu kolejnych warstw stali o narastającej stopniowo twardości, a następnie wkładaniu tak przygotowanej głowni do [[kwas solny|kwasu solnego]] i ostatecznym szlifowaniu ostrza. Proces ten istotnie prowadzi do otrzymania na powierzchni dość podobnej do stali damasceńskiej faktury, co długo wprowadzało badaczy w błąd. Współczesne badania metalurgiczne udowodniły jednak, że stal damasceńska była wytapiania jednolicie, a głownie wykonane z tej stali nie wykazują nieciągłości struktury, które są nie do uniknięcia przy stosowaniu technologii skuwania.