Bristol Blenheim: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m r2.7.3) (Robot dodał zh:布倫亨式轟炸機
przebudowa zdjec, poprawa linków
Linia 65:
|commons = Category:Bristol Blenheim
}}
[[Plik:Blenheim4s.jpg|thumb|250px|Blenheimy MK.IV]]
'''Bristol Blenheim''' – [[Wielka Brytania|brytyjski]] dwusilnikowy [[Samolot bombowy|lekki bombowiec]] okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], używany także w wersji ciężkiego [[Samolot myśliwski|myśliwca]], zaprojektowany i budowany w zakładach [[Bristol Aeroplane Company]].
 
== Rozwój ==
[[Plik:Blenheim4s.jpg|thumb|left|250px|Blenheimy MK.IV]]
[[Plik:Bristol Blenheims 62 Squadron Singapore Feb 1941.jpg|thumb|left|250px|Blenheimy Mk I z [[No. 62 Squadron RAF|62 Dywizjonu RAF]] ustawione w szeregu na [[Port lotniczy Singapur-Tengah|lotnisku Tengah]], [[Singapur]], 8 lutego 1941 r.]]
Samolot został początkowo zaprojektowany jako szybki, mały [[samolot pasażerski]] Bristol '''typ 142''', dla sześciu pasażerów, będący rozwinięciem samolotu typ 135 (samolot powstał na zlecenie Lorda Rothmere, właściciela [[Daily Mail]]). Prototyp, nazwany "Britain First", został oblatany 12 kwietnia [[1934]] i osiągnął prędkość 490&nbsp;km/h. Pod wrażeniem jego dużej szybkości, w 1935, po próbach wojskowych, lotnictwo wojskowe [[Royal Air Force]] zleciło także opracowanie wersji bombowej i od razu we wrześniu zamówiło 150 samolotów, pod nazwą Blenheim<ref>W. Bączkowski, op.cit., s.2-3</ref>. Pierwszy prototyp wersji bombowej, oznaczonej jako typ 142M, został oblatany 25 czerwca [[1936]] (nr K7033). Główną zmianą konstrukcyjną była zmiana układu z [[dolnopłat]]a na [[średniopłat]], w celu pomieszczenia [[komora bombowa|komory bombowej]]<ref>W. Bączkowski, op.cit., s.5</ref>. Zamieniono ponadto silniki Bristol Mercury VI (640 KM) na Mercury VIII (850 KM)<ref name=squad>R. Mackay, P. Manley, op.cit.</ref>.
 
Linia 78 ⟶ 77:
W Wielkiej Brytanii wyprodukowano 1194 samoloty Blenheim Mk I<ref>Spotykana liczba 1280 Blenheim I obejmuje samoloty ukończone jako Mk.IVL produkcji Rootes</ref>.
 
[[Plik:Bristol Blenheim Mk. IV of the Finnish Air Force.jpg|thumb|left|250px|Bristol Blenheim należący do [[Fińskie Siły Powietrzne|Fińskich Sił Powietrznych]] z [[No. 44 Squadron (Finlandia)|44 Dywizjonu]]]]
Produkcja Blenheim Mk.I<ref name=squad8>R. Mackay, P. Manley, op.cit., s.8</ref>:
* Bristol: ok. 694<ref>P. Moyes, op.cit. i R. Mackay, P. Manley, op.cit., s.8</ref> (w tym 30 dla Turcji, 18 dla Finlandii, 2 dla Jugosławii)<ref>Produkcja Mk.I przez Bristol wg P. Moyes, op.cit., z numerami seryjnymi. Według R. Mackay, P. Manley, op.cit. - 12 dla Finlandii</ref>
Linia 97 ⟶ 95:
 
