Królestwo Danii i Norwegii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (41) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q62651
W 3. akapicie elementu "Historia" napisano "odpowiada jedynie przed bogiem". Nazwa "Bóg" w chrześcijaństwie pełni funkcję jednego z imion Jahwe, więc powinna być zawsze pisana z dużej litery (podobnie jak Allach, Mars czy Zeus).
Linia 95:
Po wystąpieniu Szwecji z unii kalmarskiej w 1521 roku Dania i Norwegia dotknięte zostały przez wojnę domową. W tym okresie oba państwa w wyniku [[reformacja|reformacji]] stały się krajami protestanckimi. W 1541 Dania, chwilowo pogodzona z upadkiem unii kalmarskiej, zawarła ze Szwecją układ w Brömsberö, w którym oba państwa przyrzekły sobie pomoc w razie wojny lub buntów poddanych. Podczas [[I wojna północna|wojny północnej 1563-1570]] Dania opanowała wyspy [[Sarema|Ozylię]] i [[Hiuma|Dagö]].
 
Z biegiem czasu znaczenie duńskiego parlamentu ([[Rigsraad]]) malało, aż do jego zniesienia w 1660 roku. Wtedy zarówno Dania, jak i Norwegia stały się monarchiami absolutnymi. Zmiany te zostały wyraźnie podkreślone w dokumencie ''[[Lex Regia]]'', podpisanym 24 listopada (14 listopada) 1665 roku, a mówiącym, że cała władza spoczywa w rękach króla, który odpowiada jedynie przed bogiemBogiem. Norweski parlamentaryzm zanikł znacznie wcześniej – Riksraad zebrał się po raz ostatni w 1537 roku. W związku obu państw Norwegia zachowała kilka oddzielnych praw i niektóre instytucje, jak królewski kanclerz, oddzielny system monetarny czy armia.
 
Próby przywrócenia duńskiej dominacji na Bałtyku były przyczyną licznych konfliktów ze Szwecją. Do szczególnie ostrych starć doszło za panowania najwybitniejszego spośród władców Danii i Norwegii – [[Chrystian IV Oldenburg|Chrystiana IV]]. Próba znalezienia drogi przez [[Laponia|Laponię]] i ominięcia cieśnin duńskich przez króla Szwecji [[Karol IX Waza|Karola IX]] doprowadziła w 1611 roku do [[wojna kalmarska|wojny kalmarskiej]]. Była to ostatnia z wojen duńsko-szwedzkich, w której stroną silniejszą byli Duńczycy. Wkrótce na skutek reform wojskowych [[Gustaw II Adolf|Gustawa Adolfa]] Szwecja stała się jednym z najpotężniejszych mocarstw na kontynencie europejskim.