Pokój kaliski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Pokój kaliski 1343''' – [[Stosunki polsko-krzyżackie|polsko-krzyżacki]] [[traktat pokojowy]] zawarty [[8 lipca]] [[1343]] w [[Kalisz]]u, w wyniku którego [[Kazimierz III Wielki]] w zamian za zrzeczenie się praw do [[ziemia chełmińska|ziemi chełmińskiej]], [[ziemia michałowska|michałowskiej]] i darowiznę [[Pomorze Gdańskie|Pomorza Gdańskiego]] odzyskał od [[zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]] [[Kujawy]] i [[ziemia dobrzyńska|ziemię dobrzyńską]].

Papież [[Benedykt XII]] nie podtrzymał postanowień [[Proces warszawski 1339|procesu warszawskiego]], zlecając ponowne zbadanie zasadności roszczeń Polski do spornych ziem. Następca Benedykta XII, [[Klemens VI]] okazał się sprzymierzeńcem Krzyżaków. W tych warunkach [[Kazimierz Wielki]] mógł albo z nimi walczyć, albo zawrzeć pokój. Król wybrał to, co uważał za rozwiązanie mniej szkodzące Królestwu Polskiemu, czyli pokój. Krzyżacy byli wtedy u szczytu swojej potęgi i wynik ewentualnej wojny byłby prawdopodobnie dla Polski niekorzystny. W wyniku postanowień traktatu, [[Kazimierz III Wielki]] miał się zrzec tytułu pana i dziedzica Pomorza w tytulaturze i na pieczęciach. Uznawano jednakże zasadę wcześniejszego zwierzchnictwa króla polskiego nad Pomorzem, ziemią chełmińską i michałowską, Kazimierz Wielki nie potwierdzał Zakonowi praw do Pomorza ani nie nadawał go Krzyżakom, zrzekał się jedynie wszelkich praw do tych ziem. Formuła, że była to darowizna (jałmużna) króla wobec Zakonu oznaczała, że z jednej strony Krzyżacy uznawali, że ziemie te były wcześniej polskie (co poprzednio negowali), a jednocześnie mogło być teoretycznie podstawą roszczeń rewindykacyjnych, gdyby na przykład obdarowani Krzyżacy okazali niewdzięczność<ref>http://www.muzhp.pl/kalendarium/1484/pokoj-kaliski-1343-8-8.html</ref>.

Już w samym żądaniu Krzyżaków, aby król zrzekł się praw do Pomorza kryło się jednak uznanie go (zwłaszcza po rezygnacji z pretensji do korony polskiej Jana Luksemburskiego) za prawowitego dziedzica tych ziem. Dużym sukcesem dyplomacji polskiej było zrezygnowanie z wypracowanej w 1335 r. w Wyszehradzie (podczas arbitrażu władców Węgier i Czech) formuły "Pomorza jako wieczystej jałmużny" dla Zakonu. Tym samym w traktacie kaliskim, tak naprawdę zawartym w [[Wierzbiczany (województwo_kujawsko-pomorskie)|Wierzbiczanach]] koło [[Inowrocław|Inowrocławia]], król polski dawał jasno do zrozumienia, że został zmuszony do zrzeczenia się praw do Pomorza, a formuła: ''wieczysta jałmużna'' - byłaby zbytnim nadużyciem dla ziem, które tak naprawdę należały się Polsce, a bezprawnie zostały przez Krzyżaków zajęte w 1308 r.

Jednocześnie król polski stawał się dobroczyńcą i patronem zakonu, który został zobowiązany do pomocy wojskowej i honorowych danin w pieniądzach i w naturze. W wypadku podjęcia przez zakonZakon walki przeciw Polsce, tracił on teoretycznie prawa do otrzymanych darowizn.