Skrzynia biegów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
→‎Rodzaje skrzyń biegów: drobne merytoryczne
Linia 5:
'''Skrzynka biegów''' – [[mechanizm]] umożliwiający zmianę przełożenia, a przez to służący do efektywnego przekazywania [[moc]]y wytwarzanej przez [[silnik]] do napędu [[Maszyna robocza|maszyny roboczej]] lub pojazdu. Przełożeniem nazywa się stosunek [[prędkość obrotowa|prędkości obrotowej]] na wale wejściowym, do prędkości obrotowej na wale wyjściowym. Zmiana przełożenia jest wprost proporcjonalna do zmiany przekazywanego [[moment obrotowy|momentu obrotowego]]. Skrzynka biegów łączona jest z silnikiem za pomocą [[sprzęgło|sprzęgła]]. Biegiem w skrzynce biegów nazywa się realizowanie konkretnego przełożenia.
 
== Rodzaje skrzyńskrzynek biegów ==
* mechaniczne - zmianę przełożeń uzyskuje się za pomocą [[przekładnia zębata|przekładni zębatych]]. Są to popularne skrzynieskrzynki z ręczną dźwignią zmiany biegów. Koła przekładni pozostają w ciągłym zazębieniu. Odpowiednie przełożenie, a zatem i drogę przepływu mocy w przekładni, wybiera się poprzez system synchronizowanych sprzęgieł, sterowany drążkiem zmiany biegów. W starych konstrukcjach skrzyńskrzynek biegów, które nie były wyposażone w [[synchronizator]]y, zmiana biegów była procesem wielostopniowym:
*# rozłączenie sprzęgła głównego
*# zmiana biegu na luz i ponowne wsprzęglenie
Linia 12:
*# wysprzęglenie i wybór odpowiedniego biegu
*# wsprzęglenie
* [[Sekwencyjna skrzynia biegów|Sekwencyjne]] - rodzaj skrzyńskrzynek mechanicznych, stosowanych w [[motocykl]]ach oraz rzadziej w [[samochód|samochodach]], w których zmiana przełożenia realizowana jest za pomocą dźwigni, mającej możliwość jednorazowo zmiany tylko o jeden bieg (w górę lub w dół). Po zastosowaniu sterowania za pomocą [[elektronika|elektroniki]], trafiły również do samochodów.
* [[Hydrodynamiczna skrzynia biegów|Hydromechaniczne]] - zmianę przełożenia uzyskuje się za pośrednictwem zmiany szybkości krążenia cieczy w [[Przekładnia hydrokinetyczna|przekładni hydrokinetycznej]] i przekładni zębatej, zwykle [[Przekładnia obiegowa|planetarnej]]. Są to zazwyczaj [[automatyczna skrzynia biegów|automatyczne]] lub [[półautomatyczna skrzynia biegów|półautomatyczne]] skrzynieskrzynki biegów.
* [[Wariator|Bezstopniowe]] - przełożenie realizowane jest za pomocą pasa klinowego specjalnej konstrukcji, opasującego dwie pary kół stożkowych, które rozsuwając się, lub zsuwając powodują płynną zmianę przełożenia. Jego wartość w takiej konstrukcji może być dowolna w pewnych granicach. Stosowane głównie w [[kombajn rolniczy|kombajnach]] oraz nowoczesnych [[ciągnik rolniczy|ciągnikach rolniczych]], a także w [[skuter]]ach.