Jan Morawiec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m wikizacja
m wikizacja
Linia 26:
 
== Życiorys ==
Był synem Rocha Morawca i Bronisławy z domu Płachta. Uczęszczał do szkoły powszechnej w [[Będkowo|Będkowie]], a następnie do gimnazjum w [[Koluszki|Koluszkach]], którego jednak nie ukończył (przerwał naukę w klasie maturalnej) z powodu trudności finansowych. Był zaangażowany w działalność harcerską, czynnie uprawiał też sport (zwłaszcza dyscypliny lekkoatletyczne, w których miał wiele sukcesów), biorąc udział w licznych konkursach. Pisał wiersze i opowiadania; rozpoczął pracę nad powieścią z życia wsi, inspirowaną dziełem Władysława Reymonta'' Chłopi'', której jednak na skutek wybuchu II wojny światowej nie ukończył. Wcześnie został członkiem [[Stronnictwo Narodowe (1928-1947)|Stronnictwa Narodowego]]. W latach 1936–1937 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce artylerii nadbrzeżnej Marynarki Wojennej; w wojsku w dalszym ciągu wykorzystywał swe talenty literackie (prowadził gazetkę o treści patriotycznej i morskiej – niektóre teksty pisał w gwarze kaszubskiej); swoje utwory podpisywał głównie pseudonimem "Remisz"; prowadził również działalność patriotyczno-propagandową, wygłaszając liczne prelekcje dla młodszych żołnierzy. Wówczas zdał maturę. Następnie podjął pracę w Ministerstwie Komunikacji w [[Warszawa|Warszawie]]. Brał udział w [[kampania wrześniowa|wojnie obronnej w 1939]] w załodze [[Rejon Umocniony Hel|Helu]] w stopniu starszego marynarza. Po kapitulacji dostał się do niewoli niemieckiej, ale jeszcze w październiku 1939 udało mu się uciec. Powrócił w Kieleckie, gdzie włączył się do działalności podziemnej w ramach siatki konspiracyjnej, tworzonej przez mjr. [[Henryk Dobrzański|Henryka Dobrzańskiego]] ps. "Hubal", później nazwaną Okręgiem Bojowym Kielce. Działał na obszarze powiatów Brzeziny i [[Tomaszów Mazowiecki]], organizując grupy podziemne i szkoląc je. Po rozbiciu [[Oddział Wydzielony Wojska Polskiego|Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego]] mjr. H. Dobrzańskiego pod koniec kwietnia 1940, przeszedł do Organizacji Wojskowej Stronnictwa Narodowego, późniejszej NOW. W połowie 1942 przyłączył się do grupy rozłamowej w NOW, która współtworzyła Narodowe Siły Zbrojne. Został oficerem do zadań specjalnych Oddziału I Organizacyjnego KG NSZ. Przeprowadzał liczne inspekcje w terenie; dzięki odwadze i sprawności fizycznej 6-krotnie uszedł obławom niemieckim. W 1944 objął funkcję szefa Oddziału I Organizacyjnego Komendy Okręgu III Lubelskiego NSZ. Po ustabilizowaniu się linii frontu na [[Wisła|Wiśle]] działał na terenach zajętych przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. Został szefem Oddziału I Organizacyjnego [[Komenda Ziem Wschodnich NSZ|Komendy Ziem Wschodnich NSZ]]. 29 grudnia 1944 został aresztowany przez [[NKWD]], ale 4 stycznia 1945 podczas nocnego przesłuchania zbiegł z siedziby NKWD w [[Lublin]]ie, wyskakując oknem z pierwszego piętra. 4 lutego 1945 stanął na czele Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej Ziem Wschodnich. W lipcu 1945 podporządkował ją KG Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Otrzymał awans do stopnia kapitana. Jednocześnie od kwietnia 1945 pełnił funkcję szefa Oddziału IV PAS KG NZW. Pomimo coraz większych trudności rozbudował pion Pogotowia Akcji Specjalnej. 2-krotnie udawało mu się wymknąć z kotłów zastawianych przez [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]]; 13 marca 1946, podczas drugiej próby aresztowania, w Łodzi, ranił dwóch funkcjonariuszy UB i zbiegł do Warszawy. Ostatecznie 22 marca 1946 został aresztowany w [[Warszawa|Warszawie]]; podczas aresztowania został ranny. Po brutalnym śledztwie, w którym wykazywał bardzo dużą odwagę, dodając otuchy pozostałym więźniom, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go, razem z szefem I Oddziału KG [[Tadeusz Zawadziński|kpt. T. Zawadzińskim "Wojciechem"]], szefem wywiadu [[Lechosław Roszkowski|por. L. Roszkowskim "Tomaszem"]] i szefem I Obszaru mjr M. Grygorcewiczem "Ostromirem" 3 listopada 1947 na karę śmierci (Grygorcewiczowi wyrok zamieniono na 15 lat więzienia). Został stracony 15 stycznia 1948 w [[Areszt Śledczy Warszawa-Mokotów|więzieniu mokotowskim]]. Grób symboliczny znajduje się na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie]] w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze "Na Łączce"]].
 
15 września 1992 jego wyrok został unieważniony.