Gnoza: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m - |
, styl |
||
Linia 2:
'''Gnoza''' ({{greka|γνῶσις}} ''gnosis'' "poznanie, wiedza") – forma świadomości religijnej, system sprzeciwu, wyjście poza granice uznawanego porządku. Gnoza to wiedza przynosząca [[zbawienie]]. Gnostycy głoszą istnienie prawdy hermetycznej, ukrytej. Człowieka przedstawiają jako istotę uśpioną pogrążoną w odrętwieniu. Wiedza oznacza przebudzenie. Gnoza odwołuje się do obrazu. Jej żywiołem są symbole.
Terminem tym najczęściej określa się ruchy religijne późnego [[Starożytność|antyku]] (doba [[Epoka hellenistyczna|hellenizmu]]) i wczesnego [[średniowiecze|średniowiecza]]. Wśród nich wyróżnić można dwa główne nurty: gnozę monistyczną (syryjsko-egipską), której szczytowe osiągnięcie stanowi chrześcijański [[Walentynianie|walentynianizm]], oraz dualistyczną gnozę typu irańskiego – [[manicheizm]].
Zasadniczą cechą światopoglądu gnostycznego (różnych proweniencji) jest przekonanie o upadku Ducha i uwięzieniu w świecie. W gnozie monistycznej świat – rozumiany jako byt materialny, ów padół zła i cierpienia, w którym przyszło
W przeciwieństwie do gnozy monistycznej, gdzie za zło i niedoskonały świat odpowiedzialny jest Jedyny Bóg, w dualistycznej gnozie [[Mani]]ego świat jest polem walki dwóch niestworzonych antagonistycznych wobec siebie sił światła i ciemności (irański [[Ormuzd|Ahura Mazda]] i [[Aryman]]).
| |||