Feliks Janiewicz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano zdjęcie nagrobka, podzielono tekst na akapity.
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Feliks Janiewicz''', także '''Yaniewicz''' (ur. [[1762]] w [[Wilno|Wilnie]], zm. [[21 maja]] [[1848]] w [[Edynburg]]u) – polski skrzypek, dyrygent, kompozytor, nauczyciel muzyki, organizator życia muzycznego.
 
Wysoki poziom gry na skrzypcach osiągnął Janiewicz już we wczesnej młodości. WJako latachpiętnastolatek 1777-1784został byłzatrudniony członkiemdo kapeli królewskiej w [[Warszawa|Warszawie]]; brał tu udział w koncertach, przedstawieniach operowych i baletach, balach i przyjęciach. W 1784 uzyskał prawdopodobnie stypendium królewskie i,które udałpozwoliło sięmu dona Europypodróż Zachodniej.po DomniemanyEuropie jestzachodniej jego pobyt 1784 w [[Nancy]]. W 1785czasie przebywałswojego pobytu w [[Wiedeń|Wiedniu]], gdzie kontaktowałprzypuszczalnie siępobierał zlekcje [[Joseph Haydn|Josephemkompozycji Haydnem]]u iJózefa [[WolfgangHaydna Amadeusz, Mozart|Mozartem]].ale U pierwszegotakże zkontaktował nichsię przypuszczalnie pobierałz W.A.Mozartem lekcje kompozycji,który drugi zadedykował mu swoje ''Andante'' na skrzypce i orkiestrę (KV 470, druga wersja część II ''Koncertu skrzypcowego D-dur'' KV 218). Otrzymawszy stypendium od bliżej nie określonej osoby arystokratycznego pochodzenia, Janiewicz przebywał we [[Włochy|Włoszech]] w latach 1785-1786(?)-1787. We [[Florencja|Florencji]] poznał P. Nardiniego, w Turynie [[Gaetano Puganani|Gaetano Pugnaniego]]. We Włoszech miały miejsce pierwsze estradowe występy Janiewicza i tu powstały jego pierwsze kompozycje (koncerty). W dniach 23 i 25 grudnia 1787 oraz 9, 21, 24 i 28 marca 1788 występował w [[Paryż]]u w Concert Spirituel. Do 1790 był członkiem orkiestry księcia orleańskiego w Paryżu. Być może w 1791 Janiewicz przebywał w [[Mediolan]]ie, a przed 1792 także w Polsce.
 
Kontynuując swoją europejską podróż Janiewicz na dłużej zagościł we Włoszech . Miał tu okazję zetknąć się zwielkimi autorytetami w dziedzinie kompozycji swojej epoki.We Włoszech Janiewicz zadebiutował jako skrzypek solista i tu powstły jego pierwsze kompozycje.Dalsza droga zaprowadziła naszego rodaka do Paryża ,gdzie koncertował jako solista , a do 1790 był członkiem orkiestry księcia orleańskiego w Paryżu. Być może w 1791 Janiewicz przebywał w [[Mediolan]]ie, a przed 1792 także w Polsce.
W 1792 prawdopodobnie na zaproszenie [[Johann Peter Salomon|Johanna Petera Salomona]] Janiewicz przybył do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Po raz pierwszy publicznie wystąpił w [[Londyn]]ie 9 lutego 1792 na benefisie [[Vojtěch Jírovec|Vojtěcha Jíroveca]] pod dyrekcją Salomona. W sezonie 1792 występował jako główny skrzypek-solista na koncertach subskrypcyjnych Salomona w Hanover Square Room; w następnym sezonie, kiedy jego miejsce zajął [[Giovanni Battista Viotti]], Janiewicz występował na koncertach oratoryjnych w King’s Theatre Haymarket; na koncertach Salomona pojawił się ponownie 1796. Oprócz występów na regularnych koncertach brał udział w wielu benefisach czołowych muzyków (m.in. [[Joseph Haydn|Josepha Haydna]] 3 maja 1792). Od początku swego pobytu w Anglii Janiewicz odbywał wiele podróży jako koncertujący skrzypek i kierownik orkiestry, m.in. 1792-1793 występował w [[Bath]], 1796, 1797 i 1799 w [[Irlandia|Irlandii]], od około 1788 regularnie występował w [[Manchester]]ze i [[Liverpool]]u, a w 1803 po raz pierwszy w [[Edynburg]]u.
 