== Użycie ==
[[Plik:Bristol Blenheims 62 Squadron Singapore Feb 1941.jpg|thumb|left|250px|Blenheimy Mk. I z [[No. 62 Squadron RAF|62. Dywizjonu RAF]] ustawione w szeregu na [[Port lotniczy Singapur-Tengah|lotnisku Tengah]], [[Singapur]], 8 lutego 1941 r.roku]]
Blenheimy trafiły do brytyjskiego lotnictwa bombowego ([[RAF Bomber Command]]) od marca [[1937]] roku, zastępując lekkie dwupłatowe [[bombowce brytyjskie|bombowce starszych typów]]. 3 września [[1939]] RAF posiadał 24 dywizjony wyposażone w Blenheimy wszystkich wersji<ref name=bacz20/>. W chwili wybuchu wojny, Blenheimy Mk.I były już w jednostkach bojowych w Europie zastępowane przez Mk.IV i przesuwane do szkolenia, natomiast były nadal wykorzystywane bojowo na Bliskim Wschodzie i w Afryce oraz przeciwko Japonii na Malajach i w Birmie (do 1942). Od 1939 roku samoloty Bolingbroke używane były przez lotnictwo kanadyjskie, głównie do obrony wybrzeża.
 
Blenheim Mk IV z Dywizjonu 139 dokonał pierwszego lotu bojowego lotnictwa brytyjskiego w [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] –
3 września o godz. 10.30 (w chwili wypowiedzenia wojny przez Wielką Brytanię) wystartował w celu rozpoznania floty niemieckiej w [[Wilhelmshaven]]. 4 września 15 Blenheimów z Dywizjonów 107, 110 i 139 dokonały także (razem z samolotami [[Vickers Wellington|Wellington]]) pierwszego nalotu bojowego – przeciw niemieckim okrętom w Wilhelmshaven, jednakże bez efektów, poza rozbiciem się jednego Blenheima o krążownik "[[Emden (1925)|Emden]]", za to ze stratą aż 5 samolotów od ognia przeciwlotniczego (5 samolotów ze 139. Dywizjonu zawróciły z uwagi na pogodę)<ref name=osprey19>J. Lake, op.cit., s. 19-20</ref>. Samolotów Blenheim używano także w lotnictwie przybrzeżnym ([[RAF Coastal Command]]) – 11 marca [[1940]] Blenheim Mk IV jako pierwszy brytyjski samolot zatopił sam niemiecki [[okręt podwodny]] ([[U-31 (1936)|U-31]])<ref name=bacz22>W. Bączkowski, op.cit., s. 22</ref>. Kanadyjskie Bolingbroke dokonały pierwszych ataków lotniczych na U-boota i japoński okręt podwodny u wybrzeży Kanady. 6 dywizjonów Blenheimów było używanych w składzie [[Brytyjski Korpus Ekspedycyjny|brytyjskiego korpusu ekspedycyjnego]] we Francji w 1940, ponosząc duże straty podczas [[kampania francuska 1940|kampanii francuskiej]]. Zaprojektowane jako szybkie lekkie bombowce dzienne, Blenheimy okazały się przestarzałe już w chwili wybuchu wojny, kiedy pojawiły się myśliwce o lepszych osiągach, toteż po 1940 roku były kierowane głównie na poboczne teatry działań wojennych. W 1941 roku uczestniczyły w dziennych operacjach ofensywnych ''Circus'' nad Francję, a nawet nalotach nad Niemcy, lecz odbywanych w silnej osłonie myśliwskiej. Do końca 1941, wraz z przybyciem nowszych samolotów, głównie [[Douglas DB-7|Douglas Boston]], Blenheimy zostały wycofane z operacji nad Europą zachodnią. Między kwietniem 1941 a początkiem 1942 Blenheimy używane były w operacji ''Channel Stop'' - ataków z małej wysokości przeciwko niemieckiej żegludze przybrzeżnej<ref name=squad/>. Samoloty te używane były także w walkach w [[Afryka|Afryce]], [[Grecja|Grecji]] na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]] i Dalekim Wschodzie – w [[Birma|Birmie]] i [[Malaje|Malajach]] przeciw Japończykom. W chwili wybuchu wojny z Włochami (czerwiec 1940), w Egipcie było 5 dywizjonów Blenheimów Mk.I, 3 w Adenie i 1 w Iraku, a w chwili wybuchu wojny na Pacyfiku, 2 dywizjony na Malajach (nr 34 i 62) i 1 w Birmie (nr 60); później jednostki zmieniały się<ref>R. Mackay, P. Manley, op.cit., s.14-15</ref>. Samoloty Blenheim wycofano z pierwszej linii w [[1943]] roku. Mimo że szybkość Blenheimów już po wejściu do służby okazała się niewystarczająca, a udźwig bomb stał się względnie niewielki jak na dwusilnikowy samolot, konstrukcja ta była oceniana jako udana. Był to pierwszy nowoczesny bombowiec RAF, oceniany był także jako łatwy w pilotażu.
 
