Wojna duńsko-szwedzka (1808–1809): Różnice pomiędzy wersjami

|epoka = nowożytność

|nazwa = Wojna duńsko-szwedzka [[1808]]-[[1809]]

|grafika = CarlAugust.jpg

|opis = Christian August

|data = [[1808]]-[[1809]]

|wynik = Układ pokojowy w Jönköping

|terytorium = [[Norwegia]], [[Szwecja]]

|strona1 = [[Królestwo Danii i Norwegii]]

|strona2 = [[Szwecja]]

|dowódca2 = [[Johan Christopher Toll]], [[Gustaf Mauritz Armfelt]], Johan Bergenstråhle

|siły1 = 30 000 Duńczyków, 36 000 Norwegów (z czego 5000 gotowych do walk)

|straty2 = nieznane

}}

 

 

Siły [[Dania|duńskie]] liczyły ok. 30 000 ludzi, wsparcie obiecała poczatkowo wysłać [[Francja]] zamierzająca wzmocnić Duńczyków siłami 12 500 żołnierzy. Wojska te nie dotarły jednak do Danii, po tym jak Napoleon zawrócił flotę francuską.

 

Armia [[Szwecja|szwedzka]] składała się z 23 000 ludzi (7 000 w prowincji Skania pod wodzą [[Johan Christopher Toll|Johana Christophera Tolla]], 14 000 na granicy norweskiej pod wodzą [[Gustaf Mauritz Armfelt|Gustafa Mauritza Armfelta]] oraz 2000 w Norrland pod wodzą Johana Bergenstråhle. Oddziały szwedzkie były dobrze uzbrojone i wyszkolone.

 

Dnia [[1 kwietnia]] 1808 r. oddziały szwedzkie dowodzone przez Johana Bergenstråhle wkroczyły z [[Jämtland (kraina)|Jämtland]] do Norwegii, gdzie zostały po krótkim oporze powstrzymane i zmuszone do odwrotu. W tej sytuacji oczekujący kolejnego ataku szwedzkiego książe Christian August, postanowił wtrzymać decyzję o ataku na prowincję Skania. Równocześnie do walki włączyła się licząca 27 okrętów flota duńska pod wodzą kapitana Motzfeldta, która w rejonie [[Strömstad]] stoczyła zakończoną porażką bitwę z flotą szwedzką dowodzoną przez G.H. Nordberga.

 

Po bezowocnych próbach zdobycia twierdzy Fredriksten, część oddziałów szwedzkich odwołano z Norwegii. Książe Christian August postanowił wykorzystać nadarzającą się okazję i zaatakował miejscowość Prestebakke bronioną przez 420 żołnierzy szwedzkich. Walki o miasto zakończyły się zwycięstwem wojsk norweskich, którzy stracili 11 ludzi. Straty szwedzkie wyniosły 40 zabitych oraz 360 jeńców. Radość Norwegów nie trwała długo. Cztery dni później przybyłym z odsieczą wojskom szwedzkim udało się odbić miasto. Do kolejnej bitwy doszło dnia [[16 sierpnia]] pod Hjerpe w Jämtland, gdzie Szwedzi odparli atak Duńczyków i Norwegów. Zarówno jesienią jak i zimą nie doszło już do walk na froncie. Wyjątkiem była bitwa pod Berby w której obie strony straciły ok. 50 ludzi. Dnia [[7 grudnia]] podpisane zostało zawieszenie broni.

 

W pierwszych miesiącach nowego roku, armia duńsko-norweska cierpiała na poważne braki zaopatrzeniowe. Z powodu blokady portów norweskich przez Brytyjczyków, książe Christian August nie był w stanie wprowadzić w życie swoich ofensywnych planów. Postawę wyczekującą obrali także Szwedzi, koncentrując swoje siły w [[Finlandia|Finlandii]] do walk z [[Rosja|Rosją]]. [[13 marca]] zdetronizowano [[Gustaw IV Adolf|Gustawa IV Adolfa]]. Powodem były straty terytorialne w wojnie z Rosją. W tej sytuacji kandydat do korony szwedzkiej Chistian August, wycofał się z planów ataku na Szwecję. Latem 1809 r. pod naciskiem Francji, książe powrócił do porzuconych zimą zamiarów. Jako że inwazja na prowincję Skania wydawała się nierealna, skoncentrowano się na norweskich ziemiach przyznanych Szwedom w wyniku pokoju w Brömsebro (Jämtland, [[Härjedalen]]). Działania te przyśpieszyły również rosyjskie sukcesy w Finlandii. W wyniku walk rosyjsko-szwedzkich w tym kraju Rosja opanowała niemalże całą Finlandię a jej wojska stanęły w szwedzkim [[Norrland]]. Władca Danii i Norwegii [[Fryderyk VI Oldenburg]] wierzył w to, że w sojuszu z Rosjanami osiągnie łatwe zwycięstwo nad Szwecją. Dnia [[2 lipca]] Christian August wydał rozkaz ataku na Jämtland.

 

W obawie przed atakiem połączonych sil brytyjsko-szwedzkich, rząd Norwegii zdecydował się na podjęcie rozmów pokojowych, do których doszło w listopadzie. Stronę duńską reprezentował Nils Rosenkrantz, szwedzką zaś Carl Gustaf Adlerberg. Dnia [[10 grudnia]] 1809 r. obie strony zawarły układ pokojowy w [[Jönköping (miasto)|Jönköping]], który utrzymywał [[Status quo (termin)|status quo]] sprzed wojny.

 

 

 

 

[[Kategoria:Bitwy w historii Szwecji]]