Psi zaprzęg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Dodany przecinek w miejscu w którym powinien być. 3 akapit po: "alaskańskie malamuty i husky". Reszta bez zmmian.
Linia 1:
[[GrafikaPlik:10seppalasleddogs.jpg|thumb|Zaprzęg 10 psów rasy seppala.]]
[[GrafikaPlik:Husky 2.JPG|thumb|6 psów [[Siberian Husky syberyjski|husky]] w zaprzęgu sań.]]
[[GrafikaPlik:Skijor worlds.jpg|thumb|[[Skijöring]] za psim zaprzęgiem, zawody w [[Jukon (terytorium Kanady)|Jukon]]ie, 2005.]]
[[GrafikaPlik:Psi zaprzeg z hulajnoga.jpg|thumb|Husky ciągnące [[hulajnoga|hulajnogę]].]]
'''Psi zaprzęg''' – sposób poruszania [[pojazd zaprzęgowy|pojazdu zaprzęgowego]], najczęściej [[sanie|sań]] na [[śnieg]]u, ale także (w warunkach bezśnieżnych), np. lekkiego wózka ([[powóz|powozu]]) przez zespół - od jednego do kilkunastu - [[piesPies domowy|psów]]. Liczba psów zależy od ich wielkości i siły, od ciężaru ciągnionego pojazdu, od długości trasy i od pofałdowania terenu.
 
W przeszłości użycie psich zaprzęgów było najlepiej sprawdzającym się sposobem przewozu ludzi i wyposażenia na trasach [[Syberia|syberyjskich]], [[alaska]]ńskich, [[Arktyka|arktycznych]] i [[Antarktyda|antarktycznych]] ze względu na znaczną odporność psów na surowe warunki klimatyczne oraz stosunkowo niezbyt wielkie ich wymagania, połączone ze zdyscyplinowaniem tych zwierząt. Np. na [[CzukotkaPółwysep Czukocki|Czukotce]] psie zaprzęgi wykorzystywano np. do transportu pasażerów i przesyłek [[poczta|pocztowych]]; są doniesienia, iż tamtejsze zaprzęgi liczące 20 psów potrafiły podobno przebyć w ciągu 6 godzin odległość 120 km i ciągnąć ciężar około 600 kg.
 
Prócz zastosowań transportowych (skąd wypierane są przez różnego rodzaju pojazdy silnikowe, np. [[Skuter śnieżny|sanie motorowe]]), psie zaprzęgi wykorzystywane są w sporcie i w [[rekreacja|rekreacji]]. W tych przypadkach zadaniem zaprzęgu jest ciągnięcie pojazdu przewożącego pojedynczego człowieka (sanie lub wózek), albo - jak w [[skijöring]]u - ciągnięcie [[narciarstwo|narciarza]] lub w bikejoringu - ciągnięcie kolarza. Psie zaprzęgi potrafią osięgać na zawodach średnie prędkości ponad 30 km/h, a maksymalnie do 50 km/h.
 
Rasami psów wykorzystywanych w psich zaprzęgach są - obok [[Siberian Husky syberyjski|husky syberyjskich]], wywodzących się z [[Jakucja|Jakucji]] i Czukotki - alaskańskie [[Alaskan Malamutemalamute|malamuty]] i [[Alaskan Huskyhusky|husky]], [[Japonia|japońskie]] psy rasy [[akitaAkita (rasa psówpsa)|akita]], [[Pies grenlandzki|psy grenlandzkie]], [[samojedSamojed (rasa psówpsa)|samojedy]] i kilka innych, a także popularne ostatnio i najszybsze w sporcie psich zaprzęgów mieszanki [[eurodog]]i i [[greyster]]y czyli mieszanki psów myśliwskich i chartów.
 
==== Pozycje psów w zaprzęgu ====
* Lead - jest to pies biegnący na przedzie zaprzęgu. Najlepiej nadaje się na to miejsce pies spokojny, inteligentny i posłuszny. Powinien mieć w sobie duży zapał. Dobry lider potrafi rozpoznać zagrożenie dla zespołu (np. cienki lód).
* Swing - to pies biegnący za liderem. Jest to dobra pozycja dla psa który w przyszłości ma zostać liderem.
* Team - pozycja dla reszty zespołu. Psy na tej pozycji są umieszczone między pozycjami Swing a Wheel. To dobra pozycja dla początkujących i młodych psów.
* Wheel - pies biegnący z tyłu zaprzęgu, bezpośrednio przed saniami lub wózkiem; na tej pozycji biegną najsilniejsze psy. Biorą one na siebie największy ciężar.
 
==== Podstawowe komendy ====
Część maszerów używa specjalnych komend. Niektóre z nich to np.:
* '''Go''' lub '''Marsz''', częściej '''Haik''' - naprzód
* '''Whoa''' ('''whuuu''') - stój
* '''Gee''' - prawo
* '''Haw''' - lewo
* '''Come gee''' - nawrót w prawo
* '''Come haw''' - nawrót w lewo
Ale są też komendy bardziej skomplikowane, np:
'''On by''' - biegnij prosto, ignoruj zakręty
Linia 30:
'''Hooo''' - wolniej
 
== Linki zewnętrzne ==
==Link zewnętrzny==
* [http://www.mushing.pl/ Polski Związek Sportu Psich Zaprzęgów]