[[Plik:Bristol Blenheim Mk. IV of the Finnish Air Force.jpg|thumb|left|250px|Bristol Blenheim należącyw dobarwach [[Fińskie Siły Powietrzne|Fińskich Sił Powietrznych]] z [[No. 44 Squadron (Finlandia)|44 Dywizjonu]]]]
Począwszy od końca 1938 do wybuchu wojny, myśliwskie Blenheimy Mk.IF weszły na uzbrojenie 7 dywizjonów RAF na Wyspach Brytyjskich, a potem jeszcze co najmniej 12, jednakże nie sprawdziły się jako dzienne ciężkie myśliwce, ponosząc duże straty z powodu słabej prędkości i manewrowości. Wersja ta używana była ponadto w walkach przez 30. Dywizjon RAF w Egipcie, Grecji i na Krecie i 27. Dywizjon na Malajach<ref name=squadIF>R. Mackay, P. Manley, op.cit., s.16-19</ref>. Nieco lepiej sprawdzały się jako myśliwce nocne, po wyposażeniu w radar. Do czasu pojawienia się myśliwców nocnych "z prawdziwego zdarzenia" [[Bristol Beaufighter]], Blenheimy w wersji Mk IF używane były do osłony Wysp Brytyjskich. Podczas [[bitwa o Anglię|bitwy o Anglię]] stanowiły uzbrojenie 6 dywizjonów<ref name=squadIF/>. Pierwsze zwycięstwo Blenheim Mk.IF z radarem odniósł w nocy z 2 na 3 lipca 1940, zestrzeliwując bombowiec [[Dornier Do 17|Do 17Z]]<ref name=bacz20>W. Bączkowski, op.cit., s. 19-20</ref>. Blenheim miał jednak stosunkowo słabe uzbrojenie strzeleckie, a niewielka przewaga prędkości nad bombowcami z reguły nie pozwalała mu na drugie podejście do celu. Ponadto, pierwsze modele radarów były mało precyzyjne. Po zastąpieniu przez Beaufightery (ostatecznie do maja 1941), Blenheimy z radarem były jeszcze używane do ofensywnych nocnych akcji nad Francją<ref name=squadIF/>. Blenheimy Mk.IVF, z uwagi na ich zasięg, używane były głównie przez Coastal Command do 1942 do osłony konwojów przybrzeżnych i lekkich sił morskich, patrolowania, eskorty samolotów torpedowych i bombowych ([[Bristol Beaufort]] i [[Lockheed Hudson]]) i zwalczania niemieckich samolotów patrolowych. W takim charakterze używano ich także nad Morzem Czerwonym (203. Dywizjon)<ref name=squad/>.
 
[[Plik:Bristol Blenheim Mk IV (BL-200).jpg|thumb|250px|Muzealny Blenheim Mk.IV w fińskiej służbie]]
[[Plik:Finnish-horses-tow-bristolblenheim-winterwar.png|thumb|250px|left|Bristol Blenheim wylądowałpo wylądowaniu na zamarznietym jeziorze [[Jukajärvi]] podczas [[Wojna zimowa (1939-1940)|Wojnywojny zimowej]]. Konie ciągną samolot do schronienia, 25 lutego 1940 r.roku]]
18 samolotów Blenheim Mk I używanych było przez lotnictwo [[Finlandia|Finlandii]] podczas [[Wojna zimowa (1939-1940)|wojny zimowej]] przeciw [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] 1939-40. Następnie Finlandia zakupiła dalsze 24 samoloty oraz zbudowała 55 na licencji (45 Mk I i 10 Mk IV), przez co łącznie używano ich 97. Samoloty te stanowiły podstawę fińskiego lotnictwa bombowego podczas wojny fińsko-radzieckiej 1941-44, a używane były do lat 50.
 
