Kolej Wschodniochińska: Różnice pomiędzy wersjami

'''Kolej Wschodniochińska''' ([[językJęzyk rosyjski|ros.]] Китайско-Восточная железная дорога, КВЖД) – linia kolejowa przebiegająca przez północno-wschodnie [[Chiny]] ([[Mandżuria|Mandżurię]]). Została zbudowana by połączyć [[Rosja|rosyjskie]] miasta [[Czyta]] i [[Władywostok]]. Jej południowa gałąź, znana na Zachodzie jako [[Kolej Południowomandżurska]], stanowiła [[casus belli]] [[wojna rosyjsko-japońska|wojny rosyjsko-japońskiej]] i [[Wojna chińsko-japońska (1937-1945)|drugiej wojny chińsko-japońskiej]] (1937–1945).

Początki budowy KWŻD sięgają lat 90. XIX wieku. W maju 1895 roku, jeszcze na rok przed uzyskaniem zgody Chin, Rosjanie wysłali na teren budowy dwie grupy inżynierów, z zadaniem wytyczenia przebiegu przyszłej kolei. Jedna ekspedycja opracowała tzw. wariant północny, który ostatecznie został zatwierdzony do realizacji. Według niego kolej miała przebiegać przez miasta Acheng, Hulan i Qiqihar i schodzić w dolinę rzeki [[Yalu Jiang]]. Początkowo budowa kolei spotkała się z oporem władz chińskich, ale wskutek rosnącej potęgi Japonii i dominacji Wielkiej Brytanii na [[Daleki Wschód|Dalekim Wschodzie]], Rosja wydawała się naturalnym sojusznikiem, a w najgorszym wypadku, 'mniejszym złem'. W maju 1896 r. w zamian za zgodę na budowę, Chiny otrzymały gwarancje militarne ze strony Rosji oraz pożyczkę, bez której nie mogłyby spłacić odszkodowań wobec Japonii po przegranej [[Wojna chińsko-japońska (1894-1895)|wojnie w 1895]]. W porównaniu z koncesjami na budowę kolei uzyskanymi przez Wielką Brytanię (Kolej Kowloon-Kanton ukończona z 1911, o długości 35 km) i [[Francja|Francję]] (Linia Indochiny-Junnan z 1898, o długości 460 km) skala rosyjskiego przedsięwzięcia nie miała sobie równych (sama długość trakcji, bez późniejszej odnogi południowej wynosiła 1481 km). Oficjalnie budowę kolei finansował stworzony specjalnie w tym celu Bank Rosyjsko-Chiński, z kapitałem pochodzącym głównie z Francji. Budowa kolei była ukoronowaniem koncepcji "pokojowego podboju" Dalekiego Wschodu rosyjskiego ministra finansów [[Siergiej Witte|Siergieja Witte]].