Zeugma (miasto): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Belissarius (dyskusja | edycje)
m WP:SK, lit.
Linia 1:
'''Zeugma''' ([[język grecki klasyczny|gr.]] Ζεύγμα) - miasto antyczne na pograniczu [[Anatolia|Azji Mniejszej]], [[Syria starożytna|Syrii]] i [[Mezopotamia|Mezopotamii]], leżące na zachodnim brzegu [[Eufrat]]u, nieopodal dzisiejszego miasta [[Gaziantep]] w [[Turcja|Turcji]].
 
Miasto zostało założone około 300 roku p.n.e. przez władcę [[Epoka hellenistyczna|hellenistycznego]] "królestwa Azji" [[Seleukos I Nikator|Seleukosa I Nikatora]]. Początkowo służyło jako [[Starożytna Macedonia|macedońska]] kolonia wojskowa strzegąca przeprawy przez [[Eufrat]], na cześć założyciela nazwana ''Seleucją nad Eufratem''. W okresie [[Cesarstwo rzymskie|Cesarstwa Rzymskiego]] nazywano ją po prostu ''Zeugma'', co po grecku znaczy "most".
 
== Tło historyczne ==
Starożytne miasto Zeugma, założone zostało, jako osada wojskowa, przez Seleukosa I Nikatora, jednego z oficerów armii [[Aleksander Macedoński|Aleksandra Macedońskiego]], przypuszczalnie w roku 300 p.n.e. Seleukos nazwał je − od własnego mienia − Seleucją nad Eufratem lub Seleucją nad Mostem. W okresie świetności zaludniało je około 80 tysięcy mieszkańców.
 
Linia 10:
W 256 roku Zeugma została zdobyta i całkowicie zniszczona przez [[Sasanidzi|sasanidzkiego]] władcę [[Szapur I|Szapura I]]. Na domiar złego silne [[trzęsienie ziemi]] pogrzebało miasto w ruinach. Nigdy już Zeugma nie wróciła do dawnej świetności, chociaż nadal pozostawała w granicach cesarstwa rzymskiego. W okresie V i VI wieku należało do [[Cesarstwo Bizantyńskie|cesarstwa bizantyńskiego]], ale powtarzające się najazdy [[Arabowie|Arabów]] doprowadziły do tego, że mieszkańcy je opuścili. Później, w X-XII wieku istniała tu niewielka osada [[Abbasydzi|Abbasydów]], a od XVII wieku wioska ''Belkis''.
 
=== Legion IV ''Scythica'' ===
[[FilePlik:Otacilia Severa-l4Scythica.jpg|thumb|300px|Moneta bita przez cesarza [[Filip I Arab|Filipa Araba]] z wizerunkiem jego żony]]
W czasach rzymskich w Zeugmie obozował [[Legio IV Scythica|Legio IV ''Scythica'']]. Przez dwa stulecia mieszkali tu wysokiej rangi urzędnicy państwowi i oficerowie cesarstwa, którzy zaszczepili w mieszkańcach rzymski styl życia i kultury. Zaczęły powstawać rzeźby, zwłaszcza nagrobne, płaskorzeźby, pomniki, stelle i ołtarze, co rozsławiło Zeugmę w całym regionie. Miasto bogaciło się. Z leżącym na drugim brzegu Eufratu miastem Apamea łączył je drewniany most, a współczesne badania archeologiczne dowodzą, że prowadzono tu ożywiony handel transgraniczny. Dowodem na to jest 65 000 glinianych pieczęci zwanych „bulla”, znalezionych na stanowisku archeologicznym ''Iskele üstü'', co może świadczyć o istnieniu w tym miejscu komory celnej. Takie pieczęci odciskano na papirusach, pergaminach, workach z pieniędzmi{{odn|Bradley|Streuli|2008|s=149.}}.
 
Linia 17:
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |tytuł=Encyklopedia sztuki starożytnej |wydwca=WydwnictwoWydawnictwo Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |rok=1998 |inni=Anna Derwojedowa, Andrzej Dulewicz, Bożena Grochala (red.) |isbn=83-01-12466-0}}
* {{cytuj książkę |autor=Michael Braley |autor2=Ted Streuli |tytuł=Guide to the World's Greatest Treasures |wydawca Sterling Publishing |miejsce=New York |rok=2008 |isbn=978-1-4027-6309-0}}