Irlandzka walka o niepodległość: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
drobne redakcyjne |
||
Linia 12:
W czasie [[rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] powstało, założone przez [[Theobald Wolfe Tone|Wolfe'a Tone'a]] [[Towarzystwo Zjednoczonych Irlandczyków]], stowarzyszenie o tendencjach separatystycznych. W [[1798]] r. wybuchło szybko stłumione powstanie (zob. [[Republika Connaught]]). W [[1801]] r. Irlandia została wcielona do Królestwa Wielkiej Brytanii, tworząc Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii.
W pierwszej połowie [[XIX wiek|XIX]] w. rodzący się podziemny ruch irlandzki podzielił się na dwa odłamy: jeden, skupiony wokół [[Stowarzyszenie Katolickie|Stowarzyszenia Katolickiego]] ([[Henry Grattan]] i [[Daniel O'Connell]]), głosił hasła polityki ugodowej, zmierzającej do negocjacji z Anglikami, głównie o prawa katolików. Drugi zaś – powstała w [[1842]] r. [[Młoda Irlandia|''Młoda Irlandia'']] ([[Charles Duffy|Charles Gavan Duffy]]), hołdowała hasłom radykalnym i rewolucyjnym, zapowiadała walkę o niepodległość. W [[1848]] r. z jej inicjatywy rozpoczęło się powstanie, nieudane i krwawo stłumione, nazywane sarkastycznie "[[
W [[1845]] r. przez Irlandię przeszła ziemniaczana zaraza, która zapoczątkowała czteroletnią [[Wielki głód w Irlandii (1845-1849)|klęskę głodu]]. W tym czasie sprawy polityczne zeszły na dalszy plan. Wtedy też obserwujemy masową emigrację z Wyspy, głównie do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]. Właśnie w Ameryce został założony nowy ruch rewolucyjny [[Towarzystwo Feniańskie]]. Fenianie nawiązywali do bojowych tradycji Tone'a i odrzucali możliwość parlamentarnych metod walki. Jednym z przywódców ruchu był [[John O'Leary]], który swoje idee ogłaszał w wydawanym przez siebie piśmie ''The Irish People'' (''Irlandzki lud''). W [[1867]] r. na terenie Irlandii wybuchło kolejne powstanie, ale, tak jak i wcześniejsze, zakończyło się całkowitym fiaskiem – nie nadeszła oczekiwana pomoc od fenian, a przywódców aresztowano jeszcze przed rozpoczęciem buntu.
| |||