Nowopłetwe: Różnice pomiędzy wersjami

Dodane 478 bajtów ,  11 lat temu
przypisy, drobne redakcyjne
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
TjBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.2) (Robot dodał af:Neopterygii
Ark (dyskusja | edycje)
przypisy, drobne redakcyjne
Linia 4:
|TSN = 553120
|zoolog = [[Charles Tate Regan|Regan]], 1923
|okres istnienia =
|grafika = Various_sweetwater_fish_with_Finnish_text.jpg
|opis grafiki =
|typ = [[strunowce]]
|podtyp = [[kręgowce]]
|gromada = [[promieniopłetwe]]
|podgromada = nowopłetwe
|synonimy =
|wikispecies = Neopterygii
|commons = Category:Neopterygii
}}
 
'''Nowopłetwe'''{{r|Zalachowski}} (Neopterygii) – [[Gromada (biologia)|podgromada]] [[ryby|ryb]] [[Promieniopłetwe|promieniopłetwych]] obejmująca większość współcześnie żyjących gatunków ryb.
 
=== Ewolucja ===
Nowopłetwe wyłoniły się w późnym [[perm]]ie, około 250 mln lat temu ([[Loping|późny perm]]{{r|Nelson2006}}), prawdopodobnie z [[kostnochrzęstne|ganoidów chrzęstnych]]{{r|Szatanska}}. Okres ich panowania w wodach całego świata rozpoczął się w [[Mezozoik|erze mezozoicznej]] i trwa nadal. U pierwszych przedstawicieli tej grupy pojawił się częściowo skostniały szkielet oraz prymitywny [[pęcherz pławny]]. Reliktem tej linii rozwojowej są dzisiejsze niszczukokształtne. U pozostałych dwóch grup, które przetrwały do dzisiejszej formy nastąpiła redukcja warstwy [[ganoina|ganoiny]], co przyczyniło się do zmniejszenia ciężaru [[Łuski (ryby)|łusek]]{{r|Zalachowski}}. Pojawiły się bardziej ruchliwe szczęki, prostsza budowa płetw i symetryczne płetwy ogonowe. Dzięki tym zmianom nowopłetwe mogły sprawniej pływać i zdobywać pokarm, stały się zwinnymi, szybkimi drapieżcami i odniosły sukces ewolucyjny – zdominowały większość zbiorników wodnych na [[Ziemia|Ziemi]]{{r|Szatanska}}.
 
=== Systematyka ===
Wśród nowopłetwych wyodrębniane są dwie grupy{{r|Nelson2006}}:
 
[[przejściowce|Holostei]] – ganoidy kostne z [[rząd (biologia)|rzędami]]:
* [[Niszczukokształtne|Semionotiformes]] – [[niszczukokształtne]]
* [[Amiokształtne|Amiiformes]] – [[amiokształtne]]
oraz [[Gromada (biologia)|infragromada]]:
* [[Doskonałokostne|Teleostei]] – [[doskonałokostne]]
 
{{Przypisy|stopień przypisy= ===}}
* <ref name=Nelson2006>{{Cytuj książkę | nazwisko=Nelson| imię=Joseph S.| tytuł= Fishes of the World | wydawca=John Wiley & Sons| rok=2006|isbn=0-471-25031-7 | strony = 95–96}}</ref>
 
* <ref name=Szatanska>{{Cytuj książkę | tytuł= Ryby : encyklopedia zwierząt | inni = Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.) | rok=2007 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN]] : Dorota Szatańska | miejsce=Warszawa | isbn=978-83-01-15140-9 | strony = 96}}</ref>
=== Bibliografia ===
#* <ref name=Zalachowski>{{cytujCytuj książkę |nazwisko=Załachowski |imię=Włodzimierz|tytuł= Ryby : encyklopedia zwierząt | datarok=20071997 | wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska ]]| miejsce=Warszawa |id=ISBN isbn=978-83-01-1514012286-9 2}}</ref>
|stopień = ===
#{{cytuj książkę |nazwisko=Załachowski |imię=Włodzimierz|autor link= |tytuł=Ryby|rok=1997 |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |id=ISBN 83-01-12286-2}}
}}
 
{{Osteichthyes}}
54 696

edycji