Maurycy Gottlieb: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JarektBot (dyskusja | edycje)
→‎Biografia: int., drobne redakcyjne
Linia 4:
 
== Biografia ==
Był synem właściciela rafinerii Izaaka, miał liczne rodzeństwo; młodszy brat [[Leopold Gottlieb|Leopold]], urodzony już po śmierci Maurycego, został także został malarzem. Maurycy Gottlieb kształcił się w szkole [[Bazylianie|bazylianów]] w [[Drohobycz]]u, następnie w gimnazjum we [[Lwów|Lwowie]]; został usunięty ze szkoły za narysowanie karykatury jednego z nauczycieli, ale kontynuował naukę prywatnie i zdał egzaminy w niższej szkole realnej w [[Stryj (miasto)|Stryju]]. W [[1872]] r. podjął studia w Akademii Sztuk Pięknych w [[Wiedeń|Wiedniu]]. Niezależnie od studiów malarskich interesował się historią i językiem polskim; fascynacje te pogłębiła prezentacja obrazu [[Jan Matejko|Matejki]] ''Rejtan'' w Wiedniu. W [[1875]] r. Gottlieb zwrócił się do Matejki z prośbą o przyjęcie do krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych i rozpoczął studia pod jego kierunkiem; zajął się w tym okresie głównie malarstwem historycznym, ale wkrótce - po zajściu z kolegami na tle [[Antysemityzm|antysemickim]] - opuścił Kraków i powrócił do Wiednia. W [[1876]] r. przeniósł się do [[Monachium]], gdzie terminował u [[Carl Theodor von Piloty|Karla Pilotyego]], w [[1877]] r. udał się ponownie do Wiednia, a rok później, korzystając z protekcji rabina wiedeńskiego Kurandy (którego portret namalował) i specjalnego stypendium, odbył podróż do Włoch. W [[Rzym]]ie spotkał się m.in. ponownie z Matejką (którego cenił niezmiennie wysoko) oraz z [[Henryk Siemiradzki|Siemiradzkim]]. Na początku roku 1879 zamieszkał w Krakowie, gdzie zmarł pół roku później w wyniku powikłań po operacji gardła.
 
W okresie studiów krakowskich tworzył obrazy o tematyce historycznej, m.in. ''Przysięga Kościuszki w Krakowie'', ''Kawalerowie inflanccy proszący o opiekę Zygmunta Augusta przeciw cesarzowi Ferdynandowi'', ''Albrecht brandenburski odbierający inwestyturę od króla Zygmunta Starego'', ''Scena z życia Dymitra Samozwańca'', także autoportret w stroju szlachcica polskiego. W późniejszym czasie malował głównie prace związane z kulturą i tradycją żydowską; wysoko ceniono obraz ''[[Kupiec wenecki|Shylock i Jessyka]]'' (1877), wystawiany w Szkole Przemysłowej we Lwowie, następnie w Warszawie, a także ''Żydzi modlący się''. Ponadto Gottlieb tworzył liczne typy portretowe (autoportret ''Ahasverus'', Żyd w stroju arabskim, głowa starej kobiety w czepcu, pijak i inne), a na zamówienie wiedeńskiego wydawcy ilustrował życie [[Natan mędrzec|Natana Mędrca]] i [[Uriel Acosta|Uriela Acosty]] oraz księgę Ruth.
Linia 10:
W ostatnim okresie życia Gottlieb pracował głównie nad obrazami, będącymi realizacją jego nowej misji - pojednania polsko-żydowskiego poprzez malarstwo. Były to zarówno dzieła religijne (''Chrystus nauczający w Kafarnaum'', ''Chrystus w świątyni''), jak i historyczno-literackie (''Kazimierz Wielki nadający prawa Żydom'', ''Jankiel cymbalista i Zosia'').
 
Prace Gottlieba były kilkakrotnie prezentowane w okresie międzywojennym. W [[1892]] r. Komitet Uczczenia Pamięci Gottlieba wystawił mu pomnik nagrobny (obelisk). Malarz był często nazywany najwybitniejszym uczniem Matejki; w swoich obrazach dawał wyraz nie tylko wpływom artystycznym, ale i swoim emocjom.
 
Pochowany został na [[Nowy cmentarz żydowski w Krakowie|Nowym cmentarzu żydowskim]] w Krakowie.