Strukturalizm (filozofia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę 1 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q2236965
m WP:SK, int.
Linia 1:
'''Strukturalizm''' - stanowisko [[metodologia|metodologiczne]] w najogólniejszym sensie głoszące, że dla zrozumienia pewnych zjawisk niezbędne jest uchwycenie [[struktura (metodologia)|struktury]], w której one występują, lub budowa takiego modelu, który wyjaśnia ich rolę w ich środowisku. Strukturalizm nie jest ruchem jednolitym, nie ma wytyczonego programu; "jest pewnym stylem myślenia formalnego w naukach humanistycznych", który cechuje się deprecjacją roli [[podmiot (filozofia)|podmiotu]] w [[poznanie|poznaniu]]<ref>Damian Leszczyński, Lotar Rasiński, przedmowa do ''Michel Foucault. Filozofia, historia, polityka'', wyd. PWN, Warszawa-Wrocław 2000, s.16-17</ref>.
 
[[Plik:Ferdinand de Saussure.jpg|thumb|right|150px|Ferdinand de Saussure]]
 
=== Początki strukturalizmu ===
Strukturalizm narodził się na początku [[XX wiek|XX]] w. w [[językoznawstwo|językoznawstwie]] za sprawą szwajcarskiego językoznawcy [[Ferdinand de Saussure|Ferdinanda de Saussure]]. Wbrew dominującym poglądom, głosił on że dany [[znak (semiotyka)|znak]] rozpoznajemy poprzez opozycję do innych znaków występujących w danym [[system]]ie. Tak więc aby rozumieć dany znak (w tym przypadku językowy) musimy znać cały język - całą [[struktura|strukturę]], w której ten znak występuje<ref>"Język jest [[system]]em, którego wszystkie części mogą i powinny być rozważane w ich synchronicznej całości "Ferdinand de Saussure, ''Kurs językoznawstwa ogólnego'', przekł. Krystyna Kasprzyk. Wyd. 1: wstęp Witold Doroszewski, Warszawa 1961.</ref>. Strukturalizm postulował, aby język badać nie jako luźny zbiór elementów, ale jako system wzajemnie sprzężonych relacji<ref>[http://portalwiedzy.onet.pl/72026,,,,strukturalizm,haslo.html Strukturalizm - WIEM, darmowa encyklopedia<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
 
Dominującą wówczas metodologią nauk była metodologia [[pozytywizm|pozytywistyczna]], wyjaśniająca problemy przez rozbijanie ich na najbardziej podstawowe elementy, szukająca wyjaśnienia zjawisk poprzez ich [[filozofia analityczna|analizę]] i rozkład na atomowe składniki. Stąd dla pewnej grupy nauk - np. dla [[psychologia|psychologii]], [[biologia|biologii]] czy [[historia|historii]] - strukturalizm, propagujący myślenie [[synteza filozoficzna|syntetyczne]] i intuicyjne, miał znaczenie przełomowe.