W 1792 Janiewicz przybył do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. Po raz pierwszy publicznie wystąpił w [[Londyn]]ie 9 lutego. Od początku swego pobytu w Anglii Janiewicz odbywał wiele podróży jako koncertujący skrzypek i kierownik orkiestry
[[File:Feliks janiewicz grob.JPG|thumb|150px|Grób Feliksa Janiewicza na cmentarzu Warriston w Edynburgu.]]12 października 1799 ożenił się z Elizą Breeze (zm. 27 maja 1862) i zamieszkał w Liverpoolu, gdzie około 1803 założył sklep z nutami i instrumentami muzycznymi, prowadząc również w niewielkim zakresie działalność wydawniczą. Około 1810-1813 jego wspólnikiem był J. Green, a od około 1816 W.D.G. Weiss, który przejął interes po rezygnacji Janiewicza około roku 1829. W Liverpoolu Janiewicz prowadził aktywną działalność muzyczną, m.in. w 1799, 1808 i 1813 był kierownikiem orkiestry na festiwalach, przez wiele sezonów do około 1814 był kierownikiem orkiestry koncertów subskrypcyjnych, a 1819, 1820 i 1822 organizował własne cykle koncertów muzyki instrumentalnej. W 1813 był jednym z trzydziestu współzałożycieli Philharmonic Society w Londynie, z którym współpracował do 1815 jako jeden z kierowników orkiestry.
 
[[File:Feliks janiewicz grob.JPG|thumb|150px|Grób Feliksa Janiewicza na cmentarzu Warriston w Edynburgu.]]12 października 1799 ożenił się z Elizą Breeze (zm. 27 maja 1862) i zamieszkał w Liverpoolu, gdzie około 1803 założył sklep z nutami i instrumentami muzycznymi, prowadząc również w niewielkim zakresie działalność wydawniczą. Około 1810-1813 jego wspólnikiem był J. Green, a od około 1816 W.D.G. Weiss, który przejął interes po rezygnacji Janiewicza około roku 1829. W Liverpoolu Janiewicz prowadził aktywną działalność muzyczną, m.in. w 1799, 1808 i 1813 był kierownikiem orkiestry na festiwalach, przez wiele sezonów do około 1814 był kierownikiem orkiestry koncertów subskrypcyjnych, a 1819, 1820 i 1822oraz organizował własne cykle koncertów muzyki instrumentalnej. W 1813 był jednym z trzydziestu współzałożycieli Philharmonic Society w Londynie, z którym współpracował do 1815 jako jeden z kierowników orkiestry.
 
W 1815 przeniósł się do Edynburga, gdzie rozwinął działalność koncertową, m.in. brał udział w festiwalach (1815, 1819 i 1824), prowadził orkiestry koncertów subskrypcyjnych oraz organizował (od 1816) własne cykle koncertowe. W tym czasie występował też w innych miastach [[Szkocja|Szkocji]] (m.in. [[Glasgow]], [[Aberdeen]], [[Dundee]]) i Irlandii. W 1831 Janiewicz wycofał się z działalności koncertowej. Na temat ostatniego okresu jego życia brak informacji. Pochowany został na Warriston Cemetery w Edynburgu. Janiewicz miał dwie córki – starsza, Felicja, była pianistką i śpiewaczką, młodsza, Paulina – harfistką; syn Janiewicza, Felix, był znanym dentystą chirurgiem.