Pytanie retoryczne: Różnice pomiędzy wersjami

'''Pytanie retoryczne''' - figura [[Środki stylistyczne|stylistyczna]] i [[Figura retoryczna|retoryczna]]; pytanie zadane nie dla uzyskania odpowiedzi, lecz w celu skłonienia odbiorcy do przemyśleń na określony temat, podkreślenia wagi problemu; ewentualnie pytanie, na które odpowiedź jest oczywista.

 

Pytanie retoryczne służy wzmocnieniu uwagi odbiorcy, zdobyciu przez nadawcę aprobaty poprzez budowanie wspólnej płaszczyzny refleksji ze słuchaczem. Może podkreślać punkt widzenia osoby mówiącej, w formie [[aporia (retoryka)|aporii]] wyrażać jej powątpiewanie. Jako środek stylistyczny ożywia [[Intonacja (językoznawstwo)|intonację]] wypowiedzi. Może też pełnić funkcję kompozycyjną i być rodzajem przerywnika, nagłówka, oddzielającego poszczególne części i tematy, które nadawca porusza.

 

* wyrażenie powątpiewania, np.: ''I po co to wszystko?''

 

Przykładem użycia pytania retorycznego jako chwytu krasomówczego może być fragment przemówienia radiowego [[Józef Stalin|Józefa Stalina]] z 1941 roku:

{{Cytat|Czy naprawdę niemieccy żołnierze są niezwyciężeni, jak bezustannie trąbi dumna faszystowska propaganda? (pauza) Oczywiście nie! Historia pokazuje, że nie ma niezwyciężonych armii, i nigdy ich nie było. Armia Napoleona była uważana za niepokonaną, ale w końcu została pokonana}}

{{Cytat|Któż zbadał puszcz litewskich przepastne krainy, / Aż do samego środka, do jądra gęstwiny?}}

 

* [[Erotema]]

* [[aporia (retoryka)|Aporia]]

 

* Kurkowska H., Skorupka S., ''Stylistyka polska: Zarys'', Warszawa 1959, s. 210.

* Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., ''Podręczny słownik terminów literackich'', Warszawa, 1996, s. 205.