Księstwo Moskiewskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linki; zmiany kosmetyczne
Linia 92:
 
=== Ruś w XII-XIV wieku ===
W [[XIII wiek]]u rosło zagrożenie [[Ruś Kijowska|księstw ruskich]] ze strony [[Złota Orda|Złotej Ordy]] [[Tatarzy|tatarskiej]]. Po klęsce sił rusko-połowieckich w [[Bitwa nad rzeką Kałką|bitwie nad Kałką]] w [[1223]] roku [[Batu-chan]] podbił wszystkie ziemie ruskie z wyjątkiem księstw [[Księstwo Połockiepołockie|Połockiegopołockiego]] i [[Księstwo Pińskie|Pińskiego]] oraz [[Republika Nowogrodzka|Republiki Nowogrodzkiej]]. Tatarzy nie przejęli bezpośrednich rządów w podbitych księstwach, zadowolili się każdorazowym zatwierdzaniem kandydata do tronu książęcego we [[Włodzimierz nad Klaźmą|Włodzimierzu]], który z kolei pełnił funkcje zwierzchnie nad resztą książąt i miał prawo zwracania się o pomoc do chana.
 
W [[XIII wiek|XIII]] i [[XIV wiek]]u niektóre z zachodnich, mniejszych księstw ruskich przeszły w strefę wpływów nabierającej znaczenia [[Wielkie Księstwo Litewskie|Litwy]]. Litwa korzystając z rozbicia dzielnicowego i osłabienia Rusi walkami z Tatarami, wielokrotnie najeżdżała ziemie ruskie podporządkowując sobie księstwa Połockie i Pińskie<ref>V. Spečiūnas. Lietuvos valdovai (XIII-XVIII a.): enciklopedinis žinynas. Wilno, 2004. s. 15-78.</ref><ref>Encyclopedia Lituanica. Boston, 1970-1978, Vol.5 s. 395</ref>. Po klęsce poniesionej przez Księstwo Kijowskie w bitwie z wojskami litewskimi nad Irpieniem ([[1320]]<ref>Historians disagree on exact dating: Maciej Stryjkowski provided 1320/21, Aleksandr Ivanovich Rogov argues for 1322, C. S. Rowell for 1323, Feliks Shabul'do for 1324, Romas Batūra for 1325.</ref>) Kijowszczyzna stała się zależna od Litwy, a w [[1362]] bezpośrednio do niej wcielona<ref>Rowell, S. C. (2000). "Baltic Europe". in Michael Jones. The New Cambridge Medieval History c.1300–c.1415. VI. Cambridge University Press. p. 707. ISBN 0-521-36290-3. http://books.google.com/books?id=LOS1c0w91AcC&pg=RA1-PA707&as_brr=3.</ref>. W wyniku [[Wojna o Księstwo Halicko-Włodzimierskie w latach 1340-1392|wojny polsko-litewskiej]] ([[1340]]-[[1392]]) zostało zlikwidowane [[Księstwo Halicko-Wołyńskie]] a jego terytorium rozdzielone pomiędzy Polskę i Litwę.
Linia 113:
=== Rządy Jerzego III ===
{{osobny artykuł|Jerzy Moskiewski}}
Daniel zmarł w 1303 roku pozostawiając tron swojemu najstarszemu synowi [[Jerzy Moskiewski|Jerzemu III]]. W tym samym roku zmarł także wielki książę włodzimierski Andrzej III. Fakt ten postanowił wykorzystać Jerzy i uzyskać tytuł wielkiego księcia włodzmierskiego. Głównym przeciwnikiem okazał się jego kuzyn, [[Księstwo twerskie|książę twerski]] [[Michał Twerski|Michał Jarosławicz]] (syn Jarosława III, brata Aleksandra Newskiego). Początkowo przewagę zdobył Michał, którego [[Chan (władca)|chan]] [[Złota Orda|Złotej Ordy]] uznał za wielkiego księcia włodzimierskiego. Polityka Michała i Jerzego doprowadziła wkrótce na Rusi do wybuchu [[Wojna domowa|wojny domowej]], która nie przyniosła rozstrzygnięcia.
 
W celu uzyskania przewagi nad Michałem, Jerzy wyruszył do stolicy [[Złota Orda|Złotej Ordy]] [[Saraj Batu]] aby zawrzeć sojusz z chanem [[Ozbeg]]iem. Pobyt Jerzego na dworze chana trwał dwa lata. W tym czasie książę zacieśnił stosunki z władcą Złotej Ordy, czego wynikiem było małżeństwo z siostrą Ozbega Agafią (Konczaką) i uznanie w [[1317]] roku Jerzego za wielkiego księcia włodzimierskiego. Obawiając się zjednoczenia Rusi, Ozbeg dążył do skłócenia księstw ruskich. Przeciwko silniejszemu księciu twerskiemu Michałowi, Ozbeg wyniósł na wielkoksiążęcy tron włodzimierski właśnie Jerzego. W kolejnych walkach została przez Michała pojmana Agafia, żona Jerzego, która wkrótce zmarła w niewoli. Śmierć Agafii dała Jerzemu powód do oskarżenia Michała o spisek przeciw Ozbegowi. Michał został wezwany do Saraj Batu i przez Ozbega zgładzony. Pozbycie się rywala, nie uchroniło jednak Jerzego od dalszych walk z jego następcami. W [[1322]] roku brat Michała i nowy książę twerski [[Dymitr twerski|Dymitr Groźne Oczy]] uzyskał od chana Ozbega [[jarłyk]] na wielkie księstwo włodzimierskie. Po trzech latach Jerzy ponownie wyruszył do Saraj Batu aby wynegocjować nowy sojusz, jednakże na dworze chana padł ofiarą spisku Dymitra.