|1. jednostka administracyjna = [[Wilajet bałkańskibalkański|bałkańskibalkański]]
|powierzchnia =
|wysokość = 25
Linia 23:
|www =
}}
'''Turkmenbaszy''' ([[Język turkmeński|turkm.]] '''Türkmenbaşy''', dawniej '''Krasnowodzk''', ''Krasnowodsk'', ''Красноводск'') – miasto portowe nad [[Zatoka Türkmenbaşy|Zatoką Türkmenbaşy]] ([[Morze Kaspijskie]]), w zachodnim [[Turkmenistan]]ie w [[wilajetWilajet bałkańskibalkański|wilajecie bałkańskimbalkańskim]]. Położone jest na wysokości 27 m n.p.m. Ludność: 63,0 tys. (1995).
Początki miasta sięgają [[1717]], kiedy kniaź rosyjski [[Aleksander Bekowicz Czerkaski]] założył nad zatoką stanicę wojskową, która miała służyć Rosjanom przy podboju [[chanat chiwański|chanatu chiwańskiego]]. Niepowodzenie jego wyprawy spowodowało, że miejsce to pozostało w zapomnieniu przez ponad półtora wieku. Ponownie stanicę wojskową założyli tutaj Rosjanie w [[1869]]. Osada otrzymała wówczas nazwę Krasnowodzk, która była tłumaczenie miejscowej nazwy ''Kyzyl-Suw'', czyli "czerwona woda". Na jej rozwój wpływ miało przeniesienie tutaj końcowej stacji [[kolej transkaspijska|kolei transkaspijskiej]] po [[trzęsienie ziemi|trzęsieniu ziemi]] w [[1895]]. W [[1896]] osada Krasnowodzk otrzymała [[prawa miejskie]]. Po przystąpieniu ZSSR do wojny z Niemcami w Krasnowodsku był obóz przejsciowyprzejściowy dla rodzin polskich, depatriowanych po 17 września 1939 roku z okupowanej wschodniej Polski. Znajdował się tam także polski cmentarz; stamtąd odpływały do [[Bandar-e Anzali|Pahlavi]] w [[Iran]]ie transporty wojska i cywilów ocalonych przez [[Władysław Anders|generała Andersa]] z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|"Nieludzkiej Ziemi"]].
Nazwa miasta została zmieniona w [[1993]] na Türkmenbaşy, na cześć prezydenta Turkmenistanu [[Saparmyrat Nyýazow|Saparmyrata Nyýazowa]], który począł tytułować się ''Türkmenbaşy'' (Turkmenbaszy), czyli "przywódcą [[Turkmeni|Turkmenów]]". Obecnie ludność miasta stanowią głównie [[Rosjanie]] i [[Azerowie]].
Miasto rozwinęło się jako ważny port nadkaspijski oraz końcowa stacja kolejowa [[kolej transkaspijska|kolei transkaspijskiej]]. Dochodzi tutaj również [[Kanał Karakumski]]. Miasto ma połączenie [[prom]]owe z [[Baku]]. Turkmenbaszy posiada również [[Lotnisko|port lotniczy]].
W pobliżu miasta znajdują się złoża [[ropa naftowa|ropy naftowej]] i [[gaz ziemny|gazu ziemnego]]. W Turkmenbaszy znajduje się największa turkmeńska [[Rafineria ropy naftowej|rafineria]] ropy naftowej]]. Rozwinął się tutaj również przemysł stoczniowy, materiałów budowlanych, chemiczny, maszynowy i spożywczy.
