|
| następna =
}}
'''''Czarodziej''''' (''Волшебник'') – rosyjskojęzyczna [[opowieść]] [[Vladimir Nabokov|Vladimira Nabokova]], napisana w [[1939]] r. w Paryżu, opublikowana po raz pierwszy po śmierci autora w [[1986]] r. Utwór stanowi pierwowzór powieści [[Lolita|''Lolita'']] – również porusza temat [[pedofilia|pedofilii]] i opiera się na podobnym schemacie fabularnym, co późniejsza powieść (samotny mężczyzna, odczuwający pożądanie do małych dziewczynek żeni się, aby móc zbliżyć się do nieletniej córki swojej nowej małżonki)<ref>Vladimir Nabokov, ''Druga nota Autora'', (w:) Vladimir Nabokov, ''Czarodziej'', przeł. A. Kołyszko, Warszawa 2006, s. 9.</ref>.
== Powstanie i publikacja utworu ==
* październik–listopad [[1939]] – Nabokov podyktował treść ''Czarodzieja'' swojej żonie, Vérze. Utwór odczytał podczas zaciemnienia, spowodowanego nalotami bombowymi, swoim przyjaciołom: [[Mark Ałdanow|Markowi AłdanowiAłdanowowi]], Władimirowi Zenzinowowi, Madamepani Kogan-Bernstein oraz Ilji Fondaminskiemu, jednemu z redaktorów czasopisma emigracyjnego "Sowriemiennyje zapiski". Fondaminski nie zdecydował się na opublikowanie utworu<ref name=autonazwa2>Vladimir Nabokov, ''Pierwsza nota Autora'', (w:) Vladimir Nabokov, ''Czarodziej'', przeł. A. Kołyszko, Warszawa 2006, s. 7.</ref><ref name=autonazwa1>Leszek Engelking, ''Posłowie'', (w:) Vladimir Nabokov, ''Czarodziej'', przeł. A. Kołyszko, Warszawa 2006, s. 99.</ref>.
* początek [[1940]] – Władimir Weidle, krytyk emigracyjny, zapoznał się z maszynopisem ''Czarodzieja''. Mniej więcej w tym samym czasie przeczytał go również Abram S. Kagan, właściciel mieszczącego się w Belgii wydawnictwa "Petropolis". Nie był jednak zainteresowany publikacją, ze względu na trwającą [[II wojna światowa|wojnę]]<ref name=autonazwa1 />.
* 6 lutego [[1959]] – przeglądając wraz z żoną swoje notatki i materiały, Nabokov odnalazł maszynopis ''Czarodzieja'', który, jak sądził, zniszczył w 1940 roku (''nie♙nie byłem z tego utworu zadowolony, toteż zniszczyłem go w jakiś czas po moim przyjeździe do Ameryki''<ref>Vladimir Nabokov, ''Pierwsza nota Autora'', (w:) Vladimir Nabokov, ''Czarodziej'', przeł. A. Kołyszko, Warszawa 2006, s.8.</ref>). Przeczytawszy utwór, postanowił zaproponować jego wydanie (w limitowanej liczbie egzemplarzy i wysokiej cenie) Walterowi Mintonowi, dyrektorowi nowojorskiego wydawnictwa G.P. Putnam'sPutnams Sons. Minton wyraził zainteresowanie opowieścią, jednak Nabokov nigdy nie wysłał mu ''Czarodzieja'' – prawdopodobnie był tak pochłonięty innymi zajęciami (scenariuszem do ''[[Lolita (film 1962)|Lolity]]'', powieścią ''Ada'' i przeglądaniem przekładu ''[[Zaproszenie na egzekucję|Zaproszenia na egzekucję]]''), że nie miał czasu na tłumaczenie utworu na język angielski<ref>Dmitri Nabokov, ''Przypisy'' (w:)Vladimir Nabokov, ''Czarodziej'', przeł. A. Kołyszko, Warszawa 2006, s.9.</ref>.
* [[1986]] – paryskie wydawnictwo Rivages wydało francuskie tłumaczenie opowieści (dokonane na podstawie przekładu angielskiego autorstwa Dmitri Nabokova). Wersja angielska ukazała się w tym samym roku w Nowym Jorku, w wydawnictwie G.P. Putnam'sPutnams Sons pod tytułem ''The Enchanter'' (Dmitri Nabokov zrezygnował z innych możliwych tłumaczeń słowa Волшебник – "magician" lub "conjuror" – na rzecz tego, którym autor określał swoją opowieść w anglojęzycznych listach)<ref>Leszek Engelking, ''Posłowie'', (w:) Vladimir Nabokov, ''Czarodziej'', przeł. A. Kołyszko, Warszawa 2006, s. 100.</ref>.
* [[1991]] – ''Czarodziej'' ukazał się po raz pierwszy po rosyjsku: w amerykańskim piśmie "Russian Literature Triquarterly" oraz w rosyjskim czasopiśmie "Zwiezda".
* [[1997]] – ukazało się pierwsze polskie wydanie ''Czarodzieja''. Autorką przekładu jest [[Anna Kołyszko]].
|
