Tikunej soferim: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
te odnośniki są już w tekście |
odnośnik |
||
Linia 3:
Pisarze ([[Soferowie|soferim]]) zajmujący się skrupulatnym przepisywaniem świętego tekstu Biblii dokonywali przeróbek tekstu o charakterze [[teologia|teologiczno]]-interpretacyjnym. Nie miały one nic wspólnego z [[krytyka tekstu|krytyką tekstu]]. Korygowano fragmenty mogące sugerować [[bałwochwalstwo|bałwochwalczy]] sens lub uwłaczające majestatowi [[Jahwe|Boga]], np. sugerujące jego [[antropomorfizacja|antropomorficzny]] charakter. Większość poprawek została przyjęta przez współczesnych [[egzegeza|egzegetów]].
Ze względu na kontrowersje wokół samego pojęcia „tikunej soferim”, różnie rozumianego przez badaczy, podaje się różną ilość dokonanych przez skrybów poprawek. Według kodeksu ''[[Codex Babylonicus Petropolitanus|Babylonicus Petropolitanus]]'' dokonano 18 poprawek<ref name = Würtwein>Ernst Würtwein, ''Der Text des Alten Testaments'', Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 1988, s. 21 </ref><ref>Christian D. Ginsburg, [http://bible.zoxt.net/ginz/_0401.htm ''Introduction to the Massoretico-Critical Edition of the Hebrew Bible Ginsburga''], s. 347</ref>. [[masoreci|Masoreckie]] [[manuskrypt]]y różnią się między sobą pod względem ilości zaznaczonych w nich „poprawek pisarzy”. W niektórych zaznacza się tylko część z nich, inne (np. [[kodeks z Aleppo]]) zupełnie je pomijają<ref>Page H. Kelley, Daniel Stephen Mynatt, Timothy G. Crawford, ''The Masorah of Biblia Hebraica Stuttgartensia: Introduction and Annotated Glossary'', Cambridge 1998, str. 38.</ref>.
Określenie „poprawki skrybów” można rozumieć bardzo ogólnie – jako wszelkie poprawki naniesione przez [[sofer]]ów (przepisywaczy [[Tora|Tory]]) na przestrzeni wieków. Stąd bierze się wiele nieporozumień związanych z definicją pojęcia. Przyjęto jednak stosować miano „tikunej soferim” w rozumieniu tych osiemnastu poprawek, które sami soferim nazwali „poprawkami” (w odróżnieniu np. od ośmiu wcześniejszych uwag określanych przez nich jako „kinot” – „eufemizmy”)<ref>Alan J. Hauser, Duane F. Watson (red.), ''A History of Biblical Interpretation: The Medieval Through the Reformation Periods'', Wm. B. Eerdmans Publishing, 2009, ISBN 978-0-8028-4274-9, t. 2, str. 213.</ref>.
| |||