20 samolotów Mk I zakupiło lotnictwo [[Jugosławia|Jugosławii]], wraz z licencją na produkcję. Przed zajęciem kraju przez Niemcy ukończono jednak jedynie 16 samolotów. Jugosłowiańskie Blenheimy wzięły udział w walkach z Niemcami w 1941. Ocalałe samoloty były używane przez siły [[Chorwacja|Chorwacji]] przeciw ZSRR. 10 samolotów używało bojowo lotnictwo [[Grecja|greckie]] przeciw Niemcom w 1940, a 13 lotnictwo [[Rumunia|rumuńskie]] w okresie 1940-44 przeciw ZSRR. 30 egzemplarzy użytkowało od 1939 lotnictwo [[Turcja|tureckie]]. Podczas wojny samoloty Blenheim były przekazywane przez Brytyjczyków lotnictwu [[Wolna Francja|Wolnej Francji]] i innych sojuszników (polskie dywizjony nie używały jednak tego typu samolotu). Partia Blenheimów była też sprzedana w 1942 do neutralnej [[Portugalia|Portugalii]].
Linia 111 ⟶ 112:
 
== Opis techniczny ==
[[Plik:Blenheims flying low.jpg|thumb|250px|Blenheimy z [[No60. 60 Squadron RAF|60 Dywizjonu RAF]] lecąpodczas niskoataku by zaatakowaćna japoński statek transportowy koło [[Sittwe]], 11 października 1942 r.roku]]
[[Plik:Bristol Blenheim Mk IV (BL-200).jpg|thumb|250px|Muzealny Blenheim Mk.IV w fińskiej służbie]]
Dwusilnikowy [[średniopłat]] o konstrukcji całkowicie metalowej. Kadłub o konstrukcji [[konstrukcja półskorupowa|półskorupowej]], [[Powierzchnie sterowe|usterzenie]] klasyczne. [[Podwozie (lotnictwo)|Podwozie]] główne chowane do gondol silnikowych, stałe kółko ogonowe. Dwuosobowa kabina załogi w nosie kadłuba, za nią [[komora bombowa]]. Wejście do kabiny było od góry, przez odsuwany panel nad kabiną pilota. W środkowej części samolotu znajdowała się grzbietowa wieża strzelecka z jednym lub dwoma karabinami maszynowymi. Załoga – 3 osoby: pilot, nawigator – bombardier, strzelec. [[Podwozie (lotnictwo)|Podwozie samolotu]] klasyczne, z kołami chowanymi do gondol silnikowych i stałym kółkiem ogonowym. Część fińskich samolotów była wyposażona w narty.
 
Linia 119 ⟶ 121:
 
== Dane taktyczno-techniczne ==
[[Plik:Finnish-horses-tow-bristolblenheim-winterwar.png|thumb|250px|Bristol Blenheim wylądował na zamarznietym jeziorze [[Jukajärvi]] podczas [[Wojna zimowa (1939-1940)|Wojny zimowej]]. Konie ciągną samolot do schronienia, 25 lutego 1940 r.]]
* Prędkość maksymalna:
** Mk.I - 386&nbsp;km/h na poziomie morza, 433&nbsp;km/h na 3048 m, 459&nbsp;km/h na 4572 m<ref name=profileI>P. Moyes, ''The Bristol Blenheim I'', Profile Publications No.93</ref>
Linia 139 ⟶ 140:
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* Wiesław Bączkowski: ''Samolot bombowy Bristol Blenheim Mk.I-IV'', Typy Broni i Uzbrojenia nr 171, Bellona, Warszawa: 1995, ISBN 83-11-08512-9