Konstytucja weimarska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
YFdyh-bot (dyskusja | edycje)
Kelvin (dyskusja | edycje)
lit
Linia 1:
[[Plik:Weimar Constitution.jpg|thumb|200px|Strona tytułowa broszurki z Konstytucjąkonstytucją Weimarskąweimarską]]
 
'''Konstytucja Weimarskaweimarska''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Die Verfassung des Deutschen Reichs'' – Konstytucja Rzeszy Niemieckiej) – [[konstytucja]] niemiecka z [[11 sierpnia]] [[1919]] uchwalona przez rewolucyjne Zgromadzenie Narodowe. Zastąpiła [[Konstytucja Rzeszy Niemieckiej 1871|Konstytucję Rzeszy Niemieckiej]] z [[1871]].
 
[[Republika Weimarska|Rzesza Niemiecka]] po 1919 stała się [[republika|republiką]], a [[władza]] pochodziła bezpośrednio od narodu. Na obszar Rzeszy składało się 18 (początkowo 21) [[kraj związkowy|krajów związkowych]] z wyjątkiem terenów wyłączonych przez [[traktat wersalski]]. Były to:
Linia 23:
* [[Wirtembergia]]
 
Każdy z krajów miał swój sejm, złożony z członków wybranych w pięcioprzymiotnikowych wyborach (równych, proporcjonalnych, bezpośrednich, powszechnych i tajnych), parlament jak i rząd. W art. 6 wyliczono 20 spraw, które były w kompetencji głównych organów federacji. Były m.in. polityka finansowa, polityka zagraniczna, administracja kolonii, sprawy łączności (poczta, kolej etc.). Ustawodawstwo organów centralnych miało pierwszeństwo przed prawem krajowym, a teto nie mogło być z nim sprzeczne.
 
== Sejm Rzeszy ==
[[Reichstag]] składał się z posłów wybranych przez naród w ilości proporcjonalnej do ludności danego kraju, lecz ich liczba nie mogła przekroczyć 40%. Prawa wyborcze posiadali zarówno mężczyźni jak i kobiety a cenzus wieku obniżono do lat 20. Miał obowiązek zbierania się minimum co roku, na żądanie [[prezydent]]a lub 1/3 posłów. Jego kadencja trwała 4 lata, przy czym mógł zostać rozwiązany przez prezydenta. Posiadał inicjatywę ustawodawczą jak i wyznaczał kierunek polityce rządu, który kontrolował.
 
== Prezydent Rzeszy ==
Linia 51:
== Bibliografia ==
{{Commonscat|Constitution of the Weimar Republic}}
* Michał Szczaniecki, "''Powszechna historia państwa i prawa"'', Wydanie 9 LexisNexis
* [[Krystyna Kamińska, Andrzej Gaca]], ''Historie powszechna ustrojów państwowych'', TNOiK 